Fiziologiyasi va gigiyenasi

o ‘sim tali (su rg‘ichli) p o ‘stloq
yoki 
xorion
deb ataydilar.
Bachadonning o'sim talari bilan shilliq pardasi orasida sur- 
g'ichlararo bo'shliq hosil bo'ladi. Unda to'qim alar parchala- 
nishining mahsulotlari va shilliq pardaning jarohatlanishidan qu- 
yilayotgan ona qoni avlanib turadi. aynan ana shu qondan homila 
barcha to'yim li moddalarni oladi
Agarda bachadondagi homila m o'tadil rivojlansa. m ensturatsi­
ya to'xtaydi, sariq tana esa 5 -6 oy mobavnida yo'qolm aydi. Sariq 
tana o'sishda davom etadi va o'zining kuchavuvchi gormonal ta ’si­
ri bilan homilaning o'sishiga yordam beradi va tuxum donda tuxum 
hujayrasining yangidagan vetilishicha qarshilik ko'rsatadi.
H omiladorlikning ikkinchi oyida xorionni bir tom onidagi soT- 
g 'ichlar yo'qoladi (silliq xorion hosil bo'ladi), bachadon devoriga 
yo'nalgan zarodishjoylashgan tom onidan esa. aksincha, surg'ichlar 
juda kuchli o'sib qalinlashib ketadi. Xorinonning bu qismi (shox- 
chali xorion) homiladorlikning 8—11- haftasida bola joyining asosiy 
qismiga. ya'ni 
yo 'ldoshga
aylanadi. Xorion surg'ichlari yo'ldosh- 
ning asosiy va bosh massasini tashkil etadi. Yo'ldoshning boshqa 
qismi qatlamini hosil qiladi. yo'ldoshning shakllanish davrini -
yo'ldoshlanish davri deb yuritiladi.
Shu davrdan boshlab rivojlanavotgan zarodish 
homila
deb ata­
ladi.
Yo4dosh
- homila bilan ona organizmini bog'lab turuvchi a ’zo 
bo'lib u orqali homilaning oziqlanishi. uning nafas olishi va ajratish 
funksiyalari bajariladi. Y o'ldosh orqali homilaga ona qonidagi kat­
ta miqdordagi turli tum an hi moy a vazifasini bajaruvchi immun 
tanachalar (antitanalar) o'tadi. H omiladan kindik chiqadi (uzunligi 
50-60 sm y o 'g 'o n lig i 1.5-2 sm bo'lgan qon tom irlari o'rim i). Kin- 
diklar bir uchi bola joyi bilan va ikkinchi uchi esa bachadon devori­
ga bog'lanadi. Shunday qilib. homila bilan ona organizmi orasidagi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

b o g iiq lik bola joyi va kindik orqali bajariladi. Bachadonda rivoj- 
lanayotgan homila maxsus pardalar orasida joylashgan b o ia d i, bu 
pardalar xuddi xalta holatida b o iib ichida homilaoldi suvlari bilan 
to 'la b o ia d i. Bu suvlar homilaning xaltada bemalol harakatlani- 
shini homilani tashqi jarohatlanishdan va infeksiyadan himoyasini 
ham da tu g 'ish aktini m o'tadil kechishiga yordam beradi.
M o'tadil homiladorlik 9 oy davom etadi. Bu davr mobaynida 
otalangan tuxum dan mikroskop ostidagina ko 'rish mum kin b o ig a n
o icham dagi hujayradan vazni 3 kg va undan ham yuqori b o ig a n
b o 'y i 50-52 sm li bola rivojlanadi. homiladorlik tu g 'ish bilan 
tamomlanadi. Bachadonning muskullarini kuchli qisqarishi nati­
jasida bola kichik chanoqqa (tosga) itariladi, so'ngra qorin pressi- 
ning muskullari qisqaradi va bola yorug' dunyo yuzini ko'radi.
Bu paytda ona va bola pulslanib turgan kindik bilan b o g ia n - 
gan b o ia d i. Shifokor yoki akusher avval kindikni qoringa yaqin 
joyidan mahkamlab b o g iay d i, so'ngra esa bog'dan keyin kesadi. 
Bolada o'p k a bilan nafas olish yuzaga keladi. Bola tug'ilganidan 
keyin biroz vaqt o 'tgach bachadon b o 'sh lig ’idan y o id o sh n i tashkil 
qiluvchi pardalar (posled, yo'ldosh) ajralib chiqadi.
Tug'ishdan keyin bir necha hafta o'tgach (ayrim vaqtda bir 
necha oydan keyin) tuxum dondan tuxum hujayrasining yetilishi 
yana boshlanadi, y a'ni yana navbatdagi mensturatsiya holatlari ku- 
zatila boshlaydi. Avol yana hom ilador b o iis h imkoniga ega bo'ladi.