Globallashuv nima?

Global iqtisodiy munosabatlar

Bu munosabatlar jahon iqtisodiyotining turli jabhalarini, jumladan, xalqaro mehnat taqsimoti, tovar va xizmatlar savdosi, kapital va investitsiyalar harakati, mehnat migratsiyasi, valyuta-kredit munosabatlari va jahon iqtisodiy integratsiyasini qamrab oladi. Tarixan jahon iqtisodiy munosabatlari, birinchi navbatda, mintaqaviy yo'nalishga ega bo'lgan jahon iqtisodiyoti kontekstida o'rganilgan. Biroq dunyo jahon xo‘jaligidan global iqtisodiyotga o‘tishi bilan bu munosabatlar kengayib, chuqurlashib, chinakam global xarakterga ega bo‘ldi.
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA

Global va Milliy iqtisodiyotlar farqi

Jahon iqtisodiyoti va alohida milliy iqtisodiyotlar o'rtasida bir nechta asosiy farqlar mavjud.
Birinchidan, ichki bozorda tovar deb hisoblangan barcha mahsulot yoki xizmatlar xalqaro savdoda shunday hisoblanmaydi. Tovarlar sotiladigan yoki sotilmaydigan tovarlarga bo'linadi, ikkinchisi faqat ichki iste'mol uchun ishlab chiqariladi. Bundan tashqari, barcha sotiladigan tovarlar tashqi bozorlarda raqobatbardosh emas, chunki hech bir mamlakat barcha mahsulot toifalarida doimiy raqobat ustunligini saqlab qola olmaydi.
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY

Global va Milliy iqtisodiyotlar farqi

Ikkinchidan, milliy iqtisodiyotlar odatda o'z chegaralarida ishchi kuchi va kapitalning nisbatan erkin harakatlanishini ta'minlasa-da, jahon iqtisodiyoti uchun buni aytish mumkin emas. Immigratsiya qonunlari, migratsiya xarajatlari va boshqa to'siqlar savdo operatsiyalari samaradorligiga ta'sir ko'rsatadigan mamlakatlar o'rtasidagi ish haqining sezilarli nomutanosibligiga yordam beradi.
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY

Global va Milliy iqtisodiyotlar farqi

Uchinchidan, korxonalar iqtisodiyoti mamlakat ichida erkin savdo qiladigan va davlat ko‘magidan foydalanmaydigan firmalar faoliyatini o‘rgansa, xalqaro savdo nazariyasi esa tashqi savdo yo‘liga qo‘yiladigan turli cheklovlar va ularning savdo oqimiga ko‘rsatadigan ta’sirini o‘rganadi.
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-NC-ND