Gərginlikli bolt birləşməsi və onun hesablanması

Gərginlikli bolt birləşməsi və onun hesablanması
Ə gər işçi qüvvə təsir etməzdən qabaq hissələri yığarkən boltda müəyyən baçlanğıc gərilmə qüvvəsi yaranarsa, belə bolt birləşməsinə gərginlikli bolt birləşməsi deyilir. Məsələn, yığma prosesində müəyyən təzyiq altında işləyəcək qurğuların flans boltları möhkəm bərkidilməlidir ki, işçi təzyiq yarandıqda qurğunun hermetikliyi pozulmasın: yığma zamanı qaykanı (5) burduqda bolyun oxu boyu
müəyyən F_b qüvvəsi yaranır. Bu qüvvə boltu dartıb flansı sıxır. Daxili təzyiqdən boltun oxu boyu əlavə qüvvə yaranır. Bolt dartılır, flans birləşməsinin sıxılması azalır. Bu halda əsasən iki şərtin ödənilməsi nəzərdə tutulur: 1.Kiplik şərti 2.Möhkəmlik şərti.
Əgər boltun sərtliyini C₁ , flansın sərtliyini isə C₂ ilə işarə etsək, onda birləşməni yığarkən boltu dartan qüvvə:
(187)
flansı sıxan qüvvə isə
(188)
olacaqdır. 3 cisminin müvazinət şərtinə əsasən yazarıq:
(189)
Qurğu işləyərkən daxili təzyiq P₀ – dan 3 cisminə işçi qüvvə F_i təsir edir. Bolt əlavə olaraq λ_i qədər dartılır, yığılma zamanı sıxılan flans isə λ_i qədər boşalır Onda 3 cismini müvazinət tənliyini aşağıdakı kimi yaza bilərik:
(190)
Digər tərəfdən deformasiyaların birgəliyi şərtindən: