Fiziologiyasi va gigiyenasi

Infeksion boMmagan ko‘z kasalliklarining oidini olish. 
Infek­
sion b o im ag an k o 'z kasalliklari jum lasiga «shapko'iiik» kiradi. Bu 
kasallikka duchor b o ig a n odam lar qorong'i tushishi bilan deyarli 
hech narsani ko'rm aydigan b o iib qolganidan nolivdi. Kunduzgi va 
yetarlicha ravshan sun'iy yorug'likda ular odatdagicha k o iav erad i. 
Kasallikning sababi ko'pincha yetarlicha to 'y ib ovqatlanmaslikda. 
ayniqsa. ovqatda vitamin A boim asligidadir: bunga b a ’zan jigar 
kasalliklari. bezgak ham sabab bo'ladi.
«Shapko'rlik»ning oidini olish ovqatda yetarii m iqdorda vi- 
taminlar, ayniqsa, vitamin A b o iish in i ta'm inlashdan iboratdir. 
Ovqatni vitam inlarga boyitish uchun baliq moyi, polivitaminlar, 
moyda dimlangan yoki sutda pishirilgan sabzi. har xil ko'kat. salat, 
ismaloq, piyoz, shovul va pom idor ishlatiladi. «Shapko'rlik»ning 
oidini olish uchun ovqatni yaxshilashdan tashqari kun tartibiga rio- 
ya qilish, ish joylarini to 'g ‘ri va yaxshi yoritish, maxsus ko'zovnak 
tutib ravshan yorug'likdan him oyalanish zarur.
K onvunktivit. Bu - k o 'z shilliq pardasining o'tk ir y a llig ia - 
nishidir. K o'zga mikroblar, viruslar (gripp, qizamiq viruslari va 
boshqalar) tushishi. shuningdek, ko'zning zaharli moddalar, chang. 
haddan tashqari ravshan y o ru g iik bilan ta ’sirlanishi shu kasallikka 
sabab b o ia d i va hokazo. Belgilari - ko'zning qizarib achishishi, 
yosh oqishi, qovoqlar orasiga viring to'planishi (xususan, uyqudan 
keyin va boshqalar). 0 ‘tkir yallig'lanish 1-2 hafta, n o to 'g 'ri davo 
qilinganida esa bundan ham ortiqroq davom etadi. Kasai b o iib qol- 
gan kishi, albatta, shifokorga borishi kerak, shifokor davo tayin- 
laydi. Bu kasallikning oidini olish uchun ko'zni changdan ehtiyot 
qilish (chang chiqadigan ish paytida va qum bo'ronlari ko'taril- 
ganida ko'zoynak taqib olish), iflos q o i va dastro'm ol bilan ko'zni 
ishqalamaslik kerak. K o'z qattiq og'riydigan b o'lsa (shifokorga 
borguncha) ko'zga sodali suv bilan kompress qilish mum kin (150— 
200 g suvga ichimlik sodasidan 0,5 choy qoshiq). K o'zga cho'p 
yoki chivin tushganida ham ko'zni shu eritma bilan yuvib tashlasa 
b o ia d i (tomizgichdan foydalanib). K o'zga tushgan narsani iflos 
dastro'm olning cheti bilan, til solib va har xil tasodifiy buyumlar 
bilan olib tashlash mutlaqo yaramaydi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

K o’zga jarohatlaydigan biror narsa (metall qirindisi b o ‘lagi va 
boshqalar) tushgan deb gumon qilinganida shifokorga borish, al­
batta. shart.
Govmijja. 
Bu kasallik halq orasida teskan ham deb yuritiladi, 
mana shu oddiy nom tilga olinganida k o ‘z qovoqlari chetidagi yog' 
bezining yiringli y alligianish i nazarda tutiladi. Govmijjaga yiring 
tug'diradigan bakteriyalar sabab bo'ladi.
Kasallik zaiflashib qolgan bolalarda tezroq avj oladi va ko'proq 
uchraydi. Bu kasallik ko'z qovog'ining qizarishi va bo'rtib chiqi- 
shi, og'rib turishi, b a’zan bir necha kun mobaynida og'rishi bilan 
namoyon bo'ladi. S o'ngra yiringli uch beradi.
M oddalar almashinuvi buzilganida, odam darmoni quriganida 
kasallik ko'pincha takrorlanib turadi, b a ’zan ikkinchi ko'zga o'tadi.
Govmijjaning oldini olish-gigiyena qoidalariga amal qilish 
(q o ilar. dastro'm ollar, o'rin-ko'rpaning toza bo'lishi), ochiq havo- 
da sayr qilish, vitaminlarga, ayniqsa, vitamin B, ga boy ovqatlar 
bilan ovqatlanish, m o 'l-ko 'l sabzavot, lekin kamroq uglevodlar 
yeyishdir.