Bura qədər qeyd etdiyimiz kinematik əlaqələr mexaniki vasitələrlə yerinə yetirilirdi. Ancaq dəzgahqayirma təcrübəsində bunlardan başqa elektrik, hidravlik, pnevmatik və s. vasitələrdən də istifadə edilir.
Şəkildə köçürmə mexanizminin alət ilə elektrik (a) və hidravlik(b) kinematik əlaqəsi göstərilmişdir
Dəzgahda icraedici hərəkəti təmin edən hərəkət mənbəyi, kinematik əlaqələr və sazlama orqanlarının birliyi kinematik qrup adlanır. Kinematik qrupların adları əmələ gətirilən icraedici hərəkətlərin adları ilə adlanır. Dəzgahın kinematik strukturu kinematik qruplardan təşkil edilir. Dəzgahda qruplar bir-birilə müxtəlif üsullarla əlaqələndirilir. Kinematik qruplar cəmləşdirici mexanizm, mufta, hərəkətin istiqamətini dəyişdirən və s. kimi xüsusi quruluşlarla əlaqələnir.
İstənilən dəzgahın kinematik strukturunu forma əmələ gətirən qrupların sayı, xarakteri və kinematik əlaqələndirilməsi təyin edir. Bu şərtə görə metalkəsən dəzgahların kinematik strukturunu üç sinfə bölmək olar.
M.5 Dəzgahin kinematik strukturu
1. Elementar strukturlu sinif (E hərfi iki rəqəm ilə işarə ediləçək. Birinci rəqəm qrupların, ikinci isə icraedici hərəkətlərin sayını bildirir). Buna mürəkkəb qruplarla forma əmələ gətirən dəzgahlar daxildir. Məsələn, Ф (В) və Ф(П) – fırlanan və düzxətli irəliləmə hərəkətlərilə forma əmələ gətirilir.
M.5 Dəzgahin kinematik strukturu
2. Mürəkkəb strukturlu sinif (M hərfi iki rəqəm ilə işarə ediləçək. Birinci rəqəm qrupların, ikinci isə icraedici hərəkətlərin sayını bildirir). Bura mürəkkəb qruplarla forma əmələ gətirən dəzgahların kinematik strukturu aid edilir. Məsələn, Ф (В1 В2 ), Ф (В1 В2 П3) və s. hərəkət yaradan qrupları göstərmək olar. İcraedici hərəkətlərin sayı iki və daha çox elementar hərəkətdən ibarət olur.
