Geologiyasi

5.28-rasm. Ko’tarilmani sbros (rasmning shap qismi) va vzbros (rasmning o’ng qismi) 
bilan murakkablashgan printsipial sxemasi 
(M.A.Jdanov, 1981): 1 – qatlam izogipslari, m;
2 – qatlamning ustki qismini buzilishlar yuzasi bilan kesishgan shiziqlarining gorizontal
proektsiyasi

---

---

92
5.29-rasmda ko’ndalang sbros bilan murakkablashgan antiklinal burmaning

struktura xaritasi va u bo’yicha tuzilgan kesma keltirilgan. Kesmani tuzishda shuni
nazarda tutish kerakki, yuqoridagi blokning tayanch gorizontining ustki qismi (5.29-
rasm, chapda) buzilish yuzasi bilan a
1
nuqtada chegaralangan, ya’ni bu izning a nuqtadan kesma chizig’iga chiqarilgan
perpendikulyari bilan kesishgan. Pastdagi blokning tayanch gorizonti esa buzilish
yuzasi bilan b
1
nuqtada, ya’ni bu izni b nuqtada kesmaga tushirilgan perpendikulyari
bilan kesishgan nuqtasi bilan cheklangan.
Ko’ndalang yo’nalishdagi vzbros (5.30-rasm) bilan buzilgan antiklinal
burmaning struktura xaritasi bo’yicha kesma tuzishda shuni inobatga olish kerakki,
ya’ni vzbros blokidagi (5.30-rasm, chapda) tayanch gorizontning ustki qismi buzilish
yuzasi bilan s
1
nuqtada chegaralanadi, ya’ni bu yuzaning kesma chizig’iga s
nuqtadan tushirilgan perpendikulyar bilan kesishgan nuqtasiga to’g’ri keladi. Surilma
osti bloki (5.30-rasm, o’ngda) d
1
nuqtada

ya’ni bu yuzaning kesma chizig’iga d
nuqtadan tushirilgan perpendikulyar bilan kesishgan nuqtasida chegaralanadi.
Dizyunktiv (uzilmali) buzilishlar bilan murakkablashgan tayanch yuzaning
struktura xaritasini tuzishda quyidagilarga amal qilish kerak:
1) sbros va vzbros mavjud bo’lganda izogipslarning uzilishi kuzatiladi;
2) sbros mavjud bo’lganda buzilish chizig’ining gorizontal proektsiyalarining
oralig’ida joylashgan uchastkada tayanch yuza bo’lmaydi;
3) agar vzbros mavjud bo’lsa, unday sharoitda buzilish chizig’ining
proektsiyalari oralig’ida tayanch yuza ikki sathda takrorlanadi;
4) sbrosli buzilish bo’lganda, buzilish chizig’ining ikkita gorizontal proektsiyasi
tekis to’g’ri chiziqlar bilan ifodalanadi va ularning orasida tayanch yuza izogipslari
bo’lmaydi;