Filologiyasi fakulteti adilova fanuza shodiyor qizi bitiruv malakaviy ishi
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bitiruv malakaviy ishi mavzusining dolzarbligi
|
3 Kirish O‘zbek tili - boy imkoniyatlarga ega til. Tilimizning o‘ziga xos xususiyatlari uning qimmatini belgilaydi. Tilimizning tasviriy ifodalarga boyligi, bo‘yoqdorligi maqollarda ham namoyon bo‘ladi. Dono xalqimiz milliy madaniyatini, mentalitetini, so‘z boyligini maqollar orqali ham namoyon qiladi. Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov ta’kidlaganlaridek: “…o‘zlikni anglash milliy ong va tafakkurning ifodasi, avlodlar o‘rtasidagi ruhiy – ma’naviy bog‘liqlik til orqali namoyon bo‘ladi. Jamiki ezgu fazilatlar inson qalbiga, avvalo, ona allasi ona tilining betakror jozibasi bilan singadi. Ona tili bu millatning ruhidir” 1 . Adabiyot beqiyos ma’naviy merosdir. Uni o‘rganish, anglash, mag‘zini chaqish, hayotiy xulosalar chiqarish, ayniqsa, yoshlar tarbiyasida katta ahamiyatga ega bo‘lsa, uning tili, so‘z boyligi, ma’no mazmuni, madaniyatimizda tutgan o‘rnini anglash ma’naviy yuksalish uchun muhim omil sanaladi. Bitiruv malakaviy ishi mavzusining dolzarbligi . Xalqimiz boy ma’naviy merosining ajralmas bir bo‘lagi sifatida yashab kelayotgan maqol, matal va iboralarni o‘rganish, ularda aks etgan xalq hayotini, insoniy tuyg‘ular tasvirini ko‘rsatish har doim dolzarblik kasb etib kelgan. Bu xususida Birinchi Prezidentimiz I.A. Karimovning shunday fikrlari bor: “Ma’naviyati, o‘z xalqining tarixini, uning madaniyatini chuqur bilish va tushunib yetishga suyangandagina qudratli kuchga aylanadi” 2 . O‘zbek xalq maqollari, matallari va iboralarini o‘rganish bugungi kunda nafaqat adabiyotshunoslik, tilshunoslikning ham oldida turgan muhim masalalardan biri hisoblanadi. Maqol va matallar, aforizmlar kishilarning, ayniqsa yoshlarning ongini o‘stiradi, ularni to‘g‘riso‘z, rostgo‘y, mehnatsevar, mard, jasur, sabotli va matonatli bo‘lishiga o‘rgatadi, kishidagi eng insoniy fazilatlarni targ‘ib etadi. Shuningdek, yozuvchi, shoirlar va notiqlarning 1 Karimov I. A. Yuksak ma’naviyat – Yengilmas kuch. –Toshkent: Ma’naviyat, 2008. 2 Karimov I. A. O‘zbekiston milliy istiqlol iqtisod, siyosat-mafkura. 6 tomlik. -T.: O‘zbekiston, 1996, 80-bet 4 so‘z boyliklarini orttiradi, ularning asarlarini badiiy jihatdan g‘oyat ta'sirli qiladi. Biz og‘zaki so‘zlashuvimizda juda ko‘p marotaba maqollarga murojaat etamiz. Maqol xalqimizning yillar davomida shakllangan og‘zaki nutqining namunasi sanaladi. “Maqol” atamasi arabcha qavlun - gapirmoq, aytmoq so‘zidan olingan. O‘zbek xalq maqollari tilimizda qoliplashgan holda namoyon bo‘ladi. Maqollardagi so‘zlarni boshqasi bilan almashtirish, biror so‘zni qo‘shish mumkin emas. Maqollar xalqimizning milliy, madaniy–ma’naviy avloddan–avlodga o‘tib kelayotgan merosi hisoblanadi. Bu meros madaniyatimizning ham namunasi sanaladi. Til va madaniyatning o‘zaro yaqinligi va aloqadorligi ularni yagona metodologik asosda o‘rganish imkonini beradi. Maqollarni lingvokulturologik nuqtayi nazaridan o‘rganish bugungi kun tilshunosligi oldidagi muhim masalalardan biri hisoblanadi. Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|