Geologiyasi
-rasm. Uyumni chegara ishra suv bostirib
Yüklə 1,48 Mb.
|
|
10.8-rasm. Uyumni chegara ishra suv bostirib
ishlatish sxemasi. a – gumbaz bo’ylab (yoki o’q bo’ylab) suv haydash; b – markaziy suv bostirish 1 – uyumning yuqori chegara si; 2 – neftlilik chegara si; 3 – haydash quduqlari; 4 – ishlatish quduqlari 257
– o’tkazuvchanligi yomon, lekin nisbatan bir tarkibli qatlamlarda neft kamayganda maydon bo’ylab suv bostirish yo’li bilan neft olish metodi. Bunda haydash va ishlatish quduqlari maydon bo’ylab bir xil joylashtiriladi. Odatda bu sistemada quduqlar chiziqli (10.9-rasm), yohud besh nuqtali, etti nuqtali va b. ko’rinishda joylashtiriladi (10.10-rasm). Maydoniy suv bostirishda haydash quduqlari tubidan qatlamga kirib borayotgan suv g’ovaklar orasidagi neftni qatlam bosimi past bo’lgan tomonga, ya’ni ishlatish quduqlari tomonga harakatlantiradi, ya’ni siqib chiqaradi. Qatlamga maydoniy gaz haydash usulidan farqli o’laroq, bu metodda ishlatish quduqlari maydon bo’ylab bir tekis joylashtiriladi, haydash quduqlari esa ularning atrofini o’rab turadi. Quduqlarning bunday joylashuvida neft olish jarayoni jadal kechadi, chunki haydash quduqlari soni ishlatish quduqlari soniga teng yoki undan ikki-uch baravar ko’p bo’ladi. Agar qatlam har xil tarkibli bo’lsa, qatlamning o’tkazuvchan uchastkalaridagi suvning ishlatish quduqlariga barvaqtroq kirib borishi kuzatiladi, natijada uning samarasi keskin pasayadi. Tanlab suv bostirish – maydoniy va o’choqsimon suv bostirishning bir turi bo’lib, bu metod mahsuldor qatlamning qalinligi keskin o’zgaruvchan va neft uyumlaridagi kollektorlarning tarkibi har xil bo’lganda qo’llaniladi. Bunday hollarda uyum bir maromda joylashgan uchburchak yoki kvadrat to’r bo’yicha kavlangan quduqlar bilan ochiladi va hamma quduqlar ishga tushiriladi. So’ngra quduqlarni tajribaviy ishlatish va ularning geologik kesimlarini taqqoslash asosida burg’ilangan quduqlar orasidan suv haydashga yaroqli qatlamlar tanlab olinadi. Ushbu haydash quduqlarining geologik kesimida o’tkazuvchan jinslarning qalinligi katta, o’tkazuvchanligi yuqori va qo’shni quduqlar bilan aloqasi yaxshi bo’lishi va suv bostirilganda uyumning katta maydoni qamrab olinishi lozim. Uyumni tanlab suv bostirish sistemasi Tataristondagi quyi karbon davri yotqiziqlaridagi yuqori qovushqoqlikka (18-20 mPa·s) ega bo’lgan neft konlarida muvaffaqiyatli qo’llanilib kelinmoqda. G’ovakli tipdagi, karbonat kollektorli neft qatlamlari o’zining gidrodinamik tavsifiga ko’ra terrigen kollektorli qatlamlarga juda yaqin turadi, shu sababli bunday qatlamlarga suv bostirish sistemasi umuman olganda qumli kollektorlar uchun yuqorida qayd qilingan sistemalardan farq qilmaydi. Karbonat kollektorlardagi neft uyumlari o’ziga xos xususiyatlarga ega, ularda suv bosimli sistema bilan uyum oralig’idagi gidrodinamik bog’liqlik juda qiyin kechadi, shu sababli karbonat kollektorlardagi uyumlarning chegara tashqarisiga suv Yüklə 1,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|