Genetika. Evolutsion ta`limot fanidan test
Moddalar almashinuvidagi biologik bosqich.
#1. Xayotning paydo bo‘lishi to‘g‘risida farazlarni ajratib ko`rsating.
Hayot iloxiy kuch ishtirokida yaratilganligi haqdagi kreosinizm.
Hayotni o‘lik tabiatdan birdaniga paydo bo‘lganligi haqida
Hayotning abadiyligi to‘g‘risidagi;
Yerdagi hayotning o‘zga sayyoralardan kelganligi haqida;
Hayotning bioximiyaviy evolyusiya natijasi ekanligi to‘g‘risidagi nazariyalar;
+A) a, b, c, d, e
-B) a, b, d, e
-C) a, d, e
-D) a, b, c
#2. Qadimgi zamonda va o‘rta asrlarda rivojlangan fikrlarni moslab ko`rsating.
1)baliqlar va baqalar; 2) qurtlar; 3) kapalak qurtlari va qo‘ng‘izlar a)buzilgan go‘shtdan; c)daryo balchig‘idan; b)tuproqdan
+A) 1 – c; 2 – a; 3 – b
- B) 1 – a; 2 – c; 3 – b
-C) 1 – c; 2 – b; 3 – a
- D) 1 – b; 2 – a; 3 – c
#3. Hayotning o‘z-o‘zidan paydo bo‘lishi to‘g‘risidagi tasavvurlarning noto‘g‘riligini birinchi bo‘lib tajribada isbotlagan olim kim?
+ A) Franchisko Redi
- B) Oparin
- C) Van Gelmont
- D) Parasel
#4. Pichan ivitilgan suvda o‘z-o‘zidan mayda infuzoriyalar paydo bo‘lishini tajribada isbotlashga kim va qachon urinib ko`rdi?
+A) Nidgem, 1745 – yili
-B) F. Redi, 1785 – yili
-C) Oparin, 1924 - yili
- D) Arrenius, 1907 – yili
#5. “Koinotda hayot mangu bo‘lib, uning zarrachalari bir sayyoradan ikkinchi sayyoraga ko‘chib yuradi”. Bu qaysi faraz?
+A) kosmozoylar farazi
-B) panspyermiya farazi
-C) biokimyoviy faraz
-D) kreasionizm
#6. Yerda hayot paydo bo‘lganligi haqidagi abiogen gipotezani kimlar yaratdilar?
+A) Oparin va Xoldeyn
-B) Shleyden va SHvann
-C) Pavlovskaya va Pasinskiy
-D) Miller va Gekkel
#7. Oparin hayot paydo bo‘lishi to‘g‘risidagi gipotezani yaratishda qaysi fan yutuqlarini e‘tiborga oldi.
1)astrofizika 2)astroximiya 3)geologiya 4)bioximiya fan
5) paleontologiya 6) evolyutsiya 7) embriologiya
+A) 1, 2, 3, 4
-B) 1, 2, 4, 6
-C) 1,3, 6, 7
-D) 5, 6 , 7
#8. Ultrabinafsha nurlar ta`sirida erning dastlabki atmosfyerasida har xil organik moddalar, shu jumladan, qand va ba‘zi bir aminokislotalar sintezlangan. Ular esa oqsilning tuzilishi uchun juda zarur birikmalar hisoblanadi. Ushbu fikr kimga tegishli?
+A) Xoldeyn
-B) Oparin
-C) F. Redi
-D) D. Byernal
#9. «Hayotning fizik qonunlari» maqolasini kim yozgan?
+A) D. Byernal
-B) Oparin
-C) F. Redi
-D) Xoldeyn
#10. Ko`mirsimon xondiritlar – nima?
+A) meterioritlar
-B) organik moddalar
-C) asteroidlar
-D) “Gullivyer” apparati
#11. Qaysi yilda radiospektroskopiya yordamida yulduzlar orasida organik moddalardan formaldegid va ammiak borligi aniqlangan?
+A) 1968 – 1969
-B) 1968 – 1970
-C) 1868 – 1869
-D) 1870 – 1871
#12. Miller aminokislotalar va boshqa organik moddalar xosil bo‘lish reaksiyasida qanday moddalardan foydalangan?
+A) ammiak, metan, vodorod va suv bug`i
-B) ammiak, metan va vodoord
-C) ammiak, vodorod, uglerod oksidi, karbonat angidrid va suv bug`i
-D) ammiak, suv va formaldegid
#13. Yerda hayot paydo bo‘lishidagi birinchi bosqich qanday izohlanadi?
+A) kimyoviy evolyusiyasi natijasida oddiy molekulalardan iborat organik moddalar paydo bo‘lishi
-B) Mayda organik molekulalar paydo bo‘lib, rivojlangandan so‘ng, keyingi har xil xossa va tuzilishga ega polimer birikmalarni hosil bo`lishi
-C) Dastlabki tirik organizmlarning paydo bo‘lishi.
-D) barcha javoblar to`gri
#14. Yerda hayot paydo bo‘lishidagi ikkinchi bosqich qanday izohlanadi?
+A) Mayda organik molekulalar paydo bo‘lib, rivojlangandan so‘ng, keyingi har xil xossa va tuzilishga ega polimer birikmalarni hosil bo`lishi
-B) kimyoviy evolyusiyasi natijasida oddiy molekulalardan iborat organik moddalar paydo bo‘lishi
-C) Dastlabki tirik organizmlarning paydo bo‘lishi.
-D) barcha javoblar to`gri
#14. Yerda hayot paydo bo‘lishidagi uchinchi bosqich nima?
+A) Dastlabki tirik organizmlarning paydo bo‘lishi
-B) Mayda organik molekulalar paydo bo‘lib, rivojlangandan so‘ng, keyingi har xil xossa va tuzilishga ega polimer birikmalarni hosil bo`lishi
-C) kimyoviy evolyusiyasi natijasida oddiy molekulalardan iborat organik moddalar paydo bo‘lishi.
-D) barcha javoblar to`gri
#15. 2 mlrd yil ilgari hozirgi sianobaktyeriyalar ajdodlarida qanday oziqlangan?
+A) aerob fotosintez
-B) anaerob fotosintez
-C) xemosintez
-D) tayyor oziq bilan
#16. Eukariotlar hosil bo`lishi (a) va ular xilma-xilligining ortishiga (b) sabab nima?
+A) a – atmosferada kislorod ko`payishi; b - jinsiy ko‘payishning rivojlanishi
-B) a – atmosferada kislorod kamayishi; b - jinsiy ko‘payishning rivojlanishi
-C) a – atmosferada karbonad angidrid ko`payishi; b - jinssiz ko‘payishning rivojlanishi
-D) a – atmosferada karbonad angidrid kamayishi; b – jinssiz ko‘payishning rivojlanishi
#17. Oldbiologik birikmalarning konsentrasiyalanishi suvda emas, balki keng tarqalgan minerallarning yuza qismida ro‘y beradi degan olim?
+A) Dj. Bernal
-B) a. Kachalskiy
-C) Foks
-D) Orgeli
#18. Quritilgan aminokislotalar aralashmasini 130° isitganda, ularda polimerlanish ro‘y berganligini va proteinoidlar hosil bo‘lganligini tajribada isbotlagan olim kim?
+A) Foks
-B) Dj. Bernal
-C) Orgeli
-D) Kachalskiy
#19. Oparin fikriga ko`ra koaservat tomchilar hosil bo`lish bosqichlarini ko`rsating.
e - eritma o‘z konsentrasiyasi bilan atrofdagi eritmada farqlanib ajralgan;
d - ular o‘rtasida «tabiiy tanlanish»ga o‘xshash jarayon brogan;
a - koasyervat tomchilar hajm jihatdan ortib, «o‘sa» boshlagan;
b - koaservat tomchilar ham turg‘un, ham dinamik holatga o‘tgan, ya‘ni tevarak-atrofdagi yeritmadan turli moddalarni yutib olib, kattalashgan va reaksiya mahsulotlarini atrofdagi muhitga chiqargan;
+A) 1 – e; 2 – a; 3 – b; 4 – d
-B) 1 – d; 2 – e; 3 – b; 4 - a
-C) 1 – b; 2 – a; 3 – e; 4 - d
-D) 1 – a; 2 –d ; 3 – b; 4 - e
#20 . Foks tajribalarida mikrosfera qanday hajmli bo`lgan?
+A) 1 – 2 mkm
-B) 1 – 4 mkm
-C) 2 – 4 mkm
-D) 1 – 3 mkm
#21. Oparin fikriga ko`ra koaservat tomchilar hosil bo`lishining birinchi bosqichini ko`rsating.
+A) eritma o‘z konsentrasiyasi bilan atrofdagi eritmada farqlanib ajralgan
-B) ular o‘rtasida «tabiiy tanlanish»ga o‘xshash jarayon borgan
-C) koaservat tomchilar hajm jihatdan ortib, «o‘sa» boshlagan
-D) koaservat tomchilar ham turg‘un, ham dinamik holatga o‘tgan, ya‘ni tevarak-atrofdagi yeritmadan turli moddalarni yutib olib, kattalashgan va reaksiya mahsulotlarini atrofdagi muhitga chiqargan
#22. Oparin fikriga ko`ra koaservat tomchilar hosil bo`lishining ikkinchi bosqichini ko`rsating.
+A) koaservat tomchilar hajm jihatdan ortib, «o‘sa» boshlagan
-B) ular o‘rtasida «tabiiy tanlanish»ga o‘xshash jarayon borgan
-C) eritma o‘z konsentrasiyasi bilan atrofdagi eritmada farqlanib ajralgan
-D) koaservat tomchilar ham turg‘un, ham dinamik holatga o‘tgan, ya‘ni tevarak-atrofdagi yeritmadan turli moddalarni yutib olib, kattalashgan va reaksiya mahsulotlarini atrofdagi muhitga chiqargan
#23. Oparin fikriga ko`ra koaservat tomchilar hosil bo`lishining uchinchi bosqichini ko`rsating.
+A) koaservat tomchilar ham turg‘un, ham dinamik holatga o‘tgan, ya‘ni tevarak-atrofdagi yeritmadan turli moddalarni yutib olib, kattalashgan va reaksiya mahsulotlarini atrofdagi muhitga chiqargan
-B) eritma o‘z konsentrasiyasi bilan atrofdagi eritmada farqlanib ajralgan
-C) ular o‘rtasida «tabiiy tanlanish»ga o‘xshash jarayon borgan
-D) koaservat tomchilar hajm jihatdan ortib, «o‘sa» boshlagan
#24. Oparin fikriga ko`ra koaservat tomchilar hosil bo`lishining to`rtinchi bosqichini ko`rsating.
+A) ular o‘rtasida «tabiiy tanlanish»ga o‘xshash jarayon borgan
-B) eritma o‘z konsentrasiyasi bilan atrofdagi eritmada farqlanib ajralgan
-C) koaservat tomchilar hajm jihatdan ortib, «o‘sa» boshlagan
-D) koaservat tomchilar ham turg‘un, ham dinamik holatga o‘tgan, ya‘ni tevarak-atrofdagi yeritmadan turli moddalarni yutib olib, kattalashgan va reaksiya mahsulotlarini atrofdagi muhitga chiqargan
#25. Nuklein kislota(a) va oqsil (b) vazifasi nimalardan iborat?
+A) a - avtokatalizator va matrisa; b - qurilma va himoya
-B) a- qurilma va himoya; b - avtokatalizator va matrisa
-C) a – energiya hosil qilish; b – issiqlik ajratish
- D) barcha javob to`g`ri
#26. XX asr boshida Kanadaning g`arbidan CHarlz Uolkott nimalarni topgan?
+A) stromatolitlar
-B) eubakteriyalar
-C) sianobakteriyalar
-D) arxebakteriyalar
#27. Arxebaktyeriyalar qanday muhitlarda yashaydi?
-A)barcha javob to`g`ri
-B) sho‘r suvlarda
- C) yuqori tempyeratura muhitida
-D) metan gaziga boy joylarda
#28. Eukariot organizmlar kelib chiqishi to`g`risidagi autogen farazga ta`rif berilgan qatorni toping
+A) eukariot hujayra prokariot hujayra doirasidagi tabaqalanish natijasida ro‘y bergan
-B) yadrodan tashqari, plastida va mitoxondriyalarda DNK borligi va ular mustaqil ravishda bo‘linish yo‘li bilan ko‘payishi
-C) kislorodsiz muhitdan kislorodli muhitga o`tish
-D) barcha javob to`g`ri
#29. Eukariot organizmlar kelib chiqishi to`g`risidagi simbiotik farazga ta`rif berilgan qatorni toping
+A) yadrodan tashqari, plastida va mitoxondriyalarda DNK borligi va ular mustaqil ravishda bo‘linish yo‘li bilan ko‘payishi
-B) eukariot hujayra prokariot hujayra doirasidagi tabaqalanish natijasida ro‘y bergan
-C) kislorodsiz muhitdan kislorodli muhitga o`tish
-D) barcha javob to`g`ri
#30. Aksariyat ko‘p hujayrali hayvonlarda gastrula bosqichi qaysi usulda ro‘yobga chiqadi?
+A) invagenasiya
-B) delyaminasiya
-C) immigratsiya
-D) botib kirish