Farmatsevtikada kadrlar boshqaruvi dorixona muassasalarida kadrlar boshqaruvi asoslari

Jamoa shartnomasi ish beruvchi va xodimlar o‘rtasidagi mehnat munosabatlariga oid 
o‘zaro majburiyatlarini qamrab oladi. Jamoa shartnomasi bir tarafdan xodimlar tomonidan 
kasaba uyushmalari yoki o‘zlari vakolat bergan vakillar tomonidan tuziladi. Jamoa 
shartnomalari korxonalarda ularning yuridik shaxs huquqi berilgan tarkibiy bo‘linmalarida 
tuziladi (35—36- moddalar). 
Bosh, tarmoq, hududiy (mintaqaviy) kelishuvlar, mehnat shartnomalari tizimida 
ahdlashuvlar tuzilishida yuqori darajadagi kelishuvlarning quyidagilardagiga nisbatan 
ustuvorligi mavjuddir. Shuning uchun Kasaba uyushmalar va ish beruvchilar o‘zaro 
munosabatlarining faqat umumiy masalalarini aks ettiradigan Bosh kelishuv tuzilganga 
qadar tarmoq kelishuvi tuzilishi talab etiladi. 
Uz navbatida aniq mehnat sharoiti, unga haqto‘lash, xodimlarni ishga 
qabul qilish va ishdan bo‘shatishdan iborat kafolatlar belgilanadigan tarmoq kelishuvlarga 
hududiy (mintaqaviy) kelishuvlarda, ayniqsa mehnat 
shartnomalarida to‘la aniqlik kiritilishi zarur. 
Amaliyotda tarmoq kelishuvlari Bosh kelishuv qabul qilinmagan holda ham tuzilishi, 
korxonalarda esa tarmoq yoki hududiy (mintaqaviy) kelishuvlar imzolanmagani holda 
jamoa shartnomalari tuzish hollari teztez 
uchrab turadi. Bunday hollarda eng asosiysi O‘zbekiston Respublikasining Mehnat 
Kodeksidagi “Mehnat haqidagi kelishuvlar va shartnomalarning xodimlar ahvolini mehnat 
to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlarda nazarda tutilganiga qaraganda 

---

yomonlashtiradigan shartlari haqiqiy emas” (5-modda) tamoyiliga qat’iy amal etishdir. Kuyi 
darajada tuzilgan shartnomalarda yuqori darajada qabul qilingan kelishuvlarga mos 
keladigan mehnat shartlari qayd etiladi yoki xodimlar ahvolini yaxshilashga qaratilgan 
shartlar aks ettirilishi kerak. 
Tarmoq kelishuvlari, so‘zsiz, birinchi navbatda xodimlar manfaatlarini himoya qilish 
vositasidir. Lekin ular ish beruvchilarga mehnatni boshqarish asosiy vositalari (ishchi kuchi, 
uning qiymati, ijtimoiy to‘lovlar turlari va miqdori, boshqa masala-lar)ni o‘zaro kelishib 
olish va shu orqali o‘z korxonalari raqobatbardoshligini oshirish, mehnat jamoalaridagi 
ijtimoiy nizolarni hal etish imkonini ham beradi. 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida mehnat munosabatlari barcha taraflar 
manfaatlarini hisobga oladigan ahdlashuvlarga asoslangan bo‘lishini talab 
etadi. O‘zbekiston Respublikasi Mehnat Kodeksiga asosan jamoa shartnomalari va 
kelishuvlari xuddi shu maqsadga yo‘naltirilgan.