ko`rinishidagi yoki shu ko`rinishga keltirilishi mumkin bo`lgan tengsiz-lik kvadrat tengsizlik deyiladi (bunda x – o`zgaruvchi, a, b, c – o`zgar-mas sonlar).
Kvadrat tengsizlikni yechishda quyidagilarga amal qilish kerak. kvadrat uchhadni ko`rinishida tasvirlaymiz (x1 va x2 (x12) kvadrat uchhadlarning nollari).
yechimi a>0 bo`lganda bo`lganda bo`ladi, chunki ning ishorasi a ning qiymatiga qarab u yoki bu oraliqning ishorasi bilan bir xil bo`ladi. bo`lganda, aksincha.
Agar uchhadning diskriminanti D<0 bo`lsa, tengsizlik a>0 bo`lganda x ning barcha qiymatlarida o`rinli, a<0 bo`lsa, yechimga ega emas. Amalda bu qoidaning qo`llanishini misollarda ko`rib chiqamiz.
Misol. 1) tengsizlik yechilsin.
Yechish: Kvadrat uchhadning ildizlarini topib, tengsizlikni ko`rinishida yozamiz. Kvadrat uchhadning aniqlanish so-hasi ekanligini bilgan holda, uni nuqtalar yordamida oraliqlarga ajratamiz: . Bu oraliqlarni sonlar o`qi-da tasvirlaymiz:
+ +
-1.5 - -1
tengsizlikda ikkala qavsning ishorasi chapdagi oraliqda hamma vaqt musbat bo`ladi, undan bitta oldingi oraliqda esa qavslarning ishorasi qarama-qarshi bo`lib, umumiy ishora minus bo`ladi, keyingisida musbat bo`ladi va hokazo. Tengsizlik yechimi bo`ladi. Bu usulda ko`paytuvchilar (qavslar) soni ko`p bo`lganda ham foydala-nish mumkin.
Misol. 2) bo`lsin.
Bu tengsizlikda chap tomondagi ifodaning nollari bo`-ladi, shuning uchun yechim tasviri quyidagicha bo`ladi:
+ + +
-3 - -0.5 0 - 1
Ifoda manfiy qiymatlarni va oraliqlarda qabul qiladi. Yechim
Keltirilgan usuldan (u intervallar usuli deyiladi) kasr ifoda bo`l-ganda ham foydalanish mumkin.