GiRİŞ canliliğin tanimi

solunum 
yüzeyi
denir (
Şekil 7
-6).
Bir solunum yüzeyi şu karakteristiklere sahip olmalıdır: (1) 
İçinden hızlı difüzyon olması için, ince çeperli olmalıdır. (2) Oksijen ve karbondioksit 
çözelti içinde bulunacağından, ıslak olmalıdır. (3) Bir oksijen kaynağı ile temasta 
olmalıdır. (4) Çok hücreli organizmaların 
çoğunda
, çözünmüş materyalleri organizmanın 
hücrelerine götürüp getiren taşıma sistemi ile yakın temasta olmalıdır.
Şekil 
7-6
. Bazı hayvanlarda solunum yüzeyleri
 
Solunum yüzeyinde gaz değişimi difüzyonla meydana gelir. Gaz değişiminin yönü, 
solunum yüzeyinin her iki tarafındaki gazların konsantrasyon eğimleri tarafından 
belirlenir. Oksijen, organizmaların dokularında tüketildikçe, daha çok oksijen içeri difüze 
olur. Dokulardaki karbondioksit konsantrasyonu yükseldiğinde, bu gaz dışarı difüze olur. 
Solunum yüzeyi ne kadar büyükse, belirli bir zaman diliminde meydana gelen gaz 
değişim miktarı o kadar fazladır. 

---

76 
Protistler ve çok küçük çokhücreli hayvanlarda, solunum gazlarının difüzyonu, hücre ile 
çevresi arasında doğrudan meydana gelir. Ancak, daha büyük hayvanlarda, vücut 
hücrelerinin pek çoğunun dış çevre ile temasları yoktur ve bu yüzden doğrudan difüzyon, 
bir gaz değişim mekanizması olarak görev yapamaz. Ek olarak, büyük hayvanlar, önemli 
ölçüde bir gaz alışverişini önleyen pul, kürk veya deri gibi koruyucu bir dış katmana 
sahiptirler. Bu yüzden, çokhücreli büyük hayvanların, özelleşmiş organ veya organ 
sistemleri içinde solunum yüzeyleri vardır
(
Şek
il 7-7).
İnsanda akciğerlerin toplam alanı yaklaşık 70 metre kare olan, yaklaşık 300 milyon 
alveoli içerdiği
tahmin edilmektedir. Bu insan derisinin yüzey alanının 40 katıdır.