Gmo mahsulotlarini cheklashning ahamiyati

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES 
VOLUME 2 | ISSUE 1 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Academic Research, Uzbekistan 875 www.ares.uz 
modifikatsiya qilish faktiga hujum qila boshladilar va Vt xavfsizligi haqidagi barcha 
xulosalar hech kimni qiziqtirmadi. Vt geni bo‗yicha munozaralar hali ham davom 
etmoqda. Masalan, 2010 yilda kanadalik olimlar homilador ayollar va homila qonida 
Vt-oqsil Cry1Ab ning yuqori miqdorini aniqladilar va buni GDO bilan bog'lashdi, bu 
esa shov-shuvga sabab bo‗ldi. "Biology Fortified" notijorat tashkilotining veb-sayti 
ma'lumotlarning rad etilishini e'lon qildi, unga ko‗ra kanadalik biologlar odamlar 
uchun emas, balki o‗simliklar uchun mo‗ljallangan o‗lchov tizimidan foydalanganlar. 
Bunday yuqori miqdordagi Vt oqsilini olish uchun bo‗lg‘usi ona, tarkibida bir necha 
kilogramm makkajo‗xori yeyishi kerak bo‗ladi. Bunday soxtalashtirishlar nafaqat 
GMO ga qarshi harakatning ishonchliligini, balki umuman zamonaviy ilmiy 
tadqiqotlarning obyektivligiga bo‗lgan ishonchni ham jiddiy ravishda susaytiradi. 
Yana bir qiziq fakt: Greenpeace-ga ko‗ra, fermerlar o‗simliklarga sepadigan 
hasharotlar tarkibidagi "tabiiy" Vt-oqsillar ikki hafta ichida parchalanadi, shuning 
uchun ularning zarari haqida tashvishlanmaslik kerak. Yana bir bor iste'molchini 
chalg'itmoqda. Hasharotlarni purkagich shaklida ishlatishda dehqonlar nihoyatda 
saxiy ekanliklari ma'lum. Tavsiyalar, qoida tariqasida, har 5-7 kunda preparatni 
qo‗llashga murojaat qilish kerakligini ko‗rsatadi va bu allaqachon tanamizga oqsil 
kirib borishi uchun yetarlidir. Hech kim dunyo bo‗ylab fermer xo‗jaliklari tomonidan 
har kuni ishlatiladigan Vt hasharotlarning aniq miqdorini hisobga olmayapti. Bundan 
tashqari, Vt insektitsidlari, havfsiz tozalangan Cry1Ab oqsiliga ega bo‗lgan GMOl 
ardan farqli o‗laroq, oziq-ovqat tarkibida ko‗payishi mumkin bo‗lgan jonli 
bakteriyalarni o‗z ichiga oladi. GMO har tomondan hujumga uchraganligi sababli, 
biopestitsid sanoati jadal rivojlanmoqda. GMO bo‗lmagan oziq-ovqat mahsulotlarini 
sotib olayotganda o‗zimizni toksinlarsiz foydali oziq-ovqat olayotgandek his etamiz, 
aslida zararli moddalarni ko‗proq iste'mol qilishimiz mumkin. Ma'lum bo‗lishicha, 
GMO tarkibidagi belgilar biz aslida nima iste'mol qilganimizni aniq ko‗rsatib 
bermaydi, balki faqat havfsizlik xayolini beradi. So‗nggi yigirma yil ichida yuzlab 
tadqiqotlar o‗tkazildi va genetik jihatdan modifikatsiyalangan tonnalab iste'mol 
qilindi. Ular orasida nafaqat o‗simliklar, balki baliqlar ham bor: o‗sishni tezlashtirish 
uchun o‗zgartirilgan losos yoki Aeromonas bakteriyalariga chidamli sazan. 
Skeptiklarni GMO xavfsizligiga ishontirish uchun hech qanday izlanish etarli 
bo‗lmaydi. O‗z navbatida, iste'molchilar faqat aql-idrokka ishonishlari va tadqiqotlari 
gen injeneriyasini himoya qilishda gapiradigan ko‗plab olimlarning xolisligiga 
ishonishlari mumkin. Biroq, inson tanasi uchun GMO xavfsizligi tashvishga 
soladigan yagona sabab emas. Yana bir muammo genetik muhandislikning eng keng 
tarqalgan usullaridan biri - gerbitsidlarga chidamli ekinlarni etishtirishda uchraydi. 
Ushbu texnologiya keng tarqalgan Amerika Qo‗shma Shtatlarida yetishtiriladigan 

---