Fizikadan masalalar 10 10-sinf masalalari va test savollari to`plami

OPTIKA VA ATOM

1. Nur vakkumdan shaffof plastinkaga 45° burchak ostida tushmoqda? Agar sinish

burchagi 30° bo‘lsa, plastinka sindirish ko‘rsatkichini toping.


Berilgan: = 45° ,
 = 30°
-----------
n = ?


Yechish:Ёруглик синиш конунидан
2. Nur dastasi shaffof plastinkadan ( n = ) vakkumga o‘tmoqda. To‘la ichki
qaytish yuz berishi uchun plastinkadan ichidagi nur qanday burchak ostida
tushishi kerak ?


Berilgan:n =
-----------
₀= ?

Yechish:Тула ички кайтиш лимит бурчаги . Бундан, ₀=45⁰ 3. Nur 1-muhitdan sindirish ko‘rsatkichi n₂=1,2 bo‘lgan 2- muhitga 45° burchak
ostida tushganda to‘la ichki qaytish kuzatila boshlaydi. 1-muhitning sindirish
ko‘rsatkichi n₁ ni toping.

Berilgan:n₂ = 1.2
₀ = 45°


------------

n₁ = ?

Yechish:Тула ички кайтиш лимит бурчаги . Бундан,


4. Fokus masofasi 8 sm bo‘lgan linzadan 10 sm beriga qo‘yilgan buyumning tasviri linzadan qancha masofa narida hosil bo‘ladi?


Berilgan:F = 8 sm
d = 10 sm


------------
f = ?

Yechish:Линза формуласи . Бундан, .
5. Geliy atomining barcha protonlar massasini aniqlang. (m_p=1.67*10^-27 kg)


Berilgan:He , Z=2
m_p=1.67*10^-27 kg


--------------------
M_p,He = ?


Yechish: Atom protonlar massasi yadro zaryadi Z ga bog’liq: M_p,Z = Z* m_p . Demak,
M_p,He = 2* 1.67*10^-27 kg = 3.34*10^-27 kg
6. Kislorodni izotopi yadrosi massasini toping. (m_p ≈ m_n =1.67*10^-27 kg)

Berilgan:m_p ≈ m_n =1.67*10^-27 kg

Yechish:Yadro massasi m “ taqriban ! ” barcha nuklonlar (massa soni A) massalari
yig’indisiga teng, m≈A*m_p , Demak,


, A=15, m( ) = 15*1.67*10^-27 kg ≈25*10^-27 kg
7. Uranning izotopi yadrosining massasini toping ( m_p ≈ m_n =1.67*10^-27 kg ).


Berilgan:m_p ≈ m_n =1.67*10^-27 kg

Yechish:Yadro massasi m “ taqriban ! ” barcha nuklonlar (massa soni A) massalari
yig’indisiga teng, m≈A*m_p , Demak,


, A=235 , m( ) = 235*1.67*10^-27 kg =392,45*10^-27 kg
8. Sinish burchagi tushish burchagidan 2 marta kichik bo‘lishi uchun nur shisha
sirtiga qanday burchak ostida tushishi lozim? ( n = 1.6 Shisha)
Berilgan:  =  / 2


n = 1.6 Shisha
-----------------------

 = ?
Echish: Sinish qonuni , Bundan

9. Optik kuchi 10 dptr bo‘lgan linzaning fokus masofasi qancha?
Berilgan: D = 10 dptr
------------------
F = ?
Echish:

10. Agar yulduzlarni biridan yorug‘lik nuri 300 yilda yetib kelsa,Yerdan bu

yulduzgacha masofa qancha ?


Berilgan:t=300*365*24*3600 sek
c=3*10⁸ m
--------------
s=?

Yechish:s=c*t=28.5*10¹⁷ m
11. Geliy atomida jami protonlar zaryadini toping. (q_p = 1.6*10^-19 C)


Berilgan:q_p = 1.6*10^-19 C
--------------------
Q_p = ?
Echish: , Z=2 , Q_p = Z* q_p = 3.2*10^-19 C
12. Faraz qiling, raketa yorug‘lik tezligida 100 km balandlikda Yer sharining ekvatori bo‘ylab uchmoqda. Bunday tezlikda uchayotgan raketa 1 s da Yer sharini necha marta aylanib chiqadi. Yerning radiusi 6400 km.