Geologiyasi
Yüklə 1,48 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 6.2.2. Geologik makro har xillik
|
6.7-rasm. Romashkin koni
Abduraxmonov maydonida (Rossiya Federatsiyasi) «a» qatlamdagi kollektorlarning joylashish xaritasi (I.P.Sholovskiy bo’yisha) Kollektorlar: 1 – yuqori mahsuldor, 2 – kam mahsuldor, 3 – suyuqlik o’tkazmaydigan jinslar 135
tanlab suv bostirish usuli bilan amalga oshiriladi. 6.2.2. Geologik makro har xillik Ma’lumki, qatlamning makro har xilligi uning qalinligining o’zgarishi, qatchalarga ajralishi yoki linzasimon va uzuq-uzuq yotishi bilan tavsiflanadi. YAxlit qatlam massivi qalinligining maydon bo’ylab o’zgarishini izopaxit (teng qalinliklar) xaritasida ko’rish mumkin. Bunday xaritani tuzish uchun oldindan jadval tuziladi, unga har bir quduqda aniqlangan qatlam qalinligi yoziladi. Keyin olingan ma’lumotlar topoxaritaga tushirilgan quduqlar yoniga yoziladi, so’ngra qatlam qalinligining qabul qilingan (tanlangan) oralig’iga ko’ra interpolyatsiya qilinadi va uchburchak usulida izochiziqlarda izopaxit xaritasi tuziladi, bu xaritadan strukturalar xaritalarini tuzishda foydalaniladi. Qatlam qalinligining qabul qilingan oralig’ining yaqqol ko’rinishini ta’minlash uchun u bir xil rangda bo’yaladi, rangning och-to’qligi (juda to’q rangdan och ranggacha) qatlam qalinligi miqdorining o’zgarishiga qarab tanlanadi. Izopaxit xaritasini tuzish usuli juda oddiy. Qatlam qalinligini hisoblashda uning ustki qismi va tagini aniq belgilash katta ahamiyatga ega. Buning uchun kern, elektr va radiokarotaj ma’lumotlaridan hamda kuzatuvlar natijalaridan foydalaniladi. Amaliyotda izopaxit xaritalarining quyidagi xillari tuziladi: 1. Qatlamning jami qalinlik xaritasi (ustki qismidan tagigacha). Bunday xaritalarda hamma qatchalarning (g’ovakli va suyuqlik o’tkazmaydigan) qalinligi hisobga olinadi, ular cho’kindilarning to’planish va strukturalarning hosil bo’lish sharoitlarini va sh.k. o’rganish maqsadida tuziladi. 2. Qatlamning foydali qalinlik xaritasi . Unda qatlamning kollektorlik xususiyatlarini o’rganish uchun faqat g’ovakli qatchalarning jami qalinligi ko’rsatiladi. Agar qatlam ayrim qatchalarga ajratilgan hamda ular u yoki bu yo’nalishda qiyiqlangan bo’lsa, unda izopaxit xaritalari har bir qatchalar bo’yicha alohida tuziladi (qatchalar maydon bo’ylab tarqalganda), so’ngra ular bir xaritaga mujassamlashtiriladi. Qatlamning jami foydali qalinlik xaritasida bir vaqtning o’zida hamma qatchalarni hisobga olish va undan turli kon-geologik masalalarni, chunonchi ishlatish quduqlarining joylashishi va ularning ish rejimini tahlil qilishda foydalanib bo’lmaydi (6.8-rasm). 3. Qatlamning neftga to’yingan foydali qalinlik xaritasida faqat neftga to’yingan g’ovakli jinslar qalinligi yig’indisi ko’rsatiladi. Bunday xaritalar neft zaxiralarini hisoblashda tuziladi. Ularni tuzishda elektr va radiokarotaj, kern va boshqa geologik tadqiqotlar natijalaridan foydalaniladi. Neftga to’yingan foydali qalinlik xaritasini tuzishda qatlamning neftlilikning ichki chegarasi bilan chegaralangan va neftga to’liq to’yingan qismi ajratiladi, bunday hollarda foydali qalinlik xaritasi neftga to’yingan foydali qalinlik xaritasi vazifasini ham o’taydi. Neftlilikning ichki va tashqi chegaralari bilan cheklangan maydonlarida foydali qalinlikning bir qismigina neftga to’yingan bo’ladi. 136
to’yingan foydali qalinlik qiymati bilan uning tashqarisidan olingan qiymatlar oralig’ida bajarilgan interpolyatsiyalar xatoliklar kelib chiqishiga sabab bo’ladi. Shu sababli qatlamning neftga to’yingan foydali qalinlik xaritasini tuzish uchun (keng suv-neft zonasi bo’lganda) dastlab qatlamning foydali qalinlik xaritasi (qatlamning g’ovakli qismining qalinligi yig’indisi izopaxiti) tuziladi, unga neftlilikning tashqi va ichki chegaralari tushiriladi va so’ngra suv-neftli zona chegarasida qatlamning neftga to’yingan foydali qalinlik izochiziqlari chiziladi. Izochiziqlar neftlilikning ichki chegarasini izopaxitlar bilan kesishgan nuqtasi qiymatlari bilan va suv-neftli zonada burg’ilangan quduqlardan olingan ma’lumotlarni hisobga olgan holda neftlilikning tashqi chegarasi oralig’idagi qiymatlarni interpolyatsiya qilish yo’li bilan o’tkaziladi. Natijada qatlamning neftga to’yingan foydali qalinlik xaritasiga ega bo’linadi, u qatlamning hamma qismining neftga to’yinganligini tasvirlaydi. Qatlamning turli qatchalar bilan bo’linishidan yuzaga kelgan har xillik darajasini o’rganish juda muhim va murakkab geologik vazifalardan biri hisoblanadi. Ko’pincha, qatlamning butunligi bir necha qatchalar ta’sirida bo’laklarga bo’linishi, qatchalarning yotish uzunligi katta masofaga cho’zilishi yoki juda qisqa bo’lishi, ba’zan linzasimon ko’rinishda chegaralanishi, qalinligi katta yoki kichik bo’lishi, ayrim joylarda bir- biri bilan qo’shilib, qalinligining ortishi va sh.k. kuzatiladi. Shunga ko’ra qatlamning tuzilishini va uning qatchalarining maydon bo’ylab taqsimlanish xarakterini bilish, konni ishlatishni tahlil qilish, qatlamga ta’sir etish tadbiri samarasini va neft beraolish koeffisientini baholashda katta ahamiyatga ega. Bunday tahlil samarasi neft uyumi maydoni bo’ylab har xil tarkibli jinslarning tarqalish sharoitlari aniqlanganda ko’rinadi. Buning uchun maxsus geologik xaritalar, birinchi navbatda qatlamning nol qalinlik xaritalari va zonal xaritalari tuziladi. Yüklə 1,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|