A - 14 Vanadyum ve bileşikleri
|
Akut:
- Solunum yolları irritasyonu (ses kısıklığı, yutakta kuruluk, kuru öksürük, dispne, göğüsde daralma duygusu),
- Akut bronşit, bronkopnömoni,
- Dilde ve ekstremitelerde tipik yeşil - siyah renk,
|
|
15 gün
|
|
- Cevherden ve vanadyum bulunan cüruftan elde edilmesi, işlenmesi,
- Ferromangan yapımında kullanılan vanadyum pentoksidin hazırlanması,
- Demir ve çelik tasfiyesi, ferromanganlı özel çelik yapımı
- Aliminyum cevherlerinin işlenmesi
- Kimya sanayinde katalizatör veya oksidasyon maddesi olarak kullanımı
- Çeşitli mürekkep, boya maddeleri, kurutucu maddeler ve fotoğrafçılık maddelerinin yapımı
- Petrolden elde edilen akaryakıt (özellikle ağır yağ) ile çalışan kazan, ocak, baca ve türbinlerin temizleme ve onarımı.
|
Kronik:
- Kronik bronşit (anfizemli veya amfizemsiz),
- Nörolojik, psişik bozuklar (parmaklarda tremor, depresyon),
- Kalpte fonksiyonel bozuklar (çarpıntı),
- Ekzematiform dermatoz.
|
|
1 yıl
|
|
Halojenler__A_-_15,_a_Klor'>A - 15 Halojenler
A - 15, a Klor
|
Akut:
1. Dönem:
- Göz ve üst solunum yolları mukozasında irritasyon, öksürük krizleri, göğüste sıkışma hissi,
2. Dönem:
- 48 saat süren latent dönem.
3. Dönem:
- Akut akciğer ödemi, şok,
- Taşikardi, hipotansiyon, oligüri
|
|
15 gün
|
|
- Klor elde edilmesi ve sıvılaştırılması,
- Sıvı klorun taşınması ve bununla temas,
- Kimya ve ilaç sanayinde klor türevlerinin yapımı,
- Metal yüzeylerinin klorhidhidrik asit ile aşındırılması,
- Hipoklorürlere (klorlu su) asit etkisi ile klor atomlarının açığa çıkması.
|
Kronik:
- Göz ve üst solunum yolları mukozasında irritasyon, kronik bronşit, amfizem,
- Atipik mide, barsak şikayetleri,
|
|
3 ay
|
|
Halojenler__A_-_15,_c_İyot'>Halojenler
A -15, b Brom
|
Akut:
- Klorda olduğu gibi üç dönem vardır, belirtileri daha hafiftir, solunum sistemi belirtileri daha az, sindirim sitemi belirtileri daha sıktır,
- Ciltte yanıklar, nekrotik ülserasyonlar,
|
|
15 gün
|
|
- Bromun deniz suyundan ve deniz tuzunun, yosunun ve sanayide potasyum tuzlarının işlenmesinden kalan artıklardan elde edilmesi,
- Brom türevlerinin yapımı,
- Bromun kimya sanayiindeki bazı sentezlerde oksidasyon maddesi olarak kullanılması.
|
Kronik:
- Ekzama, akne, deride ülserasyon
|
|
3 ay
|
|
Halojenler
A - 15, c İyot
|
- Deride,göz ve üst solunum yolları mukozasında irritasyon
- Gözlerde yanık,
- Akne, pemfigus.
|
|
3 ay
|
|
- Deniz alglarından, (Şili güherçilesinden ve petrol rafinerlerindeki çeşitli işlemler sırasında iyot elde edilmesi,
- İyot ve iyot bileşiklerinin kullanılması, (örneğin kimya, ilaç sanayii ve fotoğrafçılık).
|
Halojenler
A - 15, d Fluor
|
Akut:
- Cilt ve mukozada yanık, doku zararları (bir latent süreden sonra ağrılı derin nekrozlar, doku kaybı),
- Solunum yollarında irritas-yon, akut akciğer ödemi,
- Kramplar, felçler,
- Akut böbrek zararları,
- Akut kalp ve dolaşım bozukları,
|
|
15 gün
|
|
- Fluorhidrik asit ve alkali fluorürlerin elde edilmesi, kullanılması,
- Kryolit banyosunda elektroliz ile alüminyum elde edilmesi,
- Döküm parçalarının aşındırılması ve çeliğin parlatılması (fluorhidrik asit ve tuzları),
- Cam ve porselenin dağlanması, camın matlaştırılması, kristallerin parlatılması, döküm parçalarının ve çeliğin temizlenmesi (fluorhidrik asit ve tuzları),
- Fluor bileşiklerinin pestisid ve kereste konserve edicisi olarak kullanılmaları,
- Amonyum flüorür ile emaye yapımı,
- Düşük küllü filtre kağıdı yapımı,
- Temizlik tozu yapımı, (sodyum silisyum fluor bileşikleri)
- Özel çimento türlerinin yapımı (kalsium fluorür),
- İçinde fluor bileşikleri bulunan sanayii artıkları (örneğin süperfosfat ve petrol sanayii),
|
Kronik :
- Fluor kaşeksisi (fluoroz),
- Dişlerde lekeler (güve yeni görünüm), çürükler,
- Osteoskleroz ve osteomalazi benzeri kemik değişiklikleri (öncelikle kostalar, kolomna vertebralis ve pelvisde),
- Eklem bağlarında kireçlenme eklem hareketlerinde sınırlanma (Morbus Bechtrew benzeri),
- Zayıflama, anemi,
- Deride kuruluk, tırnaklarda kırılma,
- Böbrek fonksiyon bozukluğu.
|
|
1 yıl
|
|
(Gerektiğinde idrarda fluor miktarı tayini yapılır.)
|
A - 16 Alifatik veya alisiklik hidrokarbonlar
|
(Petroleter ve benzinin bileşiminde bulunan petroleter, petrol benzini, kerosin, diesel yağı, fuel oil v.b. gibi)
|
Akut:
- Baş dönmesi, kulak çınlaması rausch hali, koma, pnömoni, plörit.
|
|
15 gün
|
|
- Ham petrolün distile ve rafine edilmesi,
- Hidrokarbonların yapılarını değiştirmeye hizmet eden kraking ve reforming işlemleri,
- Distilasyon ürünlerinin çözücü, yakıt maddesi, yağları temizleyici ve yanma maddesi olarak kullanılması,
- Bu maddelerin depolandığı kap, tank v.b.nin temizliği.
|
Kronik:
- Komedon, akne, follikülit,
- Fotosensibilite, cilt kanseri,
|
|
1 yıl
|
|
A - 17 Alifatik ve alisiklik halojenli hidrokarbonlar (Metil klorür, kloroform, karbon tetraklörür 1, 1, 1 ve 1, 1, 2 triklor etan, tetrakloretan, trikloretilen, perkloretilen metan ve etanın fluorlu ve klor-fluorlu türevleri, metil bromür, klorbrom metan, DDT DDD, heksaklor sikloheksan, aldrin, dieldrin, endrin, texafen, vinil klorür, tetra fluor etilen, kloropen v.b.)
|
A – 17 I. Doymuş alifatik halojenli hidrokarbonlar
a. Metil klorür, metil bromür
|
Akut:
- Konjonktivalarda ve solunum irritasyon,
- Baş dönmesi, nistagmus, mid riasis, ışığa karşı pupilla refleks kaybı, konuşma bozuklukları, intentionel tremor, yürüme bozuklukları,
- Fobi, somnolans delir,
- Kas krampları, pareziler,
- Jackson tipi epilepsi,
- Böbrek zararları (oligoüri, anüri, albüminüri, üremi),
- Beyin ödemi, akut akciğer ödemi,
- Tedaviye cevap vermeyen neralize tremor (kalıcı).
|
|
15 gün
|
|
- Bu gruptaki bileşiklerin ara veya son ürün olarak elde edilmesi ve kullanılması,
- Kuru temizleme işleri,
- Bunların yağ, cila, lak, reçine vernik, bitum, kükürt, balmumu, sentetik elyaf (selüloz) için çözücü olarak kullanılmaları, metallerin temizlenmesi ve yağsızlaştırılması, boyama işleri,
- Soğutucuların içinde soğutma maddesi olarak, bunların yapımı ve onarımı,
- Ensektisit olarak kullanılmaları (özellikle spray şeklinde),
- İlaç sanayiinde çeşitli dezenfeksiyon maddeleri anestetik ve antiseptiklerin yapımında,
- Boyacılıkta kullanılan maddelerin çözücü, inceltici ve aşındırıcı (düzeltici) olarak yapımı ve kullanılması),
- Yangın söndürücü maddelerin yapımı ve kullanılması,
(Bu maddelerin bazıları yüksek sıcaklık derecelerinde veya alevle temasta fosgen vb. A – 3.b de olduğu gibi toksit halojen türevleri meydana getirirler).
|
Subakut:
- İntestinal ve nervöz bozuklukları,
- Miyokloni,
|
|
1 ay
|
|
Kronik:
- İntestinal bozukluklar (bulantı, kusma, kolik, diyare),
- Nörolojik belirtiler (baş ağrısı, somnolans, koordinasyon bozukluğu, tremor, felçler).
|
|
1 yıl
|
|
b. Tetraklor etan ve karbon tetraklorür
|
Akut:
- Konjonktivalarda ve solunum yolları mukozasında irtasyon
- Bulantı, kusma, baş dönmesi, somnolans,
- Hepatonefrit (latent bir dönemden sonra)
|
|
15 gün
|
|
|
Kronik:
- Dermatozlar.
|
|
3 ay
|
|
|
A - 17, II. Doymamış alifatik halojenli hidrokarbonlar
a. Trikloretilen, tetrakloretilen
|
Akut:
- Baş ağrısı, dönmesi, uyuşukluk,
- Mukoza irritasyonları,
- Somnolans, narkoz,
|
|
15 gün
|
|
Alifatik diziden hidrokarbonların halojen türevlerinin istihsali, açığa çıkarılması ya da kullanılmasına ilişkin herhangi bir işlemle uğraşma,
|
Kronik:
- Yorgunluk, tremor, karakter değişikliği,
- Dermatozlar,
- Ani kalp durması
- Trikloretilen alışkanlığı.
|
|
6 ay
|
|
A - 17, III. Halojenli alfatik ve alisiklik ensektisitler
(DDT, Aldrin, Dieldrin v.b.)
|
Akut:
- Tremor, lokal ve generalize kramplar, felçler,
|
|
15 gün
|
|
|
Kronik:
- Blefarokonjonktivit,
- Dermatozlar,
- Nörolojik bozukluklar,
- Hipoplastik anemi (son ikisi daha çok hekzakloroheksanla olur).
|
|
1 yıl
|
|
|
A - 17, IV. Metan ve etanın klor ve fluorlu türevleri
(fluoranlar)
|
|
|
|
|
- Bu maddelerin şimdiye kadar insanlarda zehirleyici etkileri görülmemiştir. Ancak ısıtılmalarında zehirle halojen maddeler açığa çıkar.
|
A - 17, V. Sentetik maddelerin halojenli monomerleri
(Vinil klorur ve kloropren gibi)
|
Akut:
- Somnolans, bilinç kaybı,
|
|
15 gün
|
|
|
Kronik:
- İntestinal ve nörolojik bozukluklar,
- Alopesia (öncelikle kloroprenle),
- Parmaklarda Raynaud sendromu tipinde vasomotor bozukluklar, falankslarda akroosteoliz, dermatozlar (vinilklorür polimerizasyonu sırasında).
|
|
1 yıl
|
|
|
(Gerekirse idrarda Fujiwara reaksiyonu ile bazı klorlu alifatik hidrokarbonların tri ve per gibi parçalanma ürünlerinin saptanması yoluna gidilir.)
|
A - 18, a Alkoller
|
- Konjonktivalarda ve üst solunum yollarında irritasyon,
- Narkotik etki.
Metil alkol
|
|
|
|
- Alkol ve bunların halojenli bileşiklerinin elde edilmesi,
- Boya, cila, vernik, doğal ve sentetik reçine, kimyasal temizleme maddeleri, leke çıkarıcılar için çözücü ve üretici yapımı ve kullanılması,
- Verniklerin, elektrik malzemesindeki yalıtıcı manroların (diaseton alkol), anilin boyalarının (metanol) yapımı ve işlenmesi,
- Kozmetik, parfüm ve sabun yapımı,
- Meyve esanslarının elde edilmesi,
- İlaç sanayi
- Antifriz, fren sıvısı, sentetik yağlama maddeleri, koruyucu cam ekran yapımı,
- Lastik sanayii ve yapay deri yapımı,
- Kereste konserveleme maddelerinin yapımı ve kullanılması (diaseton alkol),
- Sentetik elyaf sanayiinde sellüloid ve sellüloz asetat için çözücü olarak ve temizleme ve çözümleme maddesi olarak kullanılması,
- Bazı sentetik kumaş ve örtülerin yapımı,
- Şapka yapımı (hasır şapka)
- Formalhedit elde edilmesi (metanol),
- Tohumculukta su çekici ve bakteriostatik olarak,
- Petrokimya sanayii (rafineriler),
- Füzelerde yakıt olarak (pro panol),
- Patlayıcı madde sanayiinde
|
Akut:
- Baş ağrısı, bulantı, kusma, siyanoz, taşikardi, akut akciğer ödemi, koma.
- Görme bozukluğu,
- Nefropati, hepatopati, nöropati,
|
|
15 gün
|
|
Kronik:
- Konjonktivalar ve üst solunum yollarında irritasyon.
- Baş ağrısı, baş dönmesi,
- Dispeptik şikayetler,
- Fotofobi, görme azlığı, midriasis, papilla ödemi.
|
|
1 yıl
|
|
(Gerektiğinde kanda ve idrarda metil alkol ve formik asit miktarları tayin edilir.)
|
A - 18, b Glikoller
|
Akut:
- 12 saatlik latent süreden sonra
- Nörolojik belirtiler (bacaklarda zayıflık, kramplar),
- Karaciğer ve böbrek zararları (ikter, hematüri),
- Akut böbrek yetmezliği,
- Akut akciğer ödemi.
|
|
15 gün
|
|
- Glikol, poliglikoller, bunların türevleri ve asetatların elde edilmesi,
- Kimya sanayiinde çeşitli organik sentez işlemlerinde ara ürün olarak, öncelikle cila, reçine, sellüloz bazına dayanan ve çabuk kuruyan notrosellüloz ve sellüloz asetat için çözücü olarak,
- Çeşitli ilaçlarda sıvağ (sulfonamid, antibiotik, asetilkolin) deodorant, dezenfeksiyon maddesi, bakteriostatik (klima cihazlarında hava sterilizasyonu için) gliserin yerine,
- Kozmetik sanayii (sabun, krem, yüz kremleri),
- Antifriz, fren sıvısı ve hidrolik yağ yapımı,
- Besin maddeleri sanayiinde çeşitli esans ve ekstrelerin yapımı,
- Tekstil sanayiinde dokuların yumuşatılması, boyamaya, basma işlemine hazırlanması, çeşitli sentetik kuvvetlendirici maddeleri yapımı, çeşitli sentetik kumaş ve yapıştırıcıların yapımı,
- Fotoğraf sanayiinde bazı plak ve filmlerin yapımı,
- Patlayıcı madde sanayii, sentetik lastik maddeleri
- Tütün sanayiinde kurutma maddesi olarak, gazların kurutulması için (ancak propilenglikol nem muhafaza edici olarak da kullanılır.)
- Yeraltı havagazı borularının izolasyonu (etilenglikol katılarak.)
|
Kronik:
- Rinit, kronik konjonktivit,
- Karakteristik olmayan hematolojik bulgular,
- Baş ağrısı, baş dönmesi, nistağmus,
- Ruhsal bozukluklar, kişilik bozuklukları,
|
|
1 yıl
|
|
A - 18, c Eter ve türevleri
|
- Somnolans, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma,
|
|
|
|
- Eterin ve halojenli türevlerinin elde edilmesi,
|
Etilen oksit ve dioksan
- Göz, burun ve yutakta irri- ritasyon,
- Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma,
- Karaciğer stazı, böbrek yetmezliği,
- Akut akciğer ödemi, Halojen türevleri (özellikle diklordietil eter)
- Solunum yollarının şiddetli irtasyon,
- Akut pnömoni,
|
|
1 yıl
|
|
- Kimya sanayiinde balmumu yağ, lastik, reçine, cila ve nitrosellüloz için çözücü olarak, organik sentezlerde ara maddesi ve kurutucu olarak, kollodyum yapımında nikotin ekstraksiyonunda,
- İlaç sanayiinde alkaloidlerin da edilmesi, sterilizasyon maddesi ve anestezik olarak,
- Sentetik elyaf sanayiinde sellüloz asetatın ve yapay ipeğin çözücüsü olarak, dokumaların boya ve basma işlemlerine hazırlanması,
|
A - 18, d Ketonlar
(aseton, bukanon, metilizobutil keton, sikloheksanon v.b.)
|
- Parfümeri, lastik, fotoğraf ve plastik sanayiinde,
- Bazı özel yakıtların yapımı,
- Dumansız barutla patlayıcı madde yapımı,
- Boya ve cilalar için çözücü ve kazıyıcı (düzeltici) olarak,
|
|
|
|
- Ayakkabı sanayiinde temizleyici,
- Ketonların ve türevlerinin elde edilmesi,
- Kimya sanayiinde ekstraksiyon maddesi, temel madde veya ara ürün olarak kullanılması, cila, vernik, reçine, yapıştırıcı maddeler, boya maddeleri, yağlar, kollodyum selüloz astetat, asetilen için çözücü olarak,
- Sentetik elyaf sanayiinde, yapay ipek ve yapay deri yapımı, kumaşların boyama, basma işlemlerine hazırlanması,
- Parfümeri ve kozmetik sanayii,
- Sellüloid yapımı,
- İlaç sanayiinde kloroform, iodoform, bromoform, sulfonal yapımı,
- Yapay lastik ve patlayıcı madde, dumansız barut) yapılan yerler,
- Eğlence maddeleri sanayii.
|
Per akut:
- Şiddetli irritasyon (salivasyon, gözyaşı akması, öksürük), baş dönmesi, bulantı kusma, koma,
|
|
2 gün
|
|
Akut:
- Göz ve üst solunum yolları mukozası irritasyonu,
- Bulantı, kusma, baş dönmesi, baş ağrısı,
|
|
15 gün
|
|
Kronik:
- Baş dönmesi, baş ağrısı, halsizlik,
- Kabızlık,
- Göz ve solunum yollarında irritasyon,
- Dermatozlar.
|
|
6 ay
|
|
Dostları ilə paylaş: |
