Mavzu : xatoliklar va o’lchashlarning xatoliklari reja

Mavzu : XATOLIKLAR VA O’LCHASHLARNING XATOLIKLARI


Reja:
1. Xatoliklar va ulaming sinflanishi
2. Muntazam va tasodifiy xatoliklar
3. O'lchashlar xatoliklarini yuzaga keltiruvchi sabablar
4. Muntazam xatoliklami bartaraf etish
1) Muntazam xatoliklarni bartaraf etishning asosiy usullari
2) Xatolikni o’lchashni boshlashdan oldin bartaraf etish
3) Xatolikni o’lchash jarayonida bartaraf etish

1.O'lchash xatoiiklari turli sabablarga ko'ra turiicha ko'rinishda

namoyon bo'lishi mumkin, Bu sabablar qatoriga quyidagilarni kiritishimiz
mumkin:
- o'lchash vositasidan foydalanishda, uni sozlashdan yoki sozlash
darajasini siljishidan kelib chiquvchi sabablar;
- o'lchash obyektini o'lchash joyiga o'rnatishdan kelib chiquvchi
sabablar;
- o'lchash vositalarining zanjirida o'lchash ma'lumoiini olish, saqlash,
o'zgartirish va tavsiya etish bilan bog'liq sabablar;
- o'lchash vositasi va obyektiga nisbatan tashqi ta’sirlar (harorat yoki
bosimning o'zgarishi, elektr va magnit maydonlarining ta'siri, turli
tebranishlar va hokazojdan kelib chiquvchi sabablar;
- o'lchash obyektining xususiyatlaridan kelib chiquvchi sabab'ar;
- operatoming malakasi va holatiga bog'liq sabablar va shu kabilar.
O'lchash xatoliklarining kelib chiqish sabablarini tahlil qilishda, eng
avvalo, o'lchash natijasiga salmoqli ta’sir etuvchi omillarni aniqlash lozim.
I. O'lchash xatoiiklari ifodalanishiga qarab quyidagi turlarga bo'linadi:
• M utlaq xatolik. Bu xatolik kattalik qanday birliklarda
llodalanayotgan bo'Isa, shu biriikda ifodalanadi. Masalan, 0,2 V: 1,5 цт va
Mutlaq xatolik quyidagicha aniq'anadi:
Л - - Л . - А ~.At -A, ,
bunda, A. - o'lchash natijasi, Ach - kattalikning chinakam qiymati,
A0 -kuttulikning haqiqiy qiymati.
Absolut xatolikning teskari ishora bilan olingani tuzatma deb ataladi
vn A bilan belgilanadi.