Fargʻona davlat universiteti “tasdiqlayman”

7-mavzu. O‘rtacha miqdorlar. 
O‘rtacha miqdorlarning mohiyati va ahamiyati. O‘rtacha miqdor turlari va ularni 
hisoblash tartibi. O‘rtacha arifmetik xossalari. O‘rtacha arifmetikni “shartli moment” usulida 
hisoblash. Iqtisodiy hodisalarni o‘rganishda arifmetik o‘rtachani qo‘llash. O‘rtacha 
geometric miqdor. Nisbiy o‘zgarishlar uchun o‘rtacha geometrikni aniqlash. Nisbiy 

---

4 
o‘zgarish asosida o‘rtacha geometric darajasini aniqlash. O‘rtacha arifmetikning matematik 
xossalari. O‘rtacha garmonik. O‘rtacha kvadrat. O‘rtacha kub. Darajali o‘rtachalar. 
Tuzilmaviy o‘rtacha ko‘rsatkichlar. Mediana. Moda. Kvantililar. 
 
8-mavzu. Variatsiya ko‘rsatkichlari 
Variatsiyaning mohiyati va uni o‘lchash zaruriyati. Variatsion kenglik. O‘rtacha 
kvadrat tafovutning (dispersiya) va o‘rtacha kvadratik tafovut. Dispersiya va o‘rtacha 
kvadratik tafovut xossalari. Dispersiya va o‘rtacha kvadratik tafovutning hisoblashning 
soddalashtirilgan usullari. Dispersiyani qo‘shish qoidasi va uni bozor hodisalarini tahlil 
qilishda qo‘llash. Muqobil (alternativ) belgi dispersiyasi. O‘rtacha mutloq tafovut. Kvartil 
tafovuti va nimkvartil kenglik. Variatsiya koeffisientlari. Assimmetriya ko‘rsatkichlari. 
Eksses meyorlari. Variatsiya ko‘rsatikichlarining optimal chegaralari. Konsentratsiyalanish, 
ixtisoslashish va monopollashtirish ko‘rsatkichlari. Dispersion tahlil. 
 
9-mavzu. Tanlanma kuzatish 
Tanlanma kuzatish haqida umumiy tushuncha. Tanlanma reprezentativligi va uni 
ta’minlaydigan tanlash usullari. Tanlanma kuzatish xatolarini aniqlash. Tanlanmaning 
zaruriy miqdorini aniqlash. Tanlanma kuzatish ma’lumotlarini bosh to‘plamga tarqatish. 
Gipotezalarni statistik tekshirish asoslari. Taqsimot qonuni haqidagi gipotezani baholash. 
O‘rtacha miqdorlar haqidagi gipotezalarni tekshirish.