Ferment preparatlari qandolatchlik Sohasida qo’llanilishi.
Foydalanilgan adabiyotlar
Fermentlar oziq-ovqat mahsulotlarini sanoatda muhim narsa ega bo’lib ushbu maqolada fermentlarning turli sohalarda qanday foyda va qanday maqsadda ishlatilishini bilib olishingiz mumkin[3].
Anotatsiya: Fermentlar oziq-ovqat sanoatida muhim ahamiyatga ega bo‘lib Ushbu maqolada fermentlarning turli sohalarda qanday tartibda va qanday Maqsadda foydalanilishini bilib olishingiz mumkin.Kalit so‘zlar: Ferment, oziq-ovqat, stabilizator, sanoat, oqsil, qandolatchilik, Kleykovina, pereparat, filtirlash[3]. Oziq ovqat mahsulotlarini olishda fermentlardan Foydalanish.Insoniyat ko’p yillardan buyon oziq ovqat mahsulotlarini olishda fermentlardan Foydalanib kelgan. Bunday moddalar o’simlik va hayvon to’qimalarining ferment Saqlovchi sharbatlari edi. Misol uchun, pishloq olish uchun tarkibida fitsin fermentini Tutuvchi o’simlik sharbatidan yoki hayvonlarning oshqozon To’qimasining renin fermentini saqlovchi sharbatidan foydalanganlar. Go’shtni tenderizatsiyalash( muskul to’qimasini yumshatish) uchun papayi fermentini Tutuvchi papayi sharbatidan foydalanganlar[1]. 18-asrga kelib ovqat hazm qilishda ishtirok etuvchi fermentalar kashf etilgandan So’ng, fermentlarni o’rganish qizg’in davom etdi. Biologik moddalardan turli xil Fermentlar olindi : xrendan peroksidaza, donlardan α- amilaza va boshqalar. 19-asrga Kelib esa fermentlar birinchi marta sof holda ajratib olindi, va ularga “enzim” deb nom Berish tavsiya etildi. Zamonaviy enzimologiya yutuqlari birinchi navbatda tibbiyotning Va oziq- ovqat sanoatining turli sohalarida fermentlarning foydalanilish Imkoniyatlarini kengaytirdi[1]. Vino ishlab chiqarish sanoatida va meva- sabzavotlar sharbatlari ishlab chiqarish Sanoatida eng avvalo olinadigan suyuqlikning miqdori va uning konsentrati miqdori Ortadi, sharbatlarning yuqori sifatli tozaligi ta’minlanadi, chunki bu jarayon spirtsiz Ichimliklar ishlab chiqarish sanoatida ularning saqlash muddati va tozaligini ushlab Turishda muhimdir. Bunday meva sharbatlari tarkibida pektin mavjud bo’lib, u odam Ichak tizimidagi zararli mikroblar chiqarib yuborilishini ta’minlaydi[1]. Shakar ishlab chiqarish texnologiyasida β- fruktofuranozidaza fermentini qo’llab Turib, saxarozani yuqori temperaturada kislotali gidrolizlashda hosil bo’ladigan zararli Oksimetilfurfurolsiz yuqori darajada gidrolizlashga erishish mumkin. Hozircha bu Metoddan Moskvadagi “Mantulina” nomli shakar tozalash zavodida tajriba sifatida Qo’llanilmoqda[1]. Alkogolsiz ichimliklar va pivo ishlab chiqarish sanoatida kompleks preparatlar Amilolitik ,proteolitik fermentlar va sellyulazalardan foydalaniladi. Buning Natijasida ekish uchun mo’ljallangan arpa chiqimi kamaytirildi, uning o’niga turli xil Donlar aralashmasidan foydalanildi, va kraxmalning yo’qotilish chiqimi ham kamaydi. Birgina solodlanmagan donlarning o’zidan pivo ishlab chiqarish hajmi 15-25% ga Orttirildi. Gollandiyada 100% solodlanmagan mahsulotlardan tajriba asosida pivo Ishlab chiqarish yo’lga qo’yilgan[1]. Go’sht- sut va baliqchilik sanoatida ham fermentlarning qo’llanilishi natijasida Go’sht ba baliq mahsulotlarining yumshoq, muloyimligi, sifati va Mahsulot chiqimining ortishiga imkoniyat yaratdi[1]. Oziq – ovqat sanoatida foydalaniladigan asosiy fermentlar preparatlari genetik Modifikatsiyalangan organizmlardan gen injeneriyasi metodlari orqali olingan va Foydalanishga ruhsat etilgan. Bularga: В.Stearothermophilysdan, В.Megateriumdan olingan α- amilaza, proximozin A genini Tutuvchi E.coli K-12 shtammidan olingan ximozin A fermentlari kiradi.
[1]Davronov Q., Xojamshukurov N.A. Umumiy va texnik mikrobiologiya. T.: O„zbekiston ensiklopediyasi. 2004. -279 b. Ilm ziyo. 2014. -335 b.qism). Tafakkur Bo„stoni. 2013. – 224