Dil və tarix
Dil və tarixin qarşılıqlı münasibəti. Dilin inkişafı məsələləri. Dilin inkişafının
bəzi xüsusiyyətləri.
Dilin inkişaf qanunauyğunluqları. Dilin inkişafının daxili qanunauyğun-
luqları və xarici faktorları. Dilin inkişafının xarici faktorları. Dilin inkişafının
daxili qanunauyğunluqları: dil mexanizminin insan orqanizminə uyğunlaşması
qanunu; dil mexanizmini yaxşılaşdırmaq zərurəti; dili kommunikasiya üçün yararlı
saxlamaq zərurəti; məqsəd güdməyən daxili dəyişikliklər qanunu. Xarici və daxili
faktorların birgə fəaliyyəti. Dil dəyişikliklərinin sistemliliyi.
Dilin tarixi – xalqın tarixi. Dil vahidlərinin yaranması yolları. Diferensiasiya
və inteqrasiya. Dillərin kontaktı: alınmalar, dillərin kovergent (bənzətmə, birləşmə)
inkişafı, köməkçi ümumi dilin yaranması, dillərin assimilyasiyası. Dillərin qarşı-
lıqlı təsirinin iki nəticəsi: a) sözün ümumi mənasında – alınmalar və b) bütövlükdə
dilin dəyişməsi. Qarışıq dillər. Dillərin ittifaqı. Alınmalar. Çarpazlaşma: substrat,
superstrat, abstrat. Dil dəyişikliklərinin templəri. Dilin inkişafında tərəqqi
problemi. Dil və mədəniyyət. Xalqın tarixi və dilin inkişafı.
7
ƏDƏBİYYAT
Azərbaycan dilində:
1. M.Adilov, Z.Verdiyeva, F.Ağayeva. İzahlı dilçilik terminləri. Bakı, 1989.
2. A.Axundov. Ümumi dilçilik. Bakı, 2006.
3. Z.Verdiyeva, F.Ağayeva, M.Adilova. Dilçilik problemləri. Bakı, 1982.
4. Ə.Ə.Rəcəbli. Nəzəri dilçilik. Bakı, 2003.
5. Ə.Ə.Rəcəbov. Dil, şüur, cəmiyyət, tarix. Bakı, 1993.
Rus dilində:
6. О.С.Ахманова. Словарь лингвистических терминов. М., 1966.
7. Ш.Бали. Общая грамматика и вопросы французского языка. М., 1955.
8. Э.Бенвенист. Общая лингвистика. М., 1974.
9. Э.Бенвенист. Уровни лингвистического анализа. «Новое в лингвистике»,
вып. IV, М., 1965.
10. Ф.М.Березин, Б.Н.Головин. Общее языкознание. М., 1979.
11. Л.Блумфилд. Язык. М., 1968.
12. И.А.Бодуен де Куртене. Избранные труды по общему языкознанию, т. I-II,
М., 1963.
13. И.Вайнрайх. Языковые контакты. Киев, 1979.
14. Ж.Вандриес. Язык. М.-Л., 1937.
15. Г.О.Винокур. Культура языка. М., 1929.
16. Ю.Д.Дешериев. Социальная лингвистика. М., 1977.
17. Л.Елмьслев. Пролегоменты к теории языка. «Новое в лингвистике», вып.1,
М., 1960.
18. О.Есперсен. Философия грамматика. М., 1958.
19. Н.И.Жинкин Механизм речи. М., 1958.
20. В.А.Звегинцев. Очерки по общему языкознанию. М., 1962.
21. В.А.Касевич. Элементы общей лингвистики. М., 1977.
22. В.И.Кодухов. Общее языкознание. М., 1974.
23. Е.Курилович. Очерки по лингвистике. М., 1962.
8
24. А.Мартине. Основы общей лингвистики. «Новое в лингвистике», вып. III,
М., 1963.
25. Общее языкознание (Формы существования, функции, истории языка). М., 1970.
26. Г.Пауль. Принципы истории языка. М., 1960.
27. Э.Сепир. Язык. М.-Л., 1934.
28. Б.А.Серебренников. Об относительной самостоятельности развития
системы языка. М., 1968.
29. Ф.де Соссюр. Труды по языкознанию. М., 1977.
30. Ю.С.Степанов. Основы общего языкознания. М., 1975.
31. Н.С.Трубецкой. Основы фонологии. М., 1960.
Dostları ilə paylaş: |