86 Şekil 7 -11. Av kovalayan bir çıta. Kısa avlanma koşusunda kara hayvanlarının en hızlısıdır. İskeletlerin çoğu sert materyallerden oluşur. Yumuşak kısımların bağlı olduğu iskelet,
vücudun dışında ise, dış iskelet adını alır. Bazı birhücreliler ve omurgasızların çoğunda
iskelet sert, dış örtüdür. Midye, istiridye ve diğer kabukluların kalsiyum bileşiklerinden
oluşan sert kabukları vardır. Hayvan kavkı içinde yaşar ve hareketi çok sınırlıdır.
Yengeçler, örümcekler, böcekler ve diğer eklembacaklıların, yumuşakçaların kavkısından
daha ince, sert
bir materyal olan kitinden meydana gelmiş dış iskeletleri vardır. Dış
iskeletler kasların bağlanma yeri olarak görev yapar. Eklembacaklılarda dış iskelet
kendisine esneklik veren ve çok çeşitli hareketlere izin veren eklemlere ayrılmıştır. Dış
iskeletler
vücudun yumuşak kısımları için iyi bir koruma sağlar. Ancak, canlı hücrelerden
meydana
gelmediklerinden,
büyüyemezler.
Eklembacaklılarda,
dış
iskeletler
belirli aralıklarla değiştirilir ya da atılır ve daha geniş, yeni bir örtü yerine getirilir.
Eskisinin
atılıp yeni iskeletin geliştiği sırada, hayvan çok duyarlı ve korumasız bir
durumdadır.
Omurgalılarda, iskelet kemik ve kıkırdaktan meydana gelir ve vücut örtüsünün içinde
bulunur. Vücudun içindeki bu tür iskelede, iç iskelet denir. Bir iç iskelet dış is
kelet gibi
hayvanı tam korumaz. Bununla birlikte, kemikler ve kıkırdak canlı hücreler içerir ve
büyüyebilirler. İskelet hayvanın diğer kısımları ile birlikte büyüyebilir. İç iskeletin
kemikleri, vücut kısımlarının hareketine olanak veren iskelet kaslarının
bağlanma yerleri
olarak görev yapar
(Şekil 7
-12)
. İç
iskeletler balıklarda, amfibilerde, sürüngenlerde,
kuşlarda ve memelilerde bulunur.
Canlılar çok çeşitli hareket adaptasyonları gösterirler. Tek hücreli organizmalarda,
örneğin protozoa, hareket yalancı
ayakları veya çeşitli hücre yapılarını içerebilir. Çok
hücreli hayvanlarda, hareket her zaman özelleşmiş kas dokusunu içerir. Hareket