Geyim hiSSƏLƏRİNDƏ İSTİ-NƏM ƏMƏLİyyatlarinin yeriNƏ yetiRİLMƏ prosesiNİn xüsusiYYƏTLƏRİNİn analiZİ

1.universalorta yastığı- üst geyimlərdə araqatının,şalvarlarda qabaq və yan tikişlərin,paltoda ətək və s. preslənməsi üçün;

2.universal böyük yastığı – paltonun üstü,astarın preslənməsi,trikotaj və xüsusi geyimlərin,paltaralrın son isti-nəmləndirmə emalı üçün;

3.kiçik universal yastıq – uşaq pencəkləri və paltolarının astaralrı,uşaq paltaralrı,şalvaralrı və s. preslənməsi üçün

4. yastıq- şalvarların yuxarısının preslənməsi,palto və pencəklərin preslənməsi üçün

5.yastıq- şalvaralrın qatlamalarının,paltonun kənarlarının,düz hissələrin və s. preslənməsi üçün

6.yastıq- paltonun ətəyinin preslənməsi və hazır paltonun son preslənməsi üçün

7,8. Sağ və sol yastıqlar- kişi paltolarının preslənməsi üçün

9,10 sağ və solyastıqlar- qadın paltolarının preslənməsi üçün

11.yastıq- müxtəlif məmulatlarda hissələrin kənaralrının preslənməsi və onlar düz forma verilməsi üçün istifadə olunur.

Şəkil 3.5. Cs-311 AK presi

1-rəqəmlitutacaq,2-bağlı qapaq,3-tumber,4-vint,5-dəyişdirici.6,6,15-basma-düymə,7,10,11,12-lampa,12-üst yastıq,14-alt yastıq,16-istilik nizamlayıcısı.

Şəkil 3.6 CS-311-AK, CS-31 3 preslərinin yastıqları

UHP-1,UPP-1 presləri

UHP-1,UPP-1 presləri proqramla idarə olunan preslər tikiş sənayesi müəssisələrində tikiş məmulatlarında əməliyyatlararası və son isti0nəmləndirmə emalının yerinə yetirilməsi üçün müəyyən olunmuşdur. BU preslər Qorki adına Yüngül maşınqayırma Zavodunda buraxılıb,parametrləri UHP-2, UPP-2 preslərində olduğu kimidir.

UHP-1, UPP-1 preslərinin əsaslə fərqi yastıqların tipindən və təyinatından asılı olaraq müxtəlif isti-nəmləndirmə emalı əməliyyatalrının müxtəlifliyi ilə fərqlənir.

Cədvəl 3.1-də ütüləmə yastıqlarının tipi yerinə yetirdikləri əməliyyatların siyahısı göstərilmişdir.

Pres hökmən yerlə etibarlı birləşdirilməlidir. Adətən pres boltla yerlə birləşdirmə xəttinə əlaqələndirilir. Yerlə birləşdirmə vaxtı preslə işləmək qəti qadağandır.

Presin mühafizəedicisi çıxarılmış olduqda presdə işləmək olmaz.

Cədvəl 3.1





UBHM-buxarlı hava manikeni.

Universal buxarlı hava manikeni Qorki adına Yüngül Maşınqayırma Zavodunda buraxılıb, qadın mövsümü paltolarında, şalvarlarında trikotaj geyimlərində isti-nəmləndirmə emalının ayrıca əməliyyatları üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Maniken mərkəzləşdirilmiş buxar mənbəyindən iki qarderobdan-şalvaralr və çiyinli geyimlər üçün nəzərdə tutulub. Manikenin əmək məhsuldarlığını saatda 45 palto, 50 şalvar emal olunması ilə göstərir (şək 3.7)

Nəmləndirmənin və qurudulmanın məhsuldarlığı ayrıca nizamlanıb, maksimum 90 saniyəyə yerinə yetirilir. Isti-nəmləndirmə emalı əməliyyatlarının hamısı avtomatlaşdırılıb və əvvəlcədən verilmiş proqram əsasında yerinə yetirilir.

Maniken- qarmaqlı qarderob 7-korpusundan, havanı sorulması üçün ventilyatordan,qızdırılması üçün istilik verəndən və skeletdən ibarətdir. Skelet isti dayaqlı materialdan 2- elastik örtüyü geydirilir. 5-idarəetmə pultu iş qabığı 3-tutacağı buxarlanma vaxtını,4-tutacağı isə isti havanın verilmə müddətini nizamlayır. Məmulatın ölçüsü örtüyün daxilində yerləşən hərəkətli çiyinliklər arası məsafənin yolu 2-elastik örtüyünün eninə əsaəsn nizamlanır.

Məmulat 2-elastik örtüyünə geydirilir 1-sıxıcının köməyi ilə qeyd edilir və maniken salınır. əvvəlcə buxarlanma,daha sonra isə isti hava ilə qurudulma yerinə yetirilir.

İsti- nəm emalı əməliyyatları üçün avadanlıqlar, materialın növündən, hazırlanan hissələrin və yarımfabrikatların ölçüsündən ,müəssisənin gücündən, məlumat kitabçası üzrə zəruru kommunikasiyaların mövcudluğundan asılı olaraq seçilir.


Şəkil 3.7 UBHM-buxarlı hava manikeni

İ
İsti-nəm emalının daxili və yekunlaşdırıcı proseslərini yerinə yetirmək üçün istifadə edilən indiki müasir avadanlıqlar, tikiş məmulatlarının emal zamanı yüksək keyfiyyətini təmin edir.

Buxarın nəmləndirmə üçün geniş istifadəsi, materialların quruması, soyuması, verilmiş emal rejimlərinə avtomatik nəzarət proqramı ilə həyata keçirilir.

Onun mükəlləşməsinin ümumi tendensiyasının əsasını bütün əməliyyatlaırn ümumi bir dəzgahda(avadanlıqda) birləşməsidir.

3.2. Tikiş məmulatlarinin isti-nəm emali proseslərinin təkmilləşdirilməsinin əsas istiqamətləri
Müxtəlif isti-nəm emalı proseslərinin yerinə yetirilməsi zamanı köməkçi əməliyyatlara sərf edilən vaxt presləməyə sərf edilən vaxtdan daha artıqdır. Vaxta qənaət etməkdən ötrü, proses daxili emalı , sondakı presləmə əməliyyatının hesabına azaltmaq lazımdır.

Üst geyimlərinin konstruksiyalarının detallarının daha da təkmilləşməsi ,detalların yapışan üsul ilə isti-mən emalı prosesinin birləşməsinə imkan verir ki, bunun da nəticəsində yüksək iqtisadi effekt almaq olur.

Presləmə zamanı minimum vaxtda geyim hissələrinin isti-nəm emalnıın yüksək keyfiyyətini təmin etməkdən ötrü, optimal texnoloji tələblərə ciddi yerinə yetirmək lazımdır ki, bunu da parça qatlarının istiliyinin temperaturuna avtomatik nəzarət ilə əldə etmək olar.

Buradan belə nəticəyə gəlirik ki, isti-nəm emalının təkmilləşdirilməsinin istiqamətlərindən biri, avadanlıqların optimal-vericilərlə və başqa ölçü-nəzarət cihazları ilə təmin olunmasıdır.

Isti nəm emalı avadanlıqlarının baza konstruksiyalarının texniki sistem kimi inkişafı aşağıdakı əsas istiqamətlərdə mümkündür:

-avadanlığın diskret kompanovkadan fasiləsizə keçidi

• 
  işçi sahələrin bir yaradıcı qurğuda birləşməsi
  

• 
  - avadanlıqların avtomatlaşdıırlması və ixtisaslaşdırılmasının yüksəldilməsi
  
• 
  emal olunan tikiş məmulatının hissələrinin sahədən işçi sahəyə və işçi orqanlara yerli təsirinə keçid
  
• 
  İsti nəm emalı avadanlıqlarında fiziki effektlərin və aktiv işçi sahələrin istifadə edilməsi
  

Tikiş məmulatlarının keyfiyyətinin perspektivli inkişaf istiqamətlərindən biri istilik kameralarında son isti nəm emalından sonra istilikqeydiyyatçısının istifadə edilməsidir. Belə emal, sənaye müəssisələrində parçaların xüsusi kimyəvi emalı zamanı ucların,qatlamaların,tikişlərin möhkəm birləşməsini təmin edir.

Həmçinin sərt qazkeçirici üzlüklü havabuxar vibromanekenlərindən istifadə və onların tikiş məmulatlarının emalının son xəttində yaradılması perspektivlidir. Belə manekenlərdən istifadə imkan verir ki, məmulatın emalına sərf olunan vaxtı azaltsın,geyimin fiquraya oturdulmasının keyfiyyətini artırsın və istilik-nəm emalı avadanlıqlarına çəkilən xərcləri azaltsın

İsti nəm emalı proseslərinin mərkəzləşdirilməsi əsas aktual istiqamətlərdən biridir, hansı ki, bunun üçün müəssisələrin İNE üçün maşınların müasir sistemlərlə təmin olunmasını, həmçinin yarımfabrikatların və hazır məhsulların nəqliyyat əməliyyatlarının avtomatlaşdırılmasının kompleks həll olunması gözlənilir

Materiala və enerji resurslarına qənaət məqsədi ilə yeni materiallar hesabına material və enerji həcmini azaltmaq azaltmaq, isti nəm emalı məmulatları üçün hermatik qurğular yaratmaq( rotor tipli şkaflar),emal olunan materialların detallarının üzərinə polimer pastalar çəkilməsi üçün avadanlıqların işlənib yaradılması vacibdir.

Tikiş müəssisələrinin emal proseslərinin texniki inkişafının əsas istiqamətlərdən biri tikiş məmulatlarının üçün avtomat və avtomatlaşdırılmış xətlərin fasiləsiz dövrün həyata keçirilməsidir. Presə qoyulmuş və yaxud manekenə geydirilmiş məmulatın isti-nəm emalına məruz qalması və maşından hazır formada çıxarılması gözlənilir. İstilik-nəm emalının bütün prosesləri fasiləsiz olaraq, avtomatik proqram nəzarəti ilə həyata keçiriləcək.
Əlavə 1. İsti-nəm emalı rejimləri

Cədvəl 1.1. Yüngül geyimlərin isti-nəm emalı rejimləri

					Prelənən səthin temperaturu					Ütünün kütləsi		presin
	Material											gücü		Saxlanma vaxtı, с
					°С					kq
												кПа
					ütü		pres							Ütü ilə		Preslə
		1			2		3		4				5		6		7
İpək parçalar
Təbii					160		-			2	-			30		-
süni:
viskoz					140		-		2		-			10-20		-
asetat					150		-		2		-			10-20		-
triasetat
viskoz:
	lavsanla				150-160		-		2		-			25-30		-
	kapronla				150-160		-		2		-			20-35		-
asetatlı
	lavsanlı				150-160		-		2		-			10-20		-
triasetatlı
	lavsanlı				150-160		-		2		-			15-20		-
ştapel:
triasetatlı					160		-		2		-			15-20		-
viskozlu					160		-		2		-			15-20		-
asetatlı					160		-			2	-			15-20		-
lavsanlı					160		-		2		-			15-20		-
Sintetik:
poliamidli					150-160		-		2		-			20-35		-
(kapron)
şelon					150		-		2		-			15-20		-
Təbii zamşadan başqa Təbii, süni, sintetik lifli tüklü səthli material
					120-140		-		2		-			5-8		-
Yun:
Təmizyun:					170		160		3-4		30			30-40		10-25