Fizikadan qisq

338) Lotincha “yadro” ma’nosini beruvchi zarra nima? Nuklon.

339)Yadroni zichligi qancha? 2·10¹¹ kg/m³.

340)Yadro massasi qanday asbobda o’lchanadi? Mass-spektrometr.

341)Yadrolarni barqaror va beqarorligini qaysi kattalik aniqlaydi? Solishtirma bog’lanish energiyasi.

342)Qaysi hisoblagichda gaz razryadi nomustaqil bo’ladi? Proporsional hisoblagich.

343) Qaysi hisoblagichda gaz razryadi mustaqil bo’ladi? Geyger-Myuller hisoblagichida.

344)Geyger hisoblagichi nimaga asoslangan? Gazning ionlashishiga.

345)Pufakli kamerani ishlashi nimaga asoslangan? Qizdirilgan suyuqlikning zarra trayektoriyasi bo’ylab qaynashiga va shu orqali zarra trayektoriyasini aniqlaydi.

346)Pufakli kamerani ixtiro qilgani uchun qaysi olim Nobel mukofotini olgan? Gleyzer.

24
347)Pufakli kamerani Vilson kamerasidan afzalligi nimada? Ishchi modda zichligining kattaligi.

348)Sintillatsion hisoblagichni ishi nimaga asoslangan? Tez zarralarning ekranga tushgandagi chaqnashiga.

349) α zarra qaysi metod orqali 1-marta qayd qilingan? Sintillatsion hisoblagichda.

350)Vilson kamerasi nimaga asosan ishlaydi? bug’simon holatdagi moddadan o’tganda ionlashishiga.
Tez harakatlanuvchi zarralarni shu modda molekulalarini

351)Fotoemulsiya metodini kim kashf etgan? Misovskiy.

352)Tabiiy radioaktivlikni kimlar chuqur o’rganib umrini baxshida etgan? Mariya Kyuri va Pyer Kyurilar.

353)Ona yadro nima? Radiaoaktiv yemirilgan yadro (radioaktivlikka uchragan yadro).

354)Bola yadro (qiz yadro) nima? Radioaktiv yemirilishda hosil bo’lgan yadro.

355)Uranning yarim yemirilish davri qancha? 4,56 milliard yil.

356)Aktivlikni SI dagi birligi nima? Bekkerel (Bk).

357) Aktivlikni SI ga kirmaydigan, lekin hozirgacha ishlatiladigan birligi? Kyuri (Cu). 1Cu=3,7·10¹⁰ Bk.

358)Radioaktiv oilalarni toping. Uran oilasi, toriy oilasi, aktiniy oilasi, neptuniy oilasi.

359)Energiya ajralishi bilan ro’y beradigan reaksiyalar qanday reaksiya deyiladi? Ekzotermik.

360) Energiya yutilishi bilan ro’y beradigan reaksiyalar qanday reaksiya deyiladi? Endotermik.

361)Qaysi hodisalar tufayli γ nurlanish moddadan o’tganda intensivligi kamayadi? Fotoeffekt, kompton effekti, electron-pozitron jufti hosil bo’lishi.

25

362)Hozirgi paytda nechta elementar zarra aniqlangan? 300dan ziyod.

363)Birinchi kashf qilingan elementar zarra qaysi? Elektron.

364)Fotonni kim kashf etgan? Maks Plank.

365)Yashash davrlari juda kichik zarralar qaysilar? Rezonanslar.

366)Birinchi kash qilingan antizarra qaysi? Pozitron.

367)Neytron va antineytron nimasi bilan farq qiladi? Xususiy magnit momentlari ishorasi bilan.

368)Annigilyatsiya so’zi ma’nosi nima? Yo’qolish.

369)Barcha fundamental 4ta ta’sirlashuvda ishtirok etuvchi zarralar qaysilar? Adronlar (barionlar vaπ-mezonlar) .

370)Massasi nuklonlar massasidan katta barionlar nima deyiladi? Giperonlar.

371)Kuchli ta’sirlashuvdan boshqa 3ta: elektromagnit, kuchsiz, gravitatsion ta’sirlashuvlarda ishtirok etuvchi zarralar qaysi? Leptonlar.

372) Leptonlarga nimalar kiradi va bu so’z qanday ma’no beradi? Elektron, pozitron, μ-mezon va neytrino. Ma’nosi “yengil”.

373)Gravitatsion va elektromagnit ta’sirlashuvda ishtirok etuvchi zarralar qaysi? Foton.

374)Faqat gravitatsion ta’sirlashuvda qaysi zarra ishtirok etadi? Gravitonlar.

375)Qaysi olimlar kvarklarni bashoratb qilishgan? Gel-Man va Sveyg.

376)Kvarklar elektromagnit. ta’sirlashuvda.
qaysi ta’sirlashuvda Demak gravitatsion
ishtirok etadi? ta’sirlashuvdan
Kuchli, boshqa
kuchsiz, barcha

377)Kvarklar nechta va nimasi bilan farq qiladi? 6ta, “hidi” bilan.

378)Prpton va neytron nechta kvarkdan iborat? 3ta.

26

379)Yettita asosiy zarralarni ayting. Kvark, antikvark, glyuon, graviton, va 3ta xigson.