G‘apporov M. Ingliz tili grammatikasi



Yüklə 1,19 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə164/263
tarix09.03.2023
ölçüsü1,19 Mb.
#87078
1   ...   160   161   162   163   164   165   166   167   ...   263
xorijiy t

RAVISH DARAJALARI
1. Ko‘pgina ravishlarning, ayniqsa holat ravishlarining darajalari 
sifatlarning darajalariga o‘xshaydi.
2. Bir, ikki bo‘g‘inli sodda ravishlarning qiyosiy darajasi -er 
qo‘shimchasini qo‘shish bilan, orttirma darajasi esa -est qo‘shimchasini 
qo‘shish bilan yasaladi:
13 — M. G‘apporov


194
Oddiy daraja
Qiyosiy daraja
Orttirma daraja
fast tez
hard
qattiq
late kech
soon
tezda
early
erta
faster
tezroq
harder qattiqroq
later
kechroq
sooner tezroq
earlier
ertaroq
fastest
eng 
tez
hardest eng 
qattiq
latest eng kech
soonest eng tez
earliest
eng 
erta
3. Sifatga -ly qo‘shimchasi qo‘shib yasalgan ravishlarning qiyosiy 
darajasi uning oldiga more, orttirma darajasi esa oldiga most qo‘yish bilan 
yasaladi:
Oddiy daraja
Qiyosiy daraja
Orttirma daraja
Clearly 
Bravely
Correctly 
Cautiously 
aniq
jasurona
to‘g‘ri
ehtiyotkor
 More clearly 
 More bravely 
 More correctly 
 More cautiously 
aniqroq
jasurroq
to‘g‘riroq
ehtiyotkorroq
 Most clearly 
 Most bravely
 Most correctly
 Most cautiously
eng aniq
eng jasurona
eng to‘g‘ri
eng ehtiyotkor
4. Often tez-tez, quickly tez, slowly sekin ravishlarining darajalari har 
ikkala yo‘l bilan yasaladi:
Oddiy daraja
Qiyosiy daraja
Orttirma daraja
often 
quickly
slowly
 
tez-tez 
{
tez
{
sekin
{
oftener
more often
quicker
more quick
slower
more slow
oftenest
most often
quickest
most quickly
slowest
most slowly
Quyidagi ravishlarning darajalari ular yasalgan sifatlarga o‘xshab qoidaga 
bo‘ysunmasdan yasaladi:
Oddiy daraja
Qiyosiy daraja
Orttirma daraja
well yaxshi
badly yomon
much ko‘p
little oz
far uzoq
{
better yaxshiroq
worse yomonroq
more ko‘proq
less ozroq
farther 
}
uzoqroq 
further
best 
eng 
yaxshi
worst 
eng 
yomon
most 
eng 
ko‘p
least 
eng 
oz
farthest 
}
eng uzoq
furthest
Orttirma darajadagi ravishdan keyin of predlogli birikma kelganda (yoki 
nazarda tutilganda) ravish the artikli bilan ham, artiklsiz ham ishlatilishi 
mumkin.
Of predlogli birikma bo‘lmasa, yoki (nazarda tutilmasa) orttirma 
darajadagi ravish artiklsiz ishlatiladi:
Which of the boys works (the) best 
(of all the boys)? 
Bolalarning qaysi biri hamma 
(bolalar) dan yaxshi ishlaydi?


195
I work best in the morning. 
Men ertalab yxshi ishlayman.
Rahim came late, Olim came 
later and Karim came (the) latest 
(of all). 
Rahim kech keldi, Olim kechroq 
keldi, Karim esa hammadan kech 
keldi.
I come home latest on Mondays. 
Men uyga eng kech keladigan kun-
larim dushanba kunlaridir.
RAVISHLARNING GAPDAGI O‘RNI
1. Gapdagi fe’l o‘timsiz bo‘lsa, holat ravishi fe’ldan keyin keladi:
He walked slowly
U sekin yurdi.
The sun shines brightly
Quyosh charaqlab nur sochadi.
2. Gapdagi fe’l o‘timli bo‘lsa, ravish fe’ldan oldin yoki fe’ldan keyin 
kelishi mumkin. U fe’l bilan to‘ldiruvchining o‘rtasida kelishi mumkin 
emas:
He answered the question calmly
He calmly answered the question
}
U savolga bosiqlik bilan javob ber-
di.
He translated the article easily. 
He easily translated the article. 
}
U maqolani osongina (osonlik bilan) 
tarjima qildi. 
Fe’ldan keyin infi nitiv kelganda, ravish fe’ldan oldin ishlatiladi:
He fl atly refused to answer the ques-
tion. 
U savolga javob berishdan 
qat’iy bosh tortdi. 
3. Noaniq zamon ravishlari — always, often, seldom, ever, never, just, 
already, yet, usually, generally, sometimes, still, soon, once va boshqalar 
fe’ldan oldin ishlatiladi:
He always comes early. 
U har doim erta keladi.
He often goes there.
U u yoqqa tez-tez borib turadi.
usually get up at seven o’clock.
Men odatda soat yettida o‘rnim dan 
turaman.
once went there with my brother.
Men u yerga bir kuni akam bilan 
borgan edim.
Lekin yuqoridagi ravishlar to be fe’lidan keyin ishlatiladi:
He is always here at fi ve o’clock. 
U har doim soat beshda shu yerda 
bo‘ladi.
He is never late for the lectures. 
U hech qachon leksiyaga kech qol-
maydi.
Gapda qo‘shma fe’l ishlatilgan bo‘lsa, yuqoridagi ravishlar yordamchi 
fe’l bilan asosiy fe’l o‘rtasida keladi:


196
I shall never forget it. 
Men buni hech qachon unutmay-
man.
He has just left. 
U hozirgina ketdi.
Agar gapda ikkita yordamchi fe’l bo‘lsa, ravish birinchi yordamchi 
fe’ldan keyin ishlatiladi:
He has just been asked to take part 
in that work. 
Undan hozirgina bu ishda qatna-
shishini so‘rashdi.
Noaniq zamon ravishlari modal fe’l bilan infi nitiv o‘rtasida keladi:
You must never get off the tram 
when it is moving. 
Siz hech qachon yurib ketayotgan 
tramvaydan tushmasligingiz ke-
rak.
I can always prove it to be true.
Men buning to‘g‘riligini har doim 
isbotlay olaman.
Agar fe’l have+ to + V shaklida ifodalangan bo‘lsa, yuqoridagi ravish lar 

Yüklə 1,19 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   160   161   162   163   164   165   166   167   ...   263




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin