Fizikadan masalalar 10 10-sinf masalalari va test savollari to`plami

VI bobni yakunlash yuzasidan test savollari
1. Termodinamikaning birinchi qonunini ko‘rsating.
A) ΔU = Q + A; B) Q = ΔU + A; C) Q = ΔU – A; D) ΔU = Q – A.
2. Gapni to‘ldiring. Atrof-muhit bilan issiqlik miqdori almashmasdan ro‘y beradigan jarayonga ... jarayon deyiladi.
A) ... izotermik; B) .. izoxorik; C) ... adiabatik; D) ...izobarik.
3. Gapni to‘ldiring. Karno siklining foydali ish koeffi tsiyenti ...
A) ... birga teng; B) ... birdan katta;
C) ... nolga teng; D) ... birdan kichik.
4. Issiqlik miqdori o‘z-o‘zidan past temperaturali jismdan yuqori temperaturali jismga o‘tmaydi. Bu ta’rif nimani ifodalaydi?
A) Termodinamikaning I qonuni; B) Termodinamik muvozanatni;
C) Termodinamikaning II qonuni; D) Termodinamik jarayon.

5. Gapni to‘ldiring. Yoqilg‘ining ichki energiyasini mexanik energiyaga aylantirib beradigan mashinaga ... deyiladi.

A) ... issiqlik dvigateli; B) ... issiqlik mashinasi;
C) ... reaktiv dvigateli; D) ... bug‘ turbinasi.

S	1	2	3	4	5
J	B	C	D	C	A

7-mashq
1-masala

Tomonlari 10 sm bo‘lgan muntazam uchburchakning ikki uchida – 4 nC va + 4 nC bo‘lgan ikki zaryad joylashgan. Uchburchakning uchinchi uchidagi maydon kuchlanganligi nimaga teng? (Javobi: 3,6 kV/m).

Berilgan

Formulasi:

+q2 E2 60 E1

Yechilishi:

2-masala

Dielektrik muhit ichida bir-biridan 6 s m masofada zaryadi 6 nC va –8 n C bo‘lgan ikki zaryad joylashgan. Ular o‘rtasidagi maydon kuchlanganligi qanday? (Javobi: 140kV/m).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

3-masala

Qanday nuqtaviy zaryad potensiallar farqi 100 V bo‘lgan ikki nuqta orasida ko‘chirilganda, maydon 5 μJ ish bajaradi? (Javobi: 50 nC).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

4-masala

Elektrostatik maydonning biror nuqtasidagi 50nC zaryad 7,5μ J potensial energiyaga ega. Shu nuqtadagi elektr maydon potensialini toping. (Javobi: 150 V).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

5-masala

Ikkita +0,4 μC va −0,6 μC nuqtaviy zaryadlar bir-biridan 12 sm masofada joylashgan. Zaryadlarni tutashtiruvchi kesma o‘rtasida elektr maydon potensiali qanday bo‘ladi? (Javobi: –30 kV).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

6-masala
Zaryadi 3 · 10–8 C ga teng bo‘lgan ikki nuqtaviy zaryad havoda bir-biridan 50 sm masofada turibdi. Ularni 20 sm gacha yaqinlashtirish uchun qanday ish bajarilishi kerak? (Javobi: 10,8 μJ).

Berilgan =q

Formulasi:

Yechilishi:

7-masala

Agar zaryadlangan ikkita parallel plastinka orasidagi masofa 12 sm, potensiallar ayirmasi 180 V bo‘lsa, plastinkalar orasidagi maydon kuchlanganligini aniqlang. (Javobi: 1500 V/m).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

8-masala

Kuchlanganligi 6000 V/m bo‘lgan bir jinsli elektr maydonda bitta kuchlanganlik chizig‘ida olingan, orasidagi masofa 2 sm bo‘lgan ikki nuqta orasidagi potensiallar farqi qanday bo‘ladi? (Javobi: 120 V).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

9-masala

Yassi kondensator qoplamalaridagi kuchlanish 150 V, zaryadi 80 μC bo‘lsa, kondensatordagi maydon energiyasi nimaga teng? (Javobi: 6 mJ).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi: =6 mJ Javobi: 6 mJ

10-masala

Yassi kondensator 2 μC zaryad olib, 0,5 μJ maydon energiyasiga ega bo‘ldi. Kondensator sig‘imi qanday bo‘lgan? (Javobi: 16 μF).

Berilgan

Formulasi:

11-masala

Yassi kondensatorga 4· 10−5 C zaryad berilganda, uning energiyasi 20 mJ ga teng bo‘ldi. Kondensator qoplamalari orasidagi kuchlanish qanday bo‘lgan? (Javobi: 1000 V).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

12-masala

Dielektrik singdiruvchanligi 4 va kuchlanganligi 3 · 103 V/m bo‘lgan nuqtadagi elektr maydonning energiya zichligini toping. (Javobi: 159 μJ/m3).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

VII bobni yakunlash yuzasidan test savollari
1. Maydon kuchlanganligi 800 V/m bo‘lgan nuqtaga joylashgan 5 μC zaryadga qancha elektrostatik kuch (N) ta’sir qiladi?
A) 4 · 10-2; B) 4 · 10−3; C) 3,2 · 10−5; D) 1,6 · 10−5.
2. Kuchlanganligi 27,3 kV/m bo‘lgan elektr maydonda hara kat qilayotgan elektronning tezlanishi nimaga teng (m/s2)? me = 9,1 · 10−31 kg.
A) 4,8 · 1016; B) 4,8 · 1015; C) 7,2 · 1016; D) 9,6 · 1015.

3. 1 · 10−4 g massali zaryadlangan tomchi, kuchlanganligi 100 N/C bo‘lgan bir jinsli elektr maydonda muvozanatda turibdi. Tomchining zaryadini aniqlang (C).

A) 10−8; B)10−6; C)10−4; D)10−3.

4. Radiusi 2 sm bo‘lgan metall sharga 1,2 nC zaryad berildi. Shar sirti yaqinidagi elektr maydon kuchlanganligini toping (kV/m).

A) 27; B) 18; C) 24; D) 9.

5. Radiusi 6 sm bo‘lgan metall sharga 24 nC zaryad berilgan. Shar markazidan 3 sm uzoqlikdagi nuqtada kuchlanganlik qanchaga teng bo‘ladi (kV/m)?

A) 45; B) 90; C) 60; D) 0.

6. Radiusi 12 sm bo‘lgan sharning sirtida 0,18 μC musbat zaryad tekis taqsimlangan. Sharning markazidagi maydon potensialini toping (V).

A) 90; B) 60; C) 120; D) 180.

7. Ikkita nuqtaviy zaryad orasidagi masofani 9 marta kamaytirsak, ularning o‘zaro ta’sir potensial energiyasi qanday o‘zgaradi?

A) 9 marta ortadi; B) 9 marta kamayadi;
C) 3 marta ortadi; D) 3 marta kamayadi.
8. Nuqtaviy q zaryad potensiallar farqi 100 V bo‘lgan ikki nuqta orasida ko‘chirilganda, 5 mJ ish bajarilgan. q zaryad kattaligi (μC) qanday bo‘lgan?
A) 20; B) 5; C) 500; D) 50.

S	1	2	3	4	5	6	7	8
J	B	B	A	A	D	---	A	D

8-mashq
1-masala

Batareyaning EYuK 1,55 V. Uni qarshiligi 3 Ω bo‘lgan tashqi qarshilikka ulanganda batareya qisqichlaridagi kuchlanish 0,95 V ga teng bo‘ldi. Batareyaning ichki qarshiligi nimaga teng?

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

2-masala

EYuK 30 V bo‘lgan batareya ulangan tok zanjiridagi tok kuchi 3 A ga teng. Batareya qisqichlaridagi kuchlanish 18 V. Batareyaning ichki qarshiligini va tashqi zanjir qarshiligini toping.

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

3-masala

Elektr toki manbayini 5 Ω li qarshilikka ulanganda zanjirdagi tok kuchi 5 A ga, 2 Ω li qarshilikka ulanganda zanjirdagi tok kuchi 8 A ga teng bo‘ldi. Manbaning ichki qarshiligini va EYuK ni toping (Javobi: 3 Ω; 40 V).

Berilgan

Formulasi: Yechilishi:

bunda












4-masala

Tok manbayi elementining EYuK 1,5 V. Qisqa tutashuv toki 30 A. Elementning ichki qarshiligi nimaga teng? Agar elementni qarshiligi 1 Ω bo‘lgan g‘altakka ulansa, element qutblaridagi kuchlanish qanchaga teng bo‘ladi?

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

5-masala

Agar batareyaga ulangan tashqi qarshilik n marta ortganda, qarshilikdagi kuchlanish U1 dan U2 ga ortsa, batareyaning EYuK nimaga teng? (Javobi: E = U1 U2 (n–1)/ (U1n – U2)).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

6-masala

Qanday sharoitda batareya uchlaridagi kuchlanish uning EYuKdan katta bo‘lishi mumkin?

Javobi: Tok teskari oqqanda
7-masala
EYuK E1 va E2 bo‘lgan elementlar parallel ulangan. Agar ularning ichki qarshiliklari teng bo‘lsa, elementlar qisqichlaridagi potensiallar ayirmasini toping.





8-masala

EYuK 1,5 V va 2 V bo‘lgan elementlar bir xil ishorali qutblari bilan ulangan. Batareya klemmalariga ulangan voltmetr 1,7 V kuchlanishni ko‘rsatdi. Elementlar ichki qarshiliklari nisbatini toping (Javobi: r1/r2 = 2/3).

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

9-masala

EYuK 1,3 V va 2 V bo‘lgan elementlarning ichki qarshiliklari mos ravishda 0,1 Ω va 0,25 Ω ga teng. Ular parallel ulangan. Zanjirdagi tok kuchi va elementlar qisqichlaridagi kuchlanish topilsin.

Berilgan

Formulasi:

Yechilishi:

10-masala

Voltmetrning to‘rtta o‘lchash chegarasi bor: 3, 15, 75, 150 V. Asbobdan o‘tishi mumkin bo‘lgan tok kuchi 0,8 mA. Agar voltmetrning ichki qarshiligi 1000 Ω bo‘lsa, unga ulanadigan qo‘shimcha qarshiliklar R1, R2, R3 va R4 larni toping (Javobi: 9,49,249 va 499 kΩ).

Berilgan

Formulasi: Yechilishi:

11-masala

Ichki qarshiligi 200 Ω bo‘lgan galvanometr tok kuchi 100 mkA bo‘lganda butun shkalasiga buriladi. Unga qanday qarshilikni ketma-ket qilib ulansa, voltmetr sifatida ishlab, 2 V kuchlanishgacha o‘lchay oladi?

Berilgan I

Formulasi:

Yechilishi: