Fotihbek Komilov Genetikadan masalalar yechish

 
9.
. Otasi gemofiliya bo‘yicha sog‘, onasi esa gemofiliya bilan kasal erkak somatic hujayrasining 
mitoz sikli profazasida 
h 
(I), H(II) allellari sonini aniqlang. 
A) I - 
0; 
II – 
2
В) I - 
0; 
II – 
1 С) 
I - 
1; 
II - 
2
D) I - 
2; 
II - 
0 
10. Odamlarda jingalak soch silliq soch ustidan chala dominantlik qiladi, geterozigotalilarda soch 
to'lqinsimon bo'ladi. Sepkillilik sepkilsizlik ustidan to‘liq dominantlik qiladi. Gemofiliya esa X 
xromosomada joylashgan retsessiv belgi hisoblanadi. Barcha genlari bo'yicha geterozigotali ayol 
va silliq sochli, sepkilsiz, sog'lom erkak oilasida tug‘ilgan gemofiliya bo'yicha sog‘lom, silliq sochli 
o‘g’il bo`laning genotipini aniqlang. 
A) aabbX
H
Y
11. Otasi gemofiliya bilan kasal, onasining ajdodlarida esa gemofiliya uchramagan 
ayol somatik hujayrasining mitoz sikli 
S 
davrida H (I), 
h 
(II) allellari sonini aniqlang. 

---

Fotihbek Komilov Genetikadan masalalar yechish 
36 
A) I - 0; II – 1 В) I - 2; II – 0 С) I - 0; II - 2 D) I - 2; II - 2 
12.Odamlarda jingalak soch silliq soch ustidan chala dominantlik qiladi, geterozigotalilarda soch 
to'lqinsimon bo'ladi. Sepkillilik sepkilsizlik ustidan to‘liq dominantlik qiladi. Gemofiliya esa X 
xromosomada joylashgan retsessiv belgi hisoblanadi. Barcha genlari bo'yicha geterozigotali ayol 
va silliq sochli, sepkilsiz, sog'lom erkak oilasida tug‘ilgan gemofiliya bo'yicha sog‘lom, 
to’lqinsimon sochli o‘g’il bo`laning genotipini aniqlang. 
D) AabbX
H
Y
13. Otasi daltonizm bilan kasal, onasining avlodlarida esa daltonizm uchramagan erkak somatik 
hujayrasining mitoz sikli profazasida 
D 
(I), 
d 
(II) allellari sonini aniqlang. 
A) I - 1; II - 0 В) I - 2; II – 1 С) I - 0; II – 2 D) I - 2; II - 0
14.
Odamlarda daltonizm retsessiv bo‘lib X xromosomaga birikkan holda irsiylanadi. 
Talassemiya esa autosomaga bog‘liq bo‘lib to‘liqsiz dominant holda irsiylanadi. Normal 
ko‘radigan lekin talassemiyaning yengil formasi bilan kasallangan ayol talassemiya bo‘yicha 
sog‘lom lekin daltonik bo‘lgan erkakka turmushga chiqdi. Talassemiyaning yengil formasi bilan 
kasallangan daltonik o‘g‘il farzand ko‘rishdi. Ota-ona va o‘g‘ilning genotipini toping. Bu oilada 
sog‘lom o‘g‘ilning tug‘ilish ehtimolligi qanday?
15.Gemofiliya bilan kasal ko‘k ko‘zli erkak qo‘y ko‘zli sog‘lom ayolga (otasi gemofilik 
ko‘k ko‘zi uylandi. Nazariy jihatdan tug‘ilishi mumkin bo‘lgan qizlarning necha foizi ko‘k ko‘zli 
bo‘ladi? 
A) 12,5 B) 50 C) 25 D) 75 
16.Tovuq va xo‘rozlar patining chipor rangda bo`lishi (.
В
) qora bo`lishi 
(b)
ustidan, toj 
shaklining gulsimon bo`lishi 
(A) 
oddiy (a) bo`lishi ustidan toliq dominantlik qiladi. Pat rangini 
yuzaga chiqaruvchi genlar jinsiy 
X, 
toj shaklini belgilovchi genlar autosoma xromosomada 
joylashgan. Digeterozigotali xo‘roz va gulsimon tojli, qora path 
aXb 
gametalari yashovchan 
bo`lmagan tovuqlar (faqat urg‘ochilarida 
aXb 
gametalari yashovchan emas) chatishtirilishidan 
240 ta jo‘ja olinganligini hisobga olib quyidagilarni aniqlang. 
a) chatishtirishdan olingan oddiy tojli chipor rangli jo
￡
j alar ning genotipini; 
b) chatishtirishdan olingan jo‘j alar ning nechtasi gulsimon tojli qora rangli ekanligini. 
A) a - 
aaXBXb
; 
aaXbY] 
b – 80 B) a - 
aaXBX
b; 
aaXbY, 
b – 120
C) a - 
aaXBXB
; 
aaXBX\ aaXbY:
; b – 100 D) a - 
aaXBY
; b - 100 
17.
 
Gemofiliya bilan kasal ko‘k ko‘zli erkak qo‘y ko‘zli sog‘lom ayolga (otasi 
gemofilik ko‘k ko‘z) uylandi. Nazariy jihatdan tugllishi mumkin bo‘lgan o‘g‘il bolalarning necha 
foizi gemofiliya bo‘yicha sog‘, ko‘k ko‘z bo‘ladi? (Ko‘z rangini yuzaga chiqaruvchi genlar 
autosoma xromosomada joylashgan.) 
A) 12,5 B) 50 C) 75 D) 25 
18.Miopiya autosomada joylashgan dominant gen, daltonizm X xromosomaga birikkan xolda 
irsiylanadi. Yaqindan ko`radigan ota-onadan miopiya bilan kasallangan, daltonik bo`la 
tug`ulgan. Ota-ona genotipini toping. 
A) AAX
D
X
D
x aaX
d
Y B) aaX
D
X
d
x aaX
D
Y C) AaX
D
X
d
x AaX
D
Y D) aaX
D
X
D
x aaX
d
Y
19. Gemofiliya bilan kasal ko‘k ko‘zli erkak qo‘y ko‘zli sog`lom ayolga (otasi gemofilik ko‘k ko‘z) 
uylandi. Nazariy jihatdan tugllishi mumkin bo`lgan o‘g‘il bolalarning necha foizi ko‘k ko‘zli 
bo`ladi? 
A) 75 B) 25 C) 50 D) 12,5 

---

Fotihbek Komilov Genetikadan masalalar yechish 
37 
20. Otasi gemofiliya bilan kasal, onasining ajdodlarida esa gemofiliya uchramagan 
erkak somatik hujayrasining mitoz sikli 
S 
davrida 
h 
(I), 
H 
(II) allellari sonini 
aniqlang. 
A) I - 0; II – 2 B) I - 2; II – 0 C) I - 1; II – 1 D) I - 0; II – 4 
21.O‘rta dengiz aholisi orasida anemiya turlaridan biri – talassemiya bilan kasallanish kuzatiladi 
va uni ta’min etuvchi gen autosomada joylashgan. Bu genning dominant alleli bo‘yicha 
gomozigotalik sog‘lomlikni, geterozigota holati kuchsizroq kasallanishni (kichik talassemiya) va 
retsessiv gomozigotalik kuchli kasallanishni (katta talassemiya) belgilaydi. Katta talassemiya 
bolalarda odatda o‘limga olib keladi. Daltonik, kichik talassemiya bilan kasallangan ayol 
ranglarni normal ajratadigan, lekin kichik talassemiya bilan kasallangan erkakka turmushga 
chiqqan. Bu oilada eslatilgan belgilar bo‘yicha qanday fenotip va genotipli bolalarning tug‘ilish 
ehtimoli bor? Javob: X
D
X
d
AA – sog`lom; X
D
X
d
Aa – kichik talassemik; X
d
YAa – daltonik,kichik 
talassemik; X
d
Yaa – daltonik, katta talassemik. 
22. Otasi gemofiliya bilan kasal, onasining ajdodlarida esa gemofiliya uchramagan erkak 
somatik hujayrasining mitoz sikli profazasida H (I), 
h 
(II) allellari sonini aniqlang. 
A) I - 2; II – 0 B) I - 1; II – 0 C) I - 0; II – 2 D) I - 1; II - 1 
 
23.Odamlarda jingalak soch silliq soch ustidan chala dominantlik qiladi, geterozigotalilarda soch 
to’lqinsimon bo'ladi. Sepkillilik sepkilsizlik ustidan to’liq dominantlik qiladi. Gemofiliya esa X 
xromosomada joylashgan retsessiv belgi hisoblanadi. Barcha genlari bo’yicha geterozigotali ayol 
va silliq sochli, sepkilsiz, sog‘lom erkak oilasida tug‘ilgan farzandlarning necha foizi jingalak sochli, 
sepkilsiz ekanligini aniqlang. 
A)0 
24. Otasi gemofiliya bo‘yicha sog‘, onasi esa gemofiliya bilan kasal erkak somatic hujayrasining 
mitoz sikli anafaza bosqichida 
h 
(I), H (II) allellari sonini aniqlang. 
A) I -