Fяxrяddиn mustafayev

təmiz xətt
anlayışı da mövcuddur. Bu, yalnız bir valideyndən alınan 
və genotipik xüsusiyyətlərinə görə onun analoqu olan nəsildən ibarətdir. 
Populyasiya müxtəlif genotipə malik olan heyvan qrupundan təşkil olunur. Bu 
zaman aparılan seçmənin səmərəliliyi populyasiyada baş verən genetik 
dəyişkənliyin dərəcəsindən – dominant və resessiv genlərdən asılı olur. 
Populyasiya genetikasının əsasının Ç.Darvin və Q.Mendel tərəfindən 
qoyulmasına baxmayaraq, onun sərbəst elmi istiqamət kimi formalaşmasında 
danimarka fizioloqu V.İohansenin lobya bitkisi üzərində apardığı təcrübənin 
xüsusi rolu olmuşdur. O, öz təcrübəsinin nəticələrini 1903-cü ildə yazdığı 
«Populyasiyalarda və təmiz xətlərdə irsilik» adlı əsərində ətraflı şərh etmişdir. 
Genetik populyasiyalar aşağıdakı xarakterik xüsusiyyətlərə malikdir: 
1.
Təbii və süni seçmə nəticəsində populyasiyaların genetik quruluşunun 
plastik dəyişkənliyə malik olması. 
2.
Populyasiyaların genetik strukturunun yaşayış şəraitinin və mühit 
amillərinin dəyişilməsinə uyğunlaşması. 
3.
Mövcud mühit şəraitində genetik populyasiyaların özünə məxsus genetik 
quruluşunu və homeostazını (genetik sabitliyini) saxlaması. 
4.
Nəzərə çarpmayan dərəcədə təkamül qabiliyyətinə malik olması. 
Populyasiyalarda baş verən genetik dəyişikliklər müxtəlif növlərin spesifik 
xüsusiyyətlərindən asılı olaraq baş verir, bəzi hallarda isə taksonomik yarım 
növlərinin yaranması ilə nəticələnir. Genetik populyasiya hər hansı bir yeni 
cinsin, xəttin, yaxud növün yaranmasının və təkmilləşdirilməsinin nəzəri əsasını 
təşkil edir. Heyvanlarda və quşlarda daimi olaraq təbii seçmənin təsiri altında 
olan 
təbii 
(məsələn, su amurunun II yarım növü mövcuddur) və süni seçmə yolu 
ilə yaradılan 
süni
(naxırlar, cinslər) populyasiyalar mövcuddur. Çarpazlaşdırma 
aparılmadan müəyyən iqlim şəraitində hər hansı bir cinsin yetişdirilməsi 
xarakterik genetik quruluşa malik olan populyasiyanı xarakterizə edir. Bu cür 
populyasiyalarda 
çarpazlaşdırma aparılmadığı üçün onlar