Foydalanishning metodik xususiyatlari

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№4 2022 
62 
kerak: turli she’rlar, badiiy asarlardan parchalar, maqollar, topishmoqlar va boshqa 
materiallar o‘quvchilarda jonli qiziqish uyg’otadi va ta’sirlantiradi.Har bir dars 
mazmuni belgilanayotganda predmet ichidagi va predmetlararo aloqalar hisobga 
olinadi. Darsning mazmuni belgilangach o‘qituvchi qanday tasavvur va tushunchalar 
unda o‘z rivojini topishini, o‘quvchi qanday bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishini 
aniqlaydi. 
Darsning maqsadi va mazmuniga mos ravishda o‘qituvchi ta’lim metodlarini 
tanlaydi. Darsda o‘qituvchi va o‘quvchining faoliyatlari bir-biri bilan uzviy bog’liq 
bo‘lganligi sababli, bu faoliyatlarning aniq bosqichlarini belgilab olish kerak. Butun 
dars davomida sinfning faol ishlashi uchun usul va vositalarning to‘g’ri 
almashinuvini aniqlab olish kerak. 
Boshlang’ich sinflarda integratsiyalashgan darslarni amaliyotda qo‘llash. 
3-sinfda integratsiyalashgan dars( matematika+tabiatshunoslik) fragmenti 
Darsning mavzusi: Harakatga doir masala. 
O‘qituvchi:- keling,ko‘phadli sonlarni eslaylik. Daftaringizga quyidagi sonlarni 
yozing: 40204506,326925,150000000,32482.Sonlarni ortib borish tartibida o‘qing. 
Eng katta sonni o‘qing.Bunday katta son nimani bildirish mumkin(bolalar o‘z 
taxminlarini aytadilar). O‘qituvchi:- bu son yerdan- quyoshgacha bo‘lgan masofani 
bildiradi.Bu juda katta km lar soni,uni tasavvur qilish qiyin. Agar biz quyoshga 
aravada boradigan bo‘lsak,bizga 500 yil kerak bo‘lar edi. Bu necha asrga teng? 
Bolalar:- 5 asrga. O‘qituvchi: - odamlar avtomabilni ixtiro qildilar. Endi bu yo‘lni 
bosib o‘tish uchun 5 marta kam vaqt kerak bo‘ladi. Bu qancha? B: 100 yil. O‘: - 
samolyotda esa 10 yil uchishi kerak.Bu necha oy? B:-120 oy. O‘- raketa esa, bu yo‘ni 
1 yilda bosib o‘tadi.Agar yilni kun hisobida o‘lchasak, bu necha kun? B:- 366 kun 
Og’zaki ish.Yer yaqinidagi orbitaga chiqish uchun bir kosmik tezlikda harakat qilish 
kerak.U 8km/s ga teng.Hisoblab ko‘ringchi,bu bir minutdan keyin bizning kemamiz 
Yerdan qanday masofada bo‘ladi? B: - 60*8=480km O‘: - biz hayot sharoitlari 
bo‘yicha Marsga Yerdagi hayot sharoitlariga yaqinligi haqida gapirgan 
edik.Kemamiz Marsga yetishi uchun kema ikkinchi tezlikda harakat qilishi 
lozim.Ikkinchi kosmik tezlik birinchisiga qaraganda 3km/s ga ko‘p.Raketa 3 minut 
ichida qancha masofani bosib o‘tadi? B: - 3 min.180sek,demak masofa 1980km ga 
teng. O‘: - biz Yerdan Marsgacha bo‘lgan masofaning qanchaligini,kema qanday 
tezlik bilan harakat qilishini bilamiz.Marsga yetib borish uchun qancha vaqt talab 
etilishini uyda mustaqil ravishda hisoblab chiqishga urinib ko‘ring. 
Bugungi zamonaviy darsliklarimizda ham turli xil fanlar integratsiyasini 
ko‘rishimiz 
mumkin. 
Bu 
darsliklarimiz 
o‘quvchilarni 
har 
tomonlama 
yetuk,dunyoqarashi keng inson qilib tarbiyalashga yordam beradi.