Fotihbek Komilov Genetikadan masalalar yechish
Yüklə 0,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
to‘la birikish
deyiladi. Agar urg‘ochi digeterozigota pashshani tahliliy duragaylash usulida tekshirsak, avvalgi tajribaga nisbatan boshqacharoq natijani kuzatamiz. Bunda 4 xil variantda belgilarga ega bo‘lgan avlod hosil bo‘ladi. Lekin G. Mendel tajribalarida kuzatilgan 1:1:1:1 nisbatdan farq qilib, ota-onalarinikiga o‘xshagan belgilar ko‘proq (kulrang tanali, uzun qanotli – 41,5%, qora tanali, kalta qanotli – 41,5%), yangi hosil bo‘lgan belgilar esa ancha kam (kulrang tanali, kalta qanotli – 8,5%, qora tanali, normal qanotli – 8,5%) uchraydi. Genlar birikishining bu xili chala birikish deb ataladi. Genlar chala birikishining sababini tushunish uchun jinsiy hujayralarning yetilishida kuzatiladigan meyoz jarayonini eslash kerak. Meyoz I ning profazasida muhim jarayon – krossingover kuzatiladi. Gomologik xromosomalar konyugatsiyalashib allel genlarning almashinuvi sodir bo‘ladi. Natijada gametalarning bir qismi yangi genlar kombinatsiyasiga ega bo‘ladi. Shuning uchun yangi avlodda ota-onalarnikidan farq qiluvchi yan gi belgilar kombinatsiyasi vujud ga keladi. Krossingover natijasida hosil bo‘lgan gametalar hamda shu gametalardan hosil bo‘lgan avlod bir xil nom bilan krossoverlar deb ataladi. Krossingoverga uchramagan gametalar ishtirokida hosil bo‘lgan avlod nokrossoverlar deb ataladi. 1. genotipli organizm qanday gametalarni hosil qiladi?(krossingover kuzatiladi) Yechish. Bunda, har bir tayoqchani bitta xromosoma sifatida qaraladi, tayoqcha yonida turgan 2 ta alternativ belgilar birikkan holda irsiylanuvchi genlar hisoblanadi. Misol uchun, A va B genlari bir xromosomada birikkan genlar hisoblanadi. Bunday genotipdan avval, har bir tayoqcha hamda yonidagi 2 harfni alohida gameta sifatida ajratib olamiz: va . Bu Fotihbek Komilov Genetikadan masalalar yechish 39 krossingover kuzatilmagan holatdagi gametalardir. Endi, krossingover hodisasini ko`rib chiqamiz. ko`rinishdagi genotip krossingoverga uchrasa, ikkinchi qatordagi B va b genlari o`zaro o`rin almashadi, yani, va holatdagi gametalarni hosil qiladi. Javob, 4xil gameta hosil qiladi: . 2. Drozofila pashshasining qanotlari normalligi kaltaligi ustidan, tana rangi kulrangligi qoraligi ustidan dominantlik qiladi. Bu genlar xromosomalarda to`la birikkan holda bo`ladi. Digeterozigota erkak pashsha bilan tahliliy chatishtirish o`tkazilganda, F1 avloddan necha foizi otaga ikkala belgisi bilan o`xshash bo`ladi? Yechish. Bilamizki, tahliliy chatishtirishda, dominant belgiga ega organizmni retsessiv gomozigotali organizm bilan chatishtiriladi: va larni o`zaro chatishtiriladi. Masala shartida, genlarni to`la birikkan deyilgani uchun krossingover kuzatilmaydi. F1 da erkak pashshaga o`xshash 1 ta pashsha hosil bo`ldi. Jami pashshalar 2 ta bo`lsa, 1 ta pashsha 50% ni tashkil etadi. Yüklə 0,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|