ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
http://www.newjournal.org/
Выпуск журнала № – 20
Часть–3_ Май–2023
38
2181-3187
FUNKSIYA HOSILASI
Nomozov Jasurbek; Husanov Sorabek
Ortiqboyev Sardor; Axtamov Firdavs
Mirzo Ulug’bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti
Jizzax filiali talabalari
Annotatsiya:
Hosila — differensial hisobning asosiy tushunchasi.
U funksiya
oʻzgarishi tezligini ifodalaydi. x
0
nuqtaning atrofida berilgan f(x) nuqta uchun mavjud
boʻlsa, u funksiyaning x
0
nuqtadagi hosilasi deyiladi Va fʻ(x
0
) kabi belgilanadi.
Abstract:
The derivative is a basic concept of differential calculus. It represents
the rate of change of the function. If f(x) exists for a given point around the point x
0
, it
is called the derivative of the function at the point x
0
and is denoted as fʻ(x
0
)
Аннотация:
Производная
является
основным
понятием
дифференциального исчисления. Он представляет
собой скорость изменения
функции. Если f(x) существует для данной точки вокруг точки x0, то
она
называется производной функции в точке x0 и обозначается как f'(x0).
Funksiyaning hosilasi matematikda aniq nuqtalarga
kelgan funksiyaning
qanchalik tez o'zgarishining hisoblanishi va bu tezlikning aniq nuqtaga yaqinlashgan
holda nechi o'zgarishiga mos kelishi bilan bog'liq fan tushunchalari va metodlari.
Funskiyaning hosilasi tarifi.
Ta’rif: Agar
Limit mavjud bulsa bu limit y=f(x) funksiyaning x
0
nuqtadagi hosilasi deyiladi..
Hosilaning geometrik manosi.
y=f(x) funksiya grafigining absissasi x
0
bulgan nuqtasi orqali funksiya grafigiga
urinma qilib y=kx+b tug’ri chiziq o’tkazilgan bulsin
F(x) funksiya hosilasining x
0
nuqtadagi qiymati f(x) funksiya grafigiga x
0
nuqtada
o’tkazilgan urinmaning burchak koefsentiga teng buladi. Yani
f ’(x)=k tenglik o’rinli buladi.
ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
http://www.newjournal.org/
Выпуск журнала № – 20
Часть–3_ Май–2023
39
2181-3187
lim
x→0
(
𝑓(𝑥+
)−f(x)
x
)
=tg
= k
(Hosila olishning) Differensiallashning asosiy formulalari
1.Ikkita differensiallanuvchi funksiyalar ko`paytmasining
hosilasi birinchi
funksiya hosilasining ikkinchi funksiya bilan ko`paytmasi
hamda birinchi
funksiyaning ikkinchi funksiya hosilasi bilan ko`paytmasining yig`indisiga teng:
2.Ikkita differensiallanuvchi funksiyalar bo`linmasining hosilasi (kasrda
ifodalanib) bo`linuvchi funksiya hosilasini bo`luvchi funksiya bilan ko`paytmasi
hamda bo`linuvchi funksiyani bo`luvchi funksiya hosilasi bilan ko`paytmasining
ayirmasini bo`luvchi (maxrajdagi) funksiya kvadratining nisbatiga teng:
Foydalanilgan adabiyotlar:
http://reja.tdpu.uz/shaxsiyreja/content/4455/html/53787/7.%20ma'ruza.%20Fun
ksiya%20hosilasi..htm
https://staff.tiiame.uz/storage/users/187/presentations/wpK4T4LipGrhd9jeTjU1
OUHjE6KKqob90YmApEsZ.pdf
https://staff.tiiame.uz/storage/users/184/presentations/bwaNCi4PzrQpJcxClgN0
3iy7Cfscz6lhIPk7VqiG.pdf