Fizik masala qanday yechiladi?



Yüklə 173,82 Kb.
səhifə14/34
tarix30.09.2023
ölçüsü173,82 Kb.
#150836
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   34
Molekulyar fizikadan masalalar yechish namunalari (2)

*Olimpiada masalalari.
1-masala: Havosi so’rib olingan va ikkala uchi kavsharlangan L=1 m uzunlikdagi nayning o’rtasida uzunligi h=20 sm bo’lgan simob ustunchasi bor. agar nayni vertikal qo’yilsa, uning ichidagi simob ustunchasi l=10 sm bo’ladi. Nay qancha P1 bosimgacha so’rilgan? Simobning zichligi ρ=13,6 g/sm3.

Berilgan:

Formula:

L=1 m
h=20 sm=0,2 m
l=10 sm= 0,1 m
ρ=13,6 g/sm3

_______________________


P1=?



Nayning har ikkala uchida havo dastlab

hajmni egallaydi (bunda S-nayning ko’ndalang kesim yuzi) va P1 bosimga ega bo’lgan. Nayni vertikal qo’yilganda yuqorigi qismda havoning hajmi

bosimi P2 bo’lgan. Nayning pastki qismida esa hajm

Bosimi P3 bo’lgan. Boyl-Mariott qonuniga ko’ra nayning yuqorigi qismi uchun

bundan.

pastki qism uchun

bundan

Boshqa tomondan nayning pastki qismidagi havo bosimi nayning yuqorigi qismidagi havo bosimi bilan simob ustunchasining bosimi yig’indisiga teng bo’lganda simob ustunchasi muvozanatda bo’ladi, ya’ni

(5), (7) va (8) dan P2 va P3 larni yo’qotib, quyidagini topamiz:


Hisoblash:




2-masala: Chuqurligi H ga teng bo’lgan suv havzasi tubidan havo pufakchasi chiqmoqda. Pufakchaning radiusi r va vaqtning berilgan momentida u turgan h chuqurlik orasidagi bog’lanishni toping. pufakchaning havza tubida bo’lgan paytdagi hajmi V0 ga teng. Sirt taranglik kuchini hisobga olmang.

Berilgan:

Formula:

H, r, h, V0
_______________________
r(h) =?



Suv havzasining tubidagi havo bosimi

ga teng. h chuqurlikdagi havo bosimi esa

bo’ladi. Xuddi shu h chuqurlikda havo pufakchasining hajmi

ga teng. Boyl-Mariott qonuniga ko’ra

yoki

(5) ifodadan ni topamiz.

Hisoblash:





Yüklə 173,82 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   34




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin