3. Firmanın gəlirləri-il ərzində pul vəsaitləri və digər əmlak şəklində
aktivlərin daxil olması, öz öhdəliklərini yerinə yetirməklə kapitalının həcmcə
çoxalması nəticəsində təşkilatın (müəssisə və ya firmanın) əldə etdiyi məcmu
(ümumi) iqtisadi fayda, götürdüyü xeyirdir. Daxilolmalar dedidə, hesablaşma
mərhələsi kimi pul vəsaitlərinin nağd və nağd olmayan formalarda firmanın
hesablaşma hesabına daxil edilməsi aktlarıdır. Əgər firma tərəfdən istehlakçıya
göndərilmiş məhsulların haqqının ödənilməsi sonraya saxlanırsa, və ya
gecikdirilirsə, bu, daxilolmalar deyil, debitor borclar adlanır. Firmanın ümumi
gəliri-istehsal-kommersiya fəaliyyətinin yekun nəticəsini xarakterizə edən
göstəricidir. O, satışdan vəsaitin və satışla bağlı olmayan əməliyyatlardan daxil
olan vəsaitlərin cəmindən-əmək haqqı xərc maddəsi istisna olmaqla – kommersiya
(tam) maya dəyərini çıxmaqla hesablayırlar. Firmanın gəlirləri onların xarakteri,
istiqamətləri, alınma şərtlərinə və özünün yaranma mənşəyinə görə aşağıdakı
göstərilən fəaliyyət növləri ilə bağlı olurlar:
1. Firmanın adi (əsas) fəaliyyətindən daxil olan gəlirlər.
2. Firmanın icra etdiyi əməliyyatlardan gəlirlər.
3. Məhsulların, göstərilən xidmətlərin və görülən işlərin satılması ilə bağlı
olmayan gəlirlər.
4. Fövqəladə hallarla əlaqədar daxil olan gəlirlər.
Bunlardan ancaq birincisi firmanın əsas (adi) fəaliyyətilə, qalanları isə sair
daxilolmalardan
əldə edilən gəlirlər hesab edilir. Gəlir növlərinin
təsnifləşdirilməsində onların 2 əlaməti əsas götürülür. 1) Gəlirlərin əldə
olunmasının daimiliyi-mütəmadi və təsadüfi; Gəlirlərin daimiliyi, fasiləsizliyi
baxımından istisna təşkil edən “fövqəladə hallarla bağlı” gəlirlərdir. Bunlar
gözləniləndir, lakin zəruri, arzuolunan deyildirlər, bu gəlirlər təsadüf mahiyyətli,
olsa-olsa, vaxtaşırı mahiyyət daşıyan gəlirlərdir. 2) hesabat dövrünə aidiyyatına
görə-cari gəlirlər və gələcək dövrün gəlirləri.
