Globallashuv nima?

Global va Milliy iqtisodiyotlar farqi

To‘rtinchidan, makroiqtisodiyot fani mamlakatning barcha hududlarida amal qiladigan tadbirkorlik muhitini o‘rganadi. Davlat tomonidan qo‘llaniladigan fiskal va pul-kredit siyosati milliy chegaralar doirasidagina amal qiladi. Biroq davlat tomonidan amalga oshiriladigan ushbu siyosatlarning bir-biridan tubdan farq qilishi tovarlar oqimi va xalqaro shartnomalarning amal qilishiga turlicha ta’sir ko‘rsatadi.
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY

Global va Milliy iqtisodiyotlar farqi

Beshinchidan, har bir mamlakat odatda markaziy bank tomonidan nazorat qilinadigan o'z valyutasiga ega. Bundan farqli o'laroq, jahon iqtisodiyoti ishtirokchi mamlakatlar o'rtasidagi munosabatlarga ta'sir qiluvchi va davlat aralashuviga duchor bo'lgan valyuta bozorlari va valyuta kurslarini o'z ichiga oladi.
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA-NC

Global iqtisodiyot subyektlari

Global iqtisodiyot subyektlari ham davlatlararo iqtisodiy-harbiy bloklar va ittifoqlardan iboratdir. Bu tashkilotlarning jahon savdosi, pul-kredit va moliya munosabatlaridagi o‘rni masalalari iqtisodiyot nazariyasi kursining tegishli mavzularida muhokama qilinadi. Shu bilan birga mahalliy sivilizatsiyalar tarixi va globallashuvning paydo bo‘lishi o‘rtasidagi bog‘liqliklar tahlil qilinadi. Mahalliy sivilizatsiyalar va zamonaviy transmilliy korporatsiyalar ham globallashuvning asosiy subyektlari sanaladi.

Global iqtisodiyot obyektlari

Global iqtisodiyot obyekti deganda subyektning nimalar bilan o‘zaro aloqada bo‘lishi, globallashuv muammolarini bartaraf etishda nimalarga e’tibor qaratish va qanday choralar ko‘rishni tushunishimiz mumkin.

«Obyekt» so‘zi lotincha «objectum» so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, narsa degan ma’noni bildiradi va lotinchadan «objicio» - oldinga tashlamoq, qarshi chiqmoq ma’nosini bildiradi. Falsafiy nuqtai nazardan obyekt – predmetga qarshi turgan narsani o‘z predmeti – amaliy va bilish faoliyatini ifodalovchi kategoriyadir. Demak, globallashuv obyekti subyektlarning dunyo sivilizatsiyasi taraqqiyoti qonuniyatlariga bo‘ysinuvchi, yaratuvchi yoki o‘zgartiruvchi obyektiv voqelikdir. Bunga xalqaro mehnat taqsimoti va ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish, xalqaro savdo, global integratsiya va hamkorlik, kapitalni eksport qilish, mehnat migratsiyasi, ilmiy-texnik hamkorlik, narx siyosati, xalqaro infratuzilma, axborot texnologiyalari, kosmik tadqiqotlar, okeanlar va dengizlar, yerning ichki qismini o‘rganish, sayyoralararo reyslar va boshqalar kiradi.

Thanks!