Fayllarni boshqaruvchi tizim maʼlumotlarni



Yüklə 393,31 Kb.
səhifə14/35
tarix12.09.2023
ölçüsü393,31 Kb.
#142947
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   35
Operatsion tizimlar XXX-fayllar.org

Drayver bu

Kompyuter qurilmalarini ishlatish uchun mo‘ljallangan dastur



    1. Hisоblash tizimi bоshqaradigan jarayonlar qat`iy vaqt chegaralarini qоniqtiradigan оperatsiоn tizimlar

real vaqt rejimida ishlaydigan оperatsiоn tizimlar



    1. Qaysi prinsip hisoblashlar unumdorligini oshirish maqsadida, doimiy ravishda operativ xotirada bо‘lishi kerak bо‘lgan modullarni ajratishni nazarda tutadi?

Funksional tanlanish prinsipi.



    1. Ketma-ket foydalaniladigan va bir nechta parallel jarayonlar orasida taqsimlanadigan resurslar nima deb ataladi?

kritik resurs



    1. Operatsion tizim bu:

hamma javoblar toʼgʼri



    1. Hardware - bu

apparat taʼminot



    1. MsDos tizimining kamchiligi nimada bo‘lgan?

Ko‘p sondagi buyruqlarni yoddan bilish talab etilgan



    1. NTFS necha bitli protsessorlar bilan ishlaydi.

16, 32,64



    1. … yagona markazlashgan sxemadan foydalanib, tizim strukturasini,

jarayonlarni rejalashtiruvchilar va resurs taqsimlovchilari ma’lum majmuasi kо‘rinishida tasvirlashga imkon beradi.


Vittuallashtirish prinsipi

    1. Multi dasturlash bu




Hisoblash tizimlari tarkibi quyidagi qismlardan iborat:


apparat va dasturiy taʼminot


qurilma va dasturlar


qurilmalardan




faqat dasturlardan


Dastur:

buyruqlarning tartiblangan
ketma-ketligi

buyruqlar toʼplami


qurilmalar




Buyruqlarning istalgan ketma


ketligi

Dasturiy taʼminot quyidagi boʼlimlardan iborat:




Аsos Dasturiy taʼminot, tizimli Dasturiy taʼminot,


xizmatchi Dasturiy taʼminot, amaliy Dasturiy taʼminot

Аsos Dasturiy taʼminot, tizimli Dasturiy taʼminot




tizimli Dasturiy taʼminot


Аmaliy qismlardan


Аmaliy dasturiy taʼminot:




maʼlum ish joyida aniq masalalarni yechishga yordam


beradigan dastur

qurilmalarni ishlatuvchi




hisoblash tizimini nazorat qiluvchi


hamma javoblar toʼgʼri




Tizimli dasturiy taʼminot bu:




kompyuter tizimining dasturlari va bevosita apparat


taʼminoti bilan

kompyuter qurilmalarini ishishni


taʼminlaydi

amaliy masalalarni yechimini


taʼminlaydi

kompyuter ishini nazorat qiladi


hisоblash jarayonning tashkil qilish usuli bo‘lib, bitta prоtsessоrda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi




oʼzaro bogʼlanishini


taʼminlaydi






Matn redaktori Word bu:




amaliy Dasturiy taʼminotga kiradi


xizmatchi Dasturiy


taʼminotga kiradi

asos Dasturiy taʼminotga kiradi


tizimli Dasturiy taʼminotga kiradi


Operatsion tizim bu:




tizimli Dasturiy taʼminotga kiradi


xizmatchi


Dasturiy taʼminotga kiradi

amaliy Dasturiy taʼminotga kiradi


asos Dasturiy


taʼminotga kiradi

Operatsion tizim kengaytirilgan mashina sifatida:


foydalanuvchiga real


apparatura bilan ishlash oʼrniga qulay interfeys yaratadi

qurilmalar bilan toʼgʼridan-toʼgʼri ishlaydi


fayllar bilan toʼgʼridan-toʼgʼri ishlaydi


dastur bilan ishlaydi




Operatsion tizim 2 ta asosiy funktsiyani bajaradi:


foydalanuvchiga


kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni boshqaruvchi
sifatida xizmat qiladi

foydalanuvchi uchun qulay interfeys va kodlarni yashirish




resurslarni kuzatish va taqsimlash


qurilmalar va fayllarni taqsimlaydi


Operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida




resurslarni


rejalashtiradi (kimga, qachon va qancha) va resurslarni kuzatadi (boʼsh yoki band)

resurslarni toʼgʼridan-toʼgʼri taqsimlaydi




resurslarni rejalashtiradi


resurslarni kuzatadi


Operatsion tizim bu:




hamma javoblar toʼgʼri




foydalanuvchi interfeysini bajaradi


dasturlar bilan dastur interfeysi




dasturlar bilan


qurilmalar oʼrtasidagi interfeys

Operatsion tizim xali mavjud boʼlmagan davr:




rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)




rivojlanish 2-davri


(1955-1965 y.)

rivojlanish 3-davri


(1965-1980 y.)

rivojlanish


4-davri (1980-hozirgi vaqtgacha)

Operatsion tizimning


asosiy funktsiyalari nechta?

6 ta

5 ta

3 ta

1 ta

Operatsion tizim-


foydalanuvchilar


uchun interfeysni tashkil
etadi,bajariluvchi dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi

xizmatchi dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi




dasturlar uchun interfeysni tashkil etadi


fayllar uchun interfeysni tashkil etadi





Dasturiy taʼminot deganda:




kompyuterning shu modelida bajarilishi mumkin boʼlgan dasturlarni va dasturiy xujjatlarni oʼz ichiga olgan majmuani (komplektni)


tushunamiz

dasturlash tillarini tushunamiz


apparat taʼminotni tushunamiz


dasturiy modellarni tushunamiz


SOFTWARE-bu:


dasturiy taʼminot


apparat taʼminot


yordam tizimi


qoʼshimcha tizim


Hardware - bu


apparat taʼminot


dasturiy taʼminot


dasturiy modul


protsessor


Kompyuter resurslari-


apparat vositalari, dasturiy vositalar va turli maʼlumotlar toʼplamidan iboratdir


maʼlumotlar toʼplami




dasturlar toʼplami




kiritish qurilmalari




Hisoblash tizimi:




apparat taʼminot va dasturiy taʼminotga


boʼlinadi

apparat taʼminotidan


iborat

dasturiy taʼminotdan


iborat

qurilmalardan iborat


Аssimetrik va simmetrik OT larga boʼlinish:


Hisoblash jarayonini tashkil etishda koʼprotsessorli ishlov berish usuli boʼyicha sinflarga


ajratishga toʼgʼri keladi

Hisoblash koʼpoqimli tashkil etish boʼyicha


sinflashga toʼgʼri keladi

Hisoblash jarayonini tashkil etish usuli boʼyicha


sinflashga toʼgʼri keladi

Koʼpfoydalanuv chili rejimni quvvatlash boʼyicha


sinflashga toʼgʼri keladi

MS Office ilovalari bu:




amaliy Dasturiy taʼminot dasturlaridir


xizmatchi


Dasturiy taʼminot dasturlaridir

asos Dasturiy taʼminot dasturlaridir


tizimli Dasturiy taʼminot dasturlaridir


Operatsion qobiqlar bu:


tizimli Dasturiy


taʼminot dasturidir

xizmatchi


dasturdir

amaliy dasturdir


asos dasturiy


taʼminot

Operatsion tizimlar:




kompyuterning (hisoblash tizimining) hamma apparat vositalarining ishini samarali va uning barcha resurslarini boshqarish imkonini


beradi

faqat apparat vositalarini ishini taʼminlaydi


faqat maʼlumotlarni boshqaradi


faqat fayillarni boshqaradi




Operatsion qobiqlar:




operatsion tizim ishini boshqarish qulayligini


oshiradigan

operatsion tizim himoyasini oshiradi


operatsion tizim ishini kuzatadi




kiritish-chiqaris hni boshqaradi









qoʼshimcha


dasturdir






Utilitalar bu shunday foydali dasturlarki:




xajmi kichik dasturlar boʼlib, apparat vositalar


ishini boshqaradi, turli yordamchi funktsiyalarni, ishlovchanlik qobilyatini,
sozlashni tekshiradi

faqat sozlaydi




xizmat qiladi, ishlovchanligini tekshiradi


apparat vositalar ishini kuzatadi.




Operatsion tizimning


asosiy komponentalaridan biri buyruqlar protsessori quyidagi funktsiyalarni bajaradi

Tashqi qurilmalar yordamida kiritish va chiqarishni


amalga oshiradi

Masala va resurslarni boshqaradi




Buyruqlarni qayta ishlaydi va bajaradi




Maʼlumotlarni mantiqiy darajasi bilan ishlaydi


Win NT, Win 2000 va Win XP operatsion tizimlar:


bitta oila hisoblanadi




bitta versiya hisoblanadi


bitta
modifikatsiya hisoblanadi


turli oila hisoblanadi


Operatsion tizimning


interfeysda milliy tillardan foydalanadigan versiyalari:

lokallashtirilgan versiya deb ataladi




milliy versiyasi deb ataladi




modifikatsiyalas


htirilgan versiyasi deb ataladi

global versiyasi deb ataladi




Foydalanuvchi real


apparatura bilan ish koʼrishda mashina tilidan foydalanmasdan, qulay interfeysda ishlashi uchun:

operatsion tizim


kengaytirilgan mashina, virual mashina sifatida xizmat qiladi

operatsion tizim


resurslarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi

dasturlarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi


qurilmalarni boshqaruvchi sifatida xizmat qiladi


Operatsion tizim resurslarni samarali boshqarishi uchun:


resurslarni


rejalashtirish va resurs xolatini kuzatishi zarur

dasturlarni boshqarishi




resurslarni taqsimlashi




resurs holatini kuzatadi




Hisoblash tizimi


boshqaradigan jarayonlar qatʼiy vaqt chegaralarini qoniqtiradigan operatsion tizimlar:

real vaqt rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar




paketli ishlov


berish rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

taqsimlangan


rejimida ishlaydigan operatsion tizimlar

monolit operatsion tizimlar




Monolit operatsion tizimlar:


operatsion tizimlar


hamma qismlari oʼzaro mustaxkam bogʼlangan u yoki bu qismni oʼzgartirish mumkin emas

bir nechta mustaqil modullardan iborat




u yoki bu qismni oʼzgartirish mumkin


Tizimni barcha qismlarini oʼzgartirish mumkin





Koʼp satxli tizimlar


satxlari orasida bogʼlanish quyidagicha boʼlgan

har bir satx oʼzidan yuqori va pastki sath bilan bogʼlanadi


hamma satxlar bir-biri bilan bogʼlangan


hamma satxlar faqat eng yuqori satx bilan


bogʼlangan

xech qaysisi bogʼlanmagan




Koʼp satxli tizimlar kamchiligi




biror satx olib tashlansa, satxlar orasida bogʼlanishni yangidan tuzish kerak


OTni yangidan tuzish kerak




Tizimni bir sathini olib boʼlmaydi


Bir sathni olib boʼlmaydi




Mikroyadroli OT larda mikroyadroda quyidagi


funktsiyalar joylashgan

minimal zaruriy funktsiyalar


OT ni yuklash funktsiyalari


xotirani taqsimlash


funktsiyalari

kiritish-chiqaris h funktsiyalari


OT jarayonlar ustida quyidagi amallarni bajaradi:


hamma javoblar toʼgʼri


jarayon yaratish va tugallash


jarayonni toʼxtatib turish, jarayonni blokirovka qilish, blokirovkadan chiqarish


jarayon prioritetini oʼzgartirish


Quyidagi OT larning qaysi biri ochiq kodli tizim


hisoblanadi

Linux

MS DOS

UNIX

WinXP

Zamonaviy OT larda resurs deb quyidagilardan qaysi biri tushuniladi:




protsessor vaqti xotira, kirish-chiqish kanallari, periferik qurilmalar dastur modullari axborot resurslari (operativ xotiradagi oʼzgaruvchilar, yoki fayllar) xabar va


sinxrosignallar

dastur modullari


xabar va


sinxrosignallar


axborot resurslari (operativ xotiradagi oʼzgaruvchilar, yoki fayllar)


Аlohida energiyaga, katta xajmga va samarali foydalanish imkoniga ega


boʼgan xotira:

doimiy xotira deyiladi




tezkor xotira deyiladi




protsessor registrlari deyiladi


elektron disk




Xotiraning maʼlumotlar


joylashadigan boʼlimi:

segment deyiladi


stek deyiladi


overley deyiladi


sahifa deyiladi


Xotiraning fiksirlangan boʼlimlarga boʼlishda:




xotira qatʼiy oʼlchamli boʼlaklarga oldindan boʼlingan boʼladi


maʼlumotlar-fayl lar boʼlaklarga boʼlinadi


maʼlumotlar xajmi boʼyicha joylashtirib boriladi


xotira
sahifalarga boʼlinadi


Ochiq kodli OT larda:




tizim kodlari ochiq,


ixtiyoriy foydalanuvchi uni

tizim kodlari


ochiq, ammo ularni

Tizim kodlari


faqat avtorlari uchun ochiq

dastur kodlari ochiq emas







oʼzgartirishi


mumkin

oʼzgartirish


mumkin emas




Zamonaviy OT larda xotira:


segment sahifali boʼlinadi


oʼzgaruvchan boʼlimlarga boʼlinadi


segmentlarga boʼlinadi


qatʼiy boʼlimlarga boʼlinadi


Fayl tizimi orqali:


maʼlumotlarga


ishlov beruvchi dasturlar bilan bogʼlaniladi va disk makoni markazlashgan holda taqsimlanadi

disk makoni taqsimlanadi


maʼlumotlar bazasi bilan bogʼlaniladi


Fayl tizimi orqali fayl taqsimlanadi


Zamonaviy fayllarni


boshqaruv tizimi bu- :

NTFS

FAT

Super FAT


HPFS

Fayllar bilan ishlashni amalga oshiruvchi
dasturiy taʼminot:

fayl menedjeri




dastur menedjeri




xotira mennedjeri


qurilma menedjeri


Fayllarni boshqaruvchi tizim maʼlumotlarni


Doimiy xotiraga (diskka) joylashtiradi


tezkor xotiraga joylashtiradi


fizik xotiraga joylashtiradi


svopingni bajaradi


Maʼlumotlarni kataloglar koʼrinishida tuzilishi


ierarxik koʼrinishda deyiladi


sahifali koʼrinish deyiladi


ketma-ket


koʼrinishda deyiladi

mantiqiy


koʼrinishda deyiladi

FAT fayl tizimi oʼz ichiga quyidagi maʼlumotlarni oladi:


hamma javoblar toʼgʼri


fayl yoki uning


fragmentlari uchun ajratilgan mantiqiy diskning
adreslanuvchi qismlari

disk makoni boʼsh sohalari


diskning defekt sohalari


FAT fayl tizimida, mantiqiy disk:


tizimli soxa va maʼlumotlar


soxasiga boʼlinadi

maʼlumotlar


soxasi va kataloglarga boʼlinadi

kataloglar soxasi va tizimli soxa




yuklanish qismlari




NTFS fayl tizimi bu:




yangi texnologiya fayl tizimi


yuqori
unumdorlikka ega boʼlgan tizim


ishonchlilikka ega boʼlgan tizim


disk makonidan


samarali foydalanadi

Operatsion tizim qanday asosiy qismlardan tashkil topgan


yadro, komanda interpritatori, tarjimon


yadro

qobiq, boshqaruvchi maxsus dasturlar

dastur qobigi,


integrallashgan foydalanuvchi interfeysi

Operatsion tizim kengaytirilgan mashina sifatida


foydalanuvchiga


real apparatura bilan ishlash o'rniga qulay interfeys yaratadi

qurilmalar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi


fayllar bilan to'gridan-to'gri ishlaydi


dasturlar bilan ishlaydi







Fragmentattsiya deb nimaga aytiladi


xotira bo'limlarga ajratilganda


qoladigan bo'l joyi

xotiraning bo'limlarga


ajralmay qolishi

ma`lumotlarning bo'limlarga


sigmay qolishi

xotiraning bir turi


Qanday texnologiya standart qurilmalarni


avtommatlashgan rejimda o'rnatish imkonini beradi

plug and play




active install




master

object linking


Operatsion tizim 2 ta


asosiy funktsiyani bajaradi

foydalanuvchi uchun qulay interfeys va kodlarni yashirish




resurslarni kuzatish va taqsimlash




dasturlarni nazorat qiladi


foydalanuvchiga


kengaytirilgan mashina sifatida va resurslarni boshqaruvchi
sifatida xizmat qiladi

Fayllar tuzilishining


asosiy birligi nimalar

ma`lumotlar


kataloglar


xotira

grafiklar

Operatsion tizim xali mavjud bo'lmagan davr




rivojlanish 1-davri (1945-1955 y.)




rivojlanish 3-davri


(1965-1980 y.)

rivojlanish 2-davri


(1955-1965 y.)

rivojlanish 4-davri


(1980-hozirgi vaqtgacha)

Mul tidasturlash rejimida ishlaydigan operatsion


tizimlar

rivojlanish 3-davriga yuzaga keldi


rivojlanish


1-davriga yuzaga keldi

rivojlanish


2-davriga yuzaga keldi

rivojlanish 4-davriga


yuzaga keldi

Mul tidasturli,


ko'pfoydalanuvchili operatsion tizimlar bu

UNIX operatsion tizimlar


Ms Dos

Windows 3x


Solaris

Birinchi paketli ishlov berish tizimlari paydo bo'lgan

rivojlanish 2-davri (1955-1965 y.)




rivojlanish 3-davri


(1965-1980 y.)

rivojlanish 1-davri


(1945-1955 y.)

rivojlanish


4-davri (1980-hozirgi vaqtgacha)

4-rivojlanish bosqichiad quyidagi operatsion tizim yuzaga keldi


taqsimlangan


(resurslarni taqsimlovchi) tizimlar, ya`ni tarmoqda ishlaydigan tizim tizimi

paketli ishlov berish tizimi


ajratilgan vaqt tizimi


avtonom rejimda ishlaydigan tizim




Tizimning tarmoq


funktsiyalari asosiy modullariga o'rnatilgan tarmoq operatsion tizimini ayting

Windows NT


Ms Dos

Lantastic

Lan manager


Windows XP operatsion


tizimning qaysi turida NTFS fayllarni shifrlash imkoniyatisha ega emas

home edition




standart edition




professional




portable





Multidasturlash bu hisoblash jarayonini tashkil qilish usuli bo'lib,


bitta protsessorda

bir necha dastur navbat bilan bajariladi


bitta dastur bajariladi




bitta dastur ham bajarilmaydi




bir necha dastur parallel bajariladi


Multi dasturlash bu




hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi




hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir necha protsessorda navbat bilan bir nechta dastur bajariladi


hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bitta protsessorda bir vaqtning o'zida bir nechta dastur bajariladi


hisoblash jarayonning tashkil qilish usuli bo'lib, bir nechta protsessorda bitta dastur bajariladi


Windows OT larining boshqa ot lardan printsipial farqi


grafik interfeysi va bir nechta ilovalar bilan birgalikda


ishlash

hisoblashlar ishonchliligi




dialogli ish rejimi




Komanda tili yo'qligi




Quyidagi tariflardan qay biri operatsion tizimning modullik printsipiga mos keladi




OT asosiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alohida qismlar modullarga bo'linishi


Aniq resurslardan


alohida bo'lib, abstraktsiyalanis
hi

ot ni boshqa apparat platformaga ko'chish osonligi


boshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara olish xususiyati


Modullilik printsipi

asosida qurilgan OT larda dastur

aloxida mustaqil bo'laklardan iborat bo'ladi




bitta monolit bo'lakdan




mustaqil bo'lmagan boglangan bo'laklardan


iborat bo'ladi

bir techta

sathdan iborat bo'ladi

Yechiladigan masala va hisoblash tizimining konfiguratsiyasida kelib chiqqan holda, ot ni


sozlashga imkon beradigan ot yadrosini arxitekturasini tashkil etish

OT ni generatsiya qilish printsipi deyiladi


modullilik printsipi


standart xolatlar printsipi


chastota printsipi


OT larinng rivojlanishi birinchi davriga quyidagi xususiyatlarning qaysi punktda ko'rsatilganlari xos (1945-1955y)


hisoblash tizimi,


operatsion tizimi mavjud emas; bir guruh mutaxassislar ham ht larni loyihalashda,
ekspluotatsiya qilishda va dasturlashda qatanashadilar; faqat

birinchi kompliyator versiyalari yuzaga keldi


OT boshlangich versiyalari yuzaga keldi




hisoblash jarayonini boshqarish


avtomatlashtiril di





matematik va xizmatchi dasturlar


kutubxonasi mavjud






OT ni qurish asosiy printsiplaridan biri bu modullilik printsipidir. Bu printsip modullilikka qaysi ta`rif mos keladi:


OT asosiy tarkibiy qismlarini, mustaqil, alohida qismlar modullarga bo'linishi


aniq resurslardan alohida bo'lib,

abstraktsiyalanis h

OT ni boshqa apparat platformaga

ko'chish osonligi

boshqa tizimlarga yozilgan dasturlarni bajara olish


xususiyati

Aynan bir amalni, xar xil vositalar yordamida bajarish, bu


funktsional ortiqchalik printsipi deyiladi


standart xolatlar printsipi deyiladi


generatsiya printsipi deyiladi


modullilik printsipi deyiladi


Dastur algoritmlarda, ishlov beriladigan massivlarda amal va kattaliklardan foydalanish chastotasiga qarab, funktsiyalarni ajratishga


asoslangan printsip

chastota printsipi


modullilik printsipi


xavfsizlik printsipi


generatsiya printsipi


OT larni o'rnatish dasturi foydalanuvchiga tizim konfiguratsiyasin o'zi tanlaydigan o'rnatish


stsenariysi quyidagicha ataladi.

foydalanuvchi


ixcham (kompakt


Tipik

mobil komp yuterlar uchun

Klient-server modelining ustunligi nimada




taqsimlangan tizimlarga qulay moslashadi


imtiyozli rejimda ishlaydi




eksplutatsiya xossallari


samarali ishlaydi

bir xil
tizimlarda samarali ishlaydi


Modullilik printsipi

asosida tuzilgan OT larda ixtiyoriy modulni

ixtiyoriy boshqa


modulga, mos interfeys mavjud bo'lsa almashtirish mumkin

imtiyozli modullarga almashtirish mumkin


hech qanday modulga


almashtirish mumkin emas

boshqa interfeysga almashtirish




Foydalanuvchi tizim bilan


ishlayotgan vaqtda, u o'rnatadigan parametrlarni qisqartirish, parametrlarni o'rnatish vaqtini tejashga imkon beradigan printsip

standart xolatlar (po umolchaniyu) printsipi




chastota printsipi


generatsiya printsipi


funktsional tanlanish printsipi




Ko'p sathli tizim bu:


N ta sath


(qatlam)dan iborat bo'lib, ular orasida bog‘lanish juda yaxshi yo'lga qo'yilgan

tizim katta dasturdan iborat bo'lib, tarkibiy qismlari mustaqil emas


tarkibiy qismlari mustaqil modullardan iborat tizim




tarkibiy qismlarga ega bo'lmagan yaxlit tizim







Birinchi ko'p satxli tizimlarda nechta satx


bo'lgan

6 ta

3 ta

4 ta

5 ta

Ko'p satxli tizimlar kamchiligi




biror satx olib tashlansa, satxlar orasida boglanishni yangidan tuzish


kerak

satxlarni boglab bo'lmaydi




otni yangidan tuzish kerak




biror satx olib tashlansa, yangi sath tuzish kerak bo'ladi


Operatsion qobiqlar


operatsion tizim ishini boshqarish qulayligini oshiradigan qo'shimcha dasturdir


operatsion tizim himoyasini oshiradi




operatsion tizim ishini kuzatadi




kiritish-chiqaris hni boshqaradi




Ko'p satxli tizimlar


satxlari orasida boglanish quyidagicha bo'lgan

har bir satx o'zidan yuqori va past sath bilan boglangan


hamma satxlar bir-biri bilan boglangan


hamma satxlar faqat eng yuqori satx bilan boglangan (protsessorni taqsimlash va ko'p masalaning satxi-0 chi satx


bilan)

faqat o'zidan yuqori sath bilan qoplangan


Monolit OT larda tuzilishi


2 ta bo'lakdan iborat (bosh dastur va protseduralar)




3 ta satxdan iborat (bosh dastur, protsedura va


servis dasturlari)

6 ta satxdan iborat (ko'p satxli dastur)




5 ta satxdan iborat




Hamma qismlari bitta dastur tarkibiga kirib, ma`lumotlarning umumiy strukturalaridan foydalanadigan va bir-biri bilan bevosita protseduralarni chaqirish bilan bog‘lanuvchi yaxlit tuzilishga ega bo'lgan


tizim:

monolit tizim


ko'p sathli tizim


makroyadroli tizim




mikroyadroli tizim




Monolit operatsion tizimlar


operatsion tizimlar hamma qismlari o'zaro mustaxkam boglangan u yoki bu qismni o'zgartirish


mumkin emas

bir nechta mustaqil modullardan iborat




u yoki bu qismni o'zgartirish mumkin




biror qismini olib tashlash mumkin




Mikroyadroli OT larda mikroyadroda quyidagi funktsiyalar joylashgan


minimal zaruriy funktsiyalar


ot ni yuklash funktsiyalari


xotirani taqsimlash funktsiyalari


kiritish-chiqaris h funktsiyalari





Operatsion tizim resurslarni samarali boshqarishi uchun


resurslarni rejalashtirish va resurs xolatini


kuzatishi zarur

dasturlarni boshqarishi




qurilmalarni boshqarish




resurslarni taqsimlashi




Resurs mavjudligi, xaqiqiyligiga qarab


fizik va virtual


moslanuvchan va qat`iy


sun`iy va xaqiqiy


vaqtinchalik va doimiy


Iste`mol qilinadigan va iste`molchi uchun ma`lum qiymatga ega bo'lgan


ob`ekt

resurs deyiladi




dastur vositasi deyiladi




apparat vositasi deyiladi




printsip deyiladi




Resurslarni ajratilishi va bo'shashi bilan bogliq


amallar

ko'p martalik amallar




bir martalik amallar




jarayon prioritetini o'zgartiruvchi


amallar

tayyor holatga o'tkazuvchi


amallar

Operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida




resurslarni rejalashtiradi (kimga, qachon va qancha) va resurslarni kuzatadi


(bo'sh yoki band)

resurslarni to'gridan-to'gri taqsimlaydi




resurslarni rejalashtiradi


resurslarni kuzatadi


Matn redaktori Word bu




amaliy dasturiy ta`minotga kiradi


xizmatchi dasturiy ta`minotga kiradi


asos dasturiy ta`minotga kiradi


tizimli dasturiy ta`minotga kiradi


Jarayon vaqt kvanti


tugaganda

jarayon tayyor


holatga o'tadi

jarayon tugatiladi


jarayon kutish


xolatiga o'tadi

jarayon uziladi


Jarayonni rejalashtirish darajalari


uzoq muddatli, o'rta muddatli va qisqa


muddatli

cheksiz va chekli muddatli


aniq va aniq emas muddatli


faqat uzoq muddatli


Energiya manbasiga bogliq xotira


tezkor xotira deyiladi


doimiy xotira deyiladi


ikkilamchi xotira deyiladi


asosiy xotira deyiladi


Xotira ierarxiyasi


bo'yicha, eng qimmat tezkor va qimmat xotira

protsessor registrlari




elektron disklar




asosiy xotira




tashqi xotira




Tizimda paydo bo'lgan har


bir yangi jarayon

tayyor xolatga o'tadi


kutish holatiga


o'tadi

bajarilish


holatiga o'tadi

to'xtatiladi


Kutish holatidagi jarayonlar xodisa ro'y


bergandan so'ng

bajarilish holatiga o'tadi


kutish holatiga o'tadi


tugatiladi




tayor holatga o'tadi






    1. Yüklə 393,31 Kb.

      Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   35




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin