8
açıklaması
olan bir
varsayım
oluşturur. Bu, bilimsel yöntemde eleştiriye açık bir
adımdır.
Varsayımın sınanması―Deneme.
Bir varsayım, belirli bir problemle ilgili bilinenlerin
tamamının teorik bir açıklamasını sunabilir, ancak yeni deneylerle sınanıncaya kadar
sadece bir varsayım, mantıksal bir yaklaşım olarak kalır. Bir varsayım, sadece aynı
türden çok sayıdaki deneyin yürütülmesi ile denenemez. Bu, varsayımla
sunulan
açıklamanın doğrulanmasından çok, bilinen modelin doğrulanması olur. Ancak, iyi bir
varsayım başka çeşit modelleri ya da henüz gözlemlenmemiş ilişkileri önceden kestirdiği
için, bilim adamı, bir varsayımın önceden kestirdiklerini doğrulayan ya da çürüten
deneyler planlayarak varsayımını sınamalıdır. Bir varsayım, olası doğruların
tahmin
edilen bütün etkileri deneylerde gözlemlenir ve bu etkiler tekrarlanabilirse doğru kabul
edilebilir. Bir varsayım asla tamamen kanıtlanamaz. Bununla birlikte,
herhangi
bir zamanda bir tek deneyle aksi kanıtlanabilir. Kuşkusuz, diğerleri gibi, bu
deneyin sonuçlarının doğruluğundan emin olmak için tekrarlanmaları
ve test edilmeleri
gerekir.
Bir deneyin tasarlanması, bir araştırmanın başarısında belirleyici etkiye sahiptir.
Deneyde araştırıcı belirli gözlemlerin yapılabildiği özel bir deney düzeni kurar. Araştırıcı
düzende belirli değişiklikler yapar ve sonuçlarını gözler. Zoolojik araştırmalarda
çoğunlukla
kontrollü deney
lerin kullanılması yoluna gidilir. Bir kontrollü deneyde, bir
durum iki kez tekrarlanır. Bir tek etmen her bir düzenlemede değiştirilir, diğerleri aynı
kalır. İki düzenlemenin sonuçlarındaki herhangi bir farkın, değiştirilen etmenden
kaynaklandığı kabul edilir. Değişiklik yapılmayan ve referans
olarak ödev gören deney
düzeni
kontrol
olarak adlandırılır
.
Bilim
in amacı gözlenen şeyin açıklanması olduğundan, her araştırmada gözlemlere yer
verilir. Çağdaş bilimin özü doğru ölçüm ve sonuçların rakamsal ya da nicel şekilde
açıklanmasıdır. Bilim adamları kesin, nicel sonuçlar sağlamak için pek çok özel araç ve
gereçler kullanırlar.
Dostları ilə paylaş: