Farmatsevtika sanoatida nasoslarning maxsus turlari

Nasoslarning asosiy parametrlari Nasoslar, asosan,ikki turga: dinamik va hajmiy nasoslarga bo‘linadi.
Dinamik nasoslarda suyuqlik tashqi kuch ta’sirida
harakatga keltiriladi. Nasos ichidagi suyuqlik nasosga kirish va undan chiqish trubalari bilan uzluksiz bog‘langan. Suyuqlikka ta’sir qiladigan
kuchning turiga ko‘ra, dinamik nasoslar parrakli va ishqalanish
kuchi yordamida ishlaydigan
nasoslar, o‘z
nasoslarga navbatida,
va propellerli
bo‘ladi.
bo‘linadi. markazdan Markazdan
Parrakli qochma qochma
nasoslarda suyuqlik ish
g‘ildiragining markazidan uning chetiga qarab
harakat qilsa, propellerli nasoslarda esa suyuqlik g‘ildirakning o‘qi yo‘nalishida harakatlanadi. Ishqalanish kuchiga asoslangan nasoslar ikki xil (uyurmaviy va oqimli) bo‘ladi. Uyurmaviy va oqimli nasoslarda suyuqlik, asosan ishqalanish kuchi ta’sirida harakatga keladi.
Hajmiy nasoslarning ishlash prinsiði
suyuqlikning ma’lum bir hajmini yopiq kameradan itarib chiqarishga asoslangan. Hajmiy nasoslar jumlasiga porshenli, plunjerli, diafragmali, shesternali, plastinali va vintsimon nasoslar kiradi. Sanoatda suyuqliklarni siqilgan gaz (yoki havo) yordamida uzatish uchun gazliftlar va montejyular ishlatiladi.
Markazdan qochma nasoslar
Suyuqliklarni gorizontal va vertikal trubalar orqali uzatish uchun mo’ljallangan gidravlik mashinalar nasoslar deyiladi. Trubalarning boshlang’ich va oxirgi nuqtalaridagi bosimlar farqi, trubalardan suyuqlikning oqishi uchun
xarakatlantiruvchi kuch hisoblanadi. Suyuqlik oqimining trubalardagi xarakatlantiruvchi kuchi nasoslar yordamida hosil qilinadi. Nasos elektr
olgan mexanik harakatlanayotgan
dvigateldan suyuqlikning energiyasiga
aylantiradi va bosimini
Nasoslar ishlash printsipiga qarab
energiyani
oqim oshiradi. quyidagi
bo’linadi:
parrakli
yoki
markazdan
hajmiy,
uyurmaviy va
o’qli
bo’ladi.
turlarga qochma, Parrakli
yoki markazdan
qochma
ishchi
nasoslarda g’ildiragi
markazdan qochma kuch, aylanishida parraklarning
suyuqlikka
hosil bo’ladi. Xar qanday nasosning
ta’sirida asosiy
parametrlari, uning ish unumdorligi Q (m3 /s),
napor N (m) va quvvati N (kVt) hisoblanadi. Nasosning massa birligiga ega bo’lgan suyuqlikka bergan solishtirma energiyasi napor N deb yuritiladi. Nasosning napori oqimning unga kirish va chiqishdagi solishtirma energiyalari ayirmasiga teng. Nasosning umumiy napori 1 kg suyuqlikni balandlikka ko’tarish uchun nasos hosil qiladigan
energiya miqdori bilan o’lchanadi. Shuning uchun nasosning umumiy napori uzatilayotgan suyuqlikning zichligiga va solishtirma og’irligiga
bog’lik umumiy
bo’lmaydi. Nasosning hosil napori quyidagi tenglama
qilgan bilan
aniqlanadi:
bu yerda R2 va R1 - uzatilayotgan va so’rib olinayotgan suyuqlik yuzasidagi bosimlar, N/m2 ; Ng – suyuqlikning geometrik ko’tarilish balandligi, m; hy - so’rish va haydash
trubalaridagi gidravlik qarshiliklarni yengish uchun sarflangan napor miqdori, m; Rc– suyuqlikning surish trubasidagi nasosga kirishidagi bosimi, N/m2 ; Rx- suyuqlikning uzatish yoki haydash trubasidagi nasosdan chiqishdagi bosim, N/m2 ; h – suyuqlik bosimini ko’rsatuvchi manometr va vakuummetrga ulangan nuqtalar orasidagi vertikal masofa, m; wx - haydash trubasidagi suyuqlikning tezligi, m/s; wc
- so’rish trubasidagi suyuqlikning tezligi. Shunday qilib nasosning umumiy napori
manometr va vakuummetrlar ko’rsatkichlarining yig’indisi bilan bu asboblar ulangan nuqtalar ulangan vertikal masofaning (h) yig’indisiga teng. Nasosning foydali quvvati Nf suyuqlik sarfi miqdori gQH ning solishtirma energiyaga ko’paytirilganiga teng:
Nasos qurilmalarini o’rnatish uchun zarur bo’lgan quvvat, dvigatel quvvatidan katta bo’ladi va
ortiqcha miqdorda qabul qilinadi:
bu yerda  - quvvatning zahira koeffitsienti bo’lib, qiymati dvigatelning nominal quvvatiga