Akraba eşleştirmesi.
Akraba eşleştirmesi
,
istenen sonuçları almak için yakın
akraba bireylerin çiftleştirilmesidir. Yakınlık derecesi değişebilmektedir.
Bitkilerde
kendini
tozlaştırma
en
yakın
olası
kalıtsal
ilişkidir.
Çapraz
dölleme
gerektiren organizmalarda, en yakın ilişki aynı dölün erkek
-
dişisi,
önceki dölün erkeği
-
sonraki dölün erkeği ve önceki dölün erkeği
-
sonraki dölün dişisi olabilmektedir. Akraba
eşleştirmesi kümes hayvanları, koyunlar, inekler ve domuzlar gibi evcil hayvanları
üretmede kullanılmaktadır. Bu, bir populasyonda belirli bir özellikçe çeşitliliği azaltmakta
ve böylece homozigot genlerin sayısını arttırmaya yöneltmektedir.
Sürdürülen akraba
eşleştirmesi ve ayırma, sonuçta cinsleri yaklaşık saf olan bir hayvanlar dizisi meydana
getirir.
191
Dış eşleştirme.
Dış eşleştirmede yakın akraba olmayan bireyler çiftleştirilir.
Amaç yeni faydalı allellerin populasyona katılmasıdır. Yakın iki türün çaprazı
melezde çoğunlukla ek özellikler bulunur. Bu üstün karakteristiklere
melez güç
ya da
heterosis
denir.
Melez gücün bir örneği, erkek bir eşekle dişi bir atın yeni nesli
olan katırdır. Katır, fiziksel dayanıklılık, güçlülük ve hastalıklara dirençte ana
babasından üstündür. Ancak, katırlar çoğunlukta kısırdır. Diğer bir dış eşleştirme
çeşidi bir tür içinde saf yetiştirme dizisinin çiftleştirilmesidir. Beyaz kısa boynuzlu
sığırla Angus sığırı, üstün et veren ve hızlı gelişen
yeni nesil üretmek için
çaprazlanmaktadır.
Başarılı bir dış eşleştirmeyi izleyen akraba eşleştirmesi bitki ve hayvanlarda çok yararlı
yeni saf diziler üretebilmektedir.
Mutasyonlar.
Mutasyonlar bitki ve hayvan yetiştiricileri tarafından damızlıkların
ıslahında kullanılmaktadır. Göbekli portakal, pembe altıntop, McIntosh elma
ve
çekirdeksiz üzüm gibi pek çok meyve bitki mutasyonları olarak başlatılmıştır.
Bir bitki
mutasyonu bir kez bulunduktan sonra, vejetatif üretme ile çoğaltılabilmektedir. Bu, eşeyli
üremede meydana gelebilecek, özelliğin ayrılmasını önlemektedir. Mutasyon
lar
hayvan
yetiştiriciliğinde de yararlıdır. Örneğin, vizon yetiştiriciliğinde, en kıymetli kürk renkleri
olan platin ve siyah haç mutasyonlardan kaynaklanmaktadır.