Fizika -matematika fakulteti

Yacheykalardagi 
ma’lumotlarni 
boshqa 
ishchi 
jadvallarga 
yuborish(o`tkazish) 
Joriy ishchi kitobdagi ma‘lumotlarni boshqa ishchi kitobdagi yacheykaga 
yuborish quyidagi usullardan foydalanib hal qilinadi: 
Joy nomi. Yacheyka manzili. 
Boshqacha qilib aytganda yacheyka manzili oldiga joyning nomi undov 
belgisi bilan ko`yiladi. Masalan: = A1* list 1!A2 
Bu formulada joriy ishchi jadvaldagi A1 yacheyka qiymati A2 yacheyka 
qiymatiga ko`paytiriladi va «List2» ishchi varag`ida joylashadi. Agar jo`natishda 
ishchi jadvalning nomi bir yoki bir nechta bo`shliqni o`z ichiga olsa, jadvalning 
nomi bittali qo`shtirnok ichiga olinib ko`rsatiladi. Masalan: =A1 'Все отдел'!A2 
Boshqa ishchi kitob yacheykalariga ma’lumotlarni o`tkazish. 
Boshqa ishchi kitob yacheykalariga ma‘lumotlarni o`tkazish uchun quyidagi 
formatlardan foydalaniladi: 
= [Ishchi kitob nomi]Varaq nomi!Yacheyka manzili 
Yacheyka manzili oldiga ishchi kitob nomi yozilib, kvadrat qavslarga olinadi 
va ishchi jadval nomi undov belgisi yordamida ko`rsatiladi. Masalan: = 
[Byudjet.xls] List1!A1 Agar ishchi kitob nomida bir yoki bir nechta bo`shliq 
bo`lsa, u xolda uning nomi bittali qo`shtirnoq ichiga olinishi kerak. Masalan: =A1* 
[Byudjetna 1999]List1!'A1 
Absolyut va nisbiy o`tkazishlar (yuborishlar) 
Absolyut o`tkazish va nisbiy o`tkazishlarning farqini bilish, albatta, 
muximdir. Aloxida ko`rsatilgan bo`lmasa Excel nisbiy o`tkazishlar hosil qiladi. 
Formulalarni bir yacheykadan boshqa yacheykaga o`tkazishda nisbiy va absolyut 
o`tkazishlar farqi ko`rinadi. Elektron javdvallardagi ko`pgina o`tkazishlar, ya‘ni 

---

43 
yacheyka va diapozonlarga nusxa olishlar, nisbiy o`tkazishlar orqali amalga 
oshiriladi. 
Nisbiy o`tkazish - bu ikkita kvartal oldinga va bitta chapga yuring kabi 
ko`rsatmalarga mos keluvchi o`tkazishdir. Masalan: S1 yacheykada = A1*V1 
formulasi kiritilsa, u xolda bu formula ikki yacheyka chapda joylashgan 
yacheykaga va bitta yacheyka chaproqdagi yacheykaga o`tkazishga moslashgan. 
Agar F2 yacheykaga formulani nusxasini ko`chirmoqchi bo`lsangiz, Excel 
xuddi oldingiday ikkita yacheyka chaproqda joylashgan yacheyka qiymatiga va 
yana bitta yacheyka chapdagi yacheykaga ko`paytiriladi, ya‘ni D2 va E2 
yacheykalarga. Shundan so`ng Excel formulani yangi joyga moslaydi va u D2*E2 
ko`rinishda bo`ladi. 
Nisbiy o`tkazishda boshqa yacheykaga nusxa olishda yacheyka o`z qiymatini 
o`zgartiradi. 
Absolyut o`tkazish pochta manziliga o`xshash. U elektron jadvalda aniq joyni 
ko`rsatadi. Absolyut o`tkazishlarga shunday xollarda murojaat etish kerakki, 
undagi axborotlardan nusxa olinganda yacheykadagi ma‘lumotlar o`zgarishsiz 
qolsin. Bunda yacheykaga nisbatan nusxa olinayotgan formulani saqlashdan qat‘iy 
nazar turar joyi o`zgartirilmaydi. 
Absolyut o`tkazish hosil qilish uchun berilgan ustun va qator raqam oldiga 
dollar «$» belgisini qo`yish kerak. Masalan V1 yacheykada absolyut o`tkazish 
amalga oshirilsa u quyidagi ko`rinishda yoziladi. $V$1. Jadvaldagi formulalar 
boshqa yacheykalarga ko`chirilayotgan bo`lsa ham, shu tarzda aks ettiriladi. 
Absolyut o`tkazishda qayerga nusxa olinayotganiga qaramasdan bitta yacheyka 
nomi ko`rsatiladi. 
Aralash o`tkazish. Bu o`tkazishda yacheykalardagi ma‘lumotlar absolyut 
o`tkazish bo`ladi, agar o`tkazish faqat bitta qator va bitta ustunga ma‘lumotlar 
o`tkazish bo`lsa. Shunday o`tkazishni o`zida jamlagan formulalardan nusxa 
ko`chirishda absolyut o`tkazish bitta qatorda yoki bitta ustunda o`zgarishi mumkin, 
faqat birgalikda bo`lmagan xolda. Masalan $A2 o`tkazishda fakat bitta ustunga 
o`tkazish absolyut bo`ladi. 

---

44 
Aralash o`tkazishda nusxa ko`chirilishida uning absolyut tuzilishi 
o`zgarmasdan qoladi, nisbiy o`tkazishda esa, yacheykaning tuzilishi yangi joyiga 
nisbatan korreksiya qilinadi. 
Absolyut va aralash o`tkazishlarning kerakli joyida dollar belgisini qo`yib 
ketish mumkin. Yoki klaviaturadagi juda qulay bo`lgan F4 tugmasidan foydalanish 
mumkin. F4 tugmasi bir necha marta bosilsa, dastur hamma to`rtta o`tkazishlarni 
aylantirib chiqadi. Kerakli o`tkazish turi paydo bo`lguncha shu tugma bosib 
turiladi.