Mekanik sistem. Mekanik sistem incelenecek örnek ve mercekleri taşıyan ve
görüntünün odaklanmasına yarayan yapısal parçalardan meydana gelir. Mikroskobun
üzerinde durduğu kısım taban ya da ayaktır. Diğer mekanik parçaların çoğu mikros
kop
koluna eklidir. Kola dayalı tablada örneğin konduğu yuvarlak bir açıklık vardır. Örnek,
gözlem için çoğunlukla bir cam ya da plastik lam
-
lamel arasına yerleştirilir. Tablaya ekli
ataçlar lamı yerinde tutar. Mercekleri taşıyan silindirik gövde borusu kolun üstündedir.
Mikroskop kullanırken gözümüzü yaklaştırdığımız oküler, bu gövdenin en üst kısmındadır.
Alttaki gövde borusu objektif merceklerini taşıyan döner bir parçadır. Bu parçanın
döndürülmesi ile objektifler değiştirilir.
Mikroskobu odaklamak için
iki ayrı ayar topuzu kullanılır. Büyük topuz, düşük
büyütmeli objektifin yaklaşık odaklanmasında kullanılan kaba ayar düğmesidir. Daha
küçük olan topuz ise düşük büyütmeli objektifin son odaklanması ve yüksek büyütmeli
objektifin tüm odaklanmasında kullanılan
ince ayar düğmesidir. Her iki ayar topuzu, tabla
veya gövde borusunun hareketi ile objektifle örnek arasındaki uzaklığı değiştirir. Görüntü,
gözlemci için en belirgin olduğu zaman obje odaklanmıştır. Yüksek büyütmeli objektif
konumunda, objektif çoğun
lukla lam-
lamele çok yaklaşır. Bu nedenle, yüksek büyütmeli
objektifin odaklanmasında sadece ince ayar düğmesi kullanılmalıdır.
Işık sistemi. Işık sistemi temelde bir ayna ve bir diyaframdan oluşur. Bazı
mikroskoplarda alt konumda bir aydınlatıcı ve bir kondansatör bulunur. Tabla açıklığının
altındaki ayna ışığı doğrudan örnekten objektife aktarabilir. Bazı mikroskoplarda ışık,
doğrudan küçük bir elektrik ışığı olan alt konumlu bir aydınlatıcıdan sağlanır. Objektife
ulaşan ışık miktarı tablanın altındaki katmanlı diyaframla düzenlenir.