Geodeziya, kartografiya hám kadastr” bakalavr tálim baǵdari óndirislik ámeliyatin

KADASTR TARAWI HAQQINDA
Ha’zirgi ku’nde kadastr du’nyadag’i ha’mme ma’mleketlerde ju’ritilmekte, ol ta’biyiy resurslardan paydalaniwdi, injinerlik iskerligin , ekologiyaliq, sotsiall ha’diyselerdi esapqa aliw, jag’dayin bahalaw tu’sinigi menen uzliksiz baylanisli.
Kadastr o’z sha’rayati menen birdey bol’gan aymaqliq birliklerdi ajratiwg’a , olardi kartag’a tu’siriw, sapa ha’m mug’dar tariyplerinen paydalang’an halda ta’riyplewge mo’lsherlengen.Kadastr du’zilgende ha’r bir jer ushastkasinin’ shegaralari , onin’ ishindegi bina ha’m inshaatdin’ mu’yeshleri belgilenip, koordinatalari aniqlanadi. Rawajlang’an ma’mleketlerde jillar dawaminda jiynalg’an ta’jriybe soni ko’rsetedi, kadastr du’ziwdegi ba’rshe koordinatalar du’nyadag’i ba’rshe koordinatalar sistemasina sa’ykes keliwi sha’rt. Sebebi ma’mleketdin ishindegi ha’mme geodeziyaliq, kartografiyaliq , kadastr jumislari onin’ shegarasi do’geregindegi shegara jumislar bolip, shegara siziqlardan sirtqa shig’ip ketpeydi. Sonliqtan shegara toshkalari ma’mleketke shegaralas bolg’an basqa ma’mleketler ushinda shegara bolip esaplanadi.Ol aniq belgilengen, qon’si ma’mleketler ushinda xizmet etedi. Demek, ha’mme ma’mleketlerdin geodeziya, kartografiya ha’m kadastr jumislari ushin jalg’iz bir sistema bolip ol du’nya ju’zindegi a’melge asirilg’an sistemag’abiriktiriledi.
Ha’mme esaplaw jumislari kompyuterde orinlaniwin esapg’a aliw su’wretlew usillari kartalastiriw ha’m mag’liwmatlardi kompyuterde qayta islew ma’selelerin sheshiw maqsetke muwapiq.
Kadastr karxanasinda jer ushastkasina , bina ha’m inshaatlarg’a bolg’an huqiqlardi dizimnen o’tkeriw, bahalaw, kadastr bahasin shig’ariw, sizilmalarin siziw, kosmosliq su’wretin islew ha’m basqada jumislar alip bariladi.Kadastr karxanasinda Turar jay, naturar jay, geodeziya bo’limi, dizimge aliw bo’limi,arxiv bo’limi, jer auktsioni menen shug’illanatug’in h.t.b bo’limlerden ibarat.


Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq Mámleketlik Universitetı
Geografiya hám Tábiyiy resurslar fakultetı