grubu kimyasal maddelerle olan meslek hastaliklari a I, a Arsenik ve bileşikleri

(C) GRUBU PNÖMOKONYOZLAR VE DİĞER MESLEKİ SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI (X)
C- 1, a Slikoz ve silikotuberküloz
- Dispine, öksürük, balgam göğüste ağrı,		10 yıl		- Silisli maden cevheri ve taşların delinmesi, çıkarılması, taşınması,
- Sağ kalp yetmezliği, kronik kor pulmonale,				- Silisli maden cevherleri ve taşların parçalanması, öğütülmesi, elenmesi ve her türlü işlenmesi,
- Akciğerlerde infiltrasyon, fibrosis,				- Silisli taşların, (şist ocakları) kesilmesi, perdahlanması, düzeltilmesi,
- Tüberküloz ile kombinasyon				- Silisli perdahlayıcı, temizleyici ve benzeri maddelerin yapımı, bunlarla çalışma,
				- Korund, cam, porselen, taş, seramik ve ateşe dayanıklı maddelerin yapımı,
				- Kumtozu kullanılan dökümhanelerde çalışma (çapak giderme, yüzey düzeltme, kumlama),
				- Silisli maddelerden yapılmış zımpara taşları ile perdahlama, parlatma, düzeltme,
				- Kumlama püskürtücüleriyle pas temizleme ve parlatma,
				- Kumlu zımpara taşlarının yapımı,
				- Sanayi fırınlarının yapımı ve onarımı (baca duvarcıları),
				- Silikatlı ve silisli mineral tozlarla çalışma.
(Kesin tanı için:
1. Yeterli teknikle çekilmiş göğüs grafisi (35x35 cm. veya hiç olmazsa 10x10 cm. lik film),
2. Gerektiği takdirde HRCT (X) Radyolojik teşhis uluslararası pnömokonyoz klasifikasyonuna göre yapılır.
3. Yeterli solunum ve dolaşım fonksiyon testleri (röntgen bulgusu karakteristik olmadan da fonksiyonlar bozulmuş olabilir.),
4. İş anamnezi ve işyeri incelemesi,
5. Tüberküloz için bakteriolojik inceleme yapılır.)

C- 1, b Asbestoz
- İrritasyon öksürüğü, dispne, göğüs ağrısı, balgam,		10 yıl		- Asbest ve asbestili toprak çıkarılması, kullanılması, Elyaflı materyalin hazırlanması: levhalaştırma, eğirme, örme v.b.
- Akciğerde fibroz plevra plakları, plevral ve plevra ile perikard arasında yapışıklıklar, kireçlenmeler,				- Asbest artıklarının işlenmesi,
- Kronik bronşit, anfizem, plörit,				- Asbestli doku, karton ve kağıtların yapımı,
- Sağ kalp yetmezliği, kronik kor pulmonale,				- Asbestli çimento (eternit) ve elyaflı çimento ürünlerinin yapımı ve bunlarla çalışma (kesme, delme, frezeleme, perdahlama),
- Bronşiyal kanserler, plevra ve peritonda mesotheliom,				- Isı ve ses izolasyonu işleri,
- Kornea, yutak ve larinksde ülserasyon,				- Yapılarda asbestli maddelerle yapım ve yıkma çalışmaları,
- Elin volar yüzünde, ayak tabanında asbest papillaları.				- Fren balatası yapımı,
				- Borulara asbestli koruyucu materyalin veya ateşe dayanıklı boyaların püskürtül mesi,
				- Talk yerine özellikle lastik sanayinde öğütülmüş asbest tozu kullanılması (bazı talk çeşitlerinde de asbest vardır.)
(Kesin tanı için:
1. Yeterli teknikle çekilmiş göğüs grafisinden,
2. Yeterli solunum ve dolaşım fonksiyon testlerinden,
3. Balgamda ve asbest papillarında asbest cisimciklerinin mikroskobik olarak görülmesinden yararlanılır).

C - 1, c Silikatoz (Asbest dışındaki silikat tozları)
Akut:		1 ay		- Minarallerin çıkarılması, elde edilmesi,
- Dispne,				- Parçalama, öğütme, torbalama ve taşıma (talk değirmenleri),
Akut:
- Akciğer grafisinde difbüz lekeler,
Kronik:		10 yıl		- Lastik sanayi, (temel madde % 60 talk ve % 40 lastiktir.),
- Bronşit, dispne,				- Kağıt ve linolyum sanayii kar ton fabrikaları bazı elyaflı çimento türleri,
- Akciğerlerde infiltrasyon, özellikle orta ve alt akciğer alanlarında küçük taneli nodüler görünüm ve ağ şeklinde fibroz veya opal gölge ler, ilerlemiş vakalarda anfizemli büyük alanlar ve subplevral plaklar,				- Deri ve kürklerin işlenmesi,
- Anfizem, sağ kalp yetmez liği, kronik kor pulmonale				- Porselen ve seramik sanayi (kaolin),
				- Elektrokimyada izalasyon maddeleri, akümülatörler,
				- Parfüm ve kozmetik maddeler yapımı, sabun fabrikaları, mücevher yontulması,
				- Kimya ve ilaç sanayii, permuttin suları yumuşatıcı olarak, betonitin absorban olarak kullanılması,
				- Metal sanayiinde olivin ve zirkon tuzlarının dökümcülükte aşındırma ve dökme işlemlerinde kullanılması, betonit kullanılması,
				- Bazı boya maddelerinin yapımın da pigment olarak (ultramarin).
(Kesin tanı için:
1. Yeterli teknikle çekilmiş göğüs grafisinden,
2. Balgamda talk cisimcikleri bulunmasından yararlanılır.)

C- 1, d Sideroz
- Öksürük, eforla dispme, az muközlü balgam,		5 yıl		- Demir cevheri ve okrun elde edilmesi, parçalanması işlenmesi,
- Fibrojen olmayan sideroz (elektrik ark kaynakçılarında)				- Okr tozunun parlatıcı olarak kullanılması (ayna yapımı)
- Radyolojik olarak arborizas yonda artma, düğümcük şeklinde opal görüntü, milier yayılma,				- Dökümhaneler, haddehaneler,
- Anfizem, sağ kalp yetmezliği,				- Elektrik, ark kaynağı, elek trik kaynağı v.b. ile kesme, perdahlama, (demir parçalarının),
- Fibröz sideroz (cevher ve ork madencilerinde),				- Mağnetik demir oksid yapımı ve kullanılması.
- Radyolojik olarak makronodüler infitrasyon, psödotümöral görünüm,
- Sağ kalp yetmezliği.

C- 2 Alimünyum ve bileşikleri ile (toz veya duman) bronko-pulmonal hastalıkları
- Öksürük, nefes darlığı,		3 yıl		- Cevherinden alimünyum elde edilmesi, özellikle boksitten alüminyum oksidinin elektolitik ergitme yolu ile elde edilmesi (yapay korund elde edilmesi).
- Bronşit,				- Alüminyum tozu elde edilmesi, özellikle ufalama, eleme ve karıştırma ile yağsız ince toz haline getirilmesi,
- Non spesifik respiratuvar sendrom,				- Alüminyum alaşımlarının yapımı,
- En fazla akciğerlerin üst ve orta alanlarında lokalize olan, sınırları iyi belirnemeyen, bazen çizgi ve leke, bazen dumanlı yüzeyler biçiminde görünüm, perihiler bölgelerin ve apekslerin musap olmaması, ilerlemiş vakalarda plevra adhezyonları, subplevral büller, spontan pnömotoraks, adhezyonlar sonucu bronşlarda deformasyon,				- Boksit eritme fırınlarındaki artıklarda bulunan pigmentten matbaacılıkta kullanılan bazı boya ların elde edilmesi,
- Anfizem, sağ kalp yetmezliği, kronik kor pulmonale.				- Alüminyum hidratın kağıt fabrikalarında kullanılması (alüminyum sulfat hazırlanması), pis suların temizlenmesi, tekstil sanayiinde empermeablize edici madde olarak, petrol rafinelerinde bazı katalizörlerin yapımı ve kullanılması, cam yapımı ve alüminyum ve bileşiklerinin çeşitli alaşımlarda kullanıldığı sanayi dalları.

C- 3 Sert metallerin tozları ile olan bronkopülmoner hastalıklar
- Öksürük, balgam, dispne, bronşit, astmatiform nöbetler,		3 yıl		- İçine az veya çok tantal veya tital karbid de katılmış wolfram karbit başta olmak üzere basıt veya kompleks metal karbitlerin ince toz haline getirilmesiyle ham materyal yapımı,
- Anfizem, akciğerlerde infiltrasyon, fibrosis, hiluslarda genişleme ile birlikte ağ biçiminde veya nodüler görünüm,				- Sinterleme işlemi için metal tozunun kobalt tozu ile karış tırılması,
- Anfizem, kronik kor pulmonale, sağ kalp yetmezliği				- Elde edilen karışımın sıkıştırılarak şekillendirilmesi,
- Dermatoz.				- Ön sinterme ve sinterleme işlemleri, elmas veya korund çarkı ile düzeltme çalışmaları.
C – 4 Thomas cürufu ile olan bronkopulmonal hastalıklar
- Akut, subakut veya kronik bronşit,		3 yıl		- Thomas cürufunun yapay gübre olarak kullanılması için parçalanması, öğütülmesi, ambalajlanması, taşınması, depolanması, diğer maddelerle karıştırılması, serpilmesi,
- Antibiotiklere resistans pnömoni ve bronkopnömoni.				- Thomas cürufunun ısı geçir genliğini azaltıcı tabaka olarak kullanılması.
C – 5 Mesleki bronşiyal astma
- Astma nöbetleri (dispne, özellikle ekspirasyonda zorluk), nöbet aralarının normal olması,		1 yıl		- Toksik- hiperarjik biçim: bazı kimyasal maddelerin solunması ile:
- Anfizem, kronik kor pulmonale.				- İzosiyanat, akrolein, formol, klor platinat, parafenilendiamin, diazometan, fitalik asit anhidridi, risin, gom arabik, ipeca cuanhae ekstresi gibi.
(Kesin tanı için:
1. İşyeri incelemesi ile etkeni saptanır
2. Provokasyon testleri ile nöbetçi etkenle, provoke edilir
3. Yeterli solunum fonksiyon testleri yapılır

C- 6 Bissinoz
- İş haftası birinci gününde göğüs sıkışması duygusu, dispne, öksürük, balgam, konjonktivalarda ve burun mukozasında irritasyon, ateş" pazartesi ateşi ",		15 gün		Pamuk tozu ile temas, pamuk işlenmesiyle ilgili çalışmalar, öncelikle tekstil sanayiinde çırçır, harman, halaç, tarak, vater bölümleri
- Bu belirtilerin sıklaşması, sürekli hale gelmesi,
				Keten ve kendir işlenen işyerleri, fabrikalar, özellikle bunların ıslatma, soyma yumuşatma ve iplik bölümleri
- Dispne, anfizem, kronik obstrüktiv akciğer hastalığı tablosu,		3 yıl
- Sağ kalp yetmezliği, kronik korpulmonale.		3 yıl
(Tanı için yeterli solunum fonksiyon testleri yapılır.)