Guliston davlat universiteti pedagogika va psixologiya kafedrasi umumiy psixodiagnostika

TJLiri metodikasi. Ushbu metodika shaxsning atrofdagilarga munosabat turlarini aniqlashga moijallangan. Mazkur metodika 1954 yiii T.Liri, G.Leforj, R.Sazeklar tomonidan shaxslararo munosabatlarni o‘rganish uchun ishlab chiqilgan. T.Liri metodikasi shaxslararo munosabatlar psixodiagnostikasi uchun qyfay boiib, ushbu metodika orqali sinaluvchining shaxslararo munosabatlardagi pozitsiyadan o‘zini o‘zi baholashi, o‘zidan qoniqmaslik, shaxslararo munosabatdagi kutilmalami yoritish uchun qoilaniladi.
Metodika bir necha modifikatsiyaga ega. Liri metodikasining ruscha modifikatsiyasini Y.A.Reshetnya va G.S.Vasilchenko ishlab chiqqan. Mazkur metodikaning o‘zbekcha modifikatsiyasini psixolog olimlar E.G‘.G‘oziyev va R.Y.Toshimovlar yaratgan. K.N.Tomas sfeaxs $o6rovnomasL Ushbu metodika turli nizoli vaziyatlarda shaxsning o‘zini qanday tutishini aniqlashga moijallangan. Metodika yordamida quyidagi xulq-atvor shakllari aiqlanadi:
1. Hamkorlik.
2.Raqobatga moyillik.
3-Murosaga tayyorlik.
4.Nizolardan qochish.
5 .Keskinlashtirishga intilish.
“SINDIKAT” METODI

‘Sindikat” (yunoncha “birgalikda harakat qilish”, “maslak-1 ! doshlarim”) metodi talabalarda mavzuni ijodiy o'rganish, nazariy j bilimlarni umumlashtirish, tizimlash asosida fikrni qisqa va aniq !

bayon qilish qobiliyatini tarbiyalashga xizmat qiladi.
Har bir guruh yagona topshiriqni 3 xil variantda hal etishi lozim.
Masalan, o‘rganilayotgan mavzu mohiyatini 1 -guruh sxema, 2- guruh klaster, 3-guruh esa jadva! tarzida ochib berishi kerak.
Guruhlar topshiriqni bajarib boiishgach, ular tomonidan taqdim etilgan yechimlar jamoa tomonidan muhokama qilinadi.


Glossariy

Shaxslararo mnnosabatlar - bu obyektiv tarzda boshdan kechiriladigan, turli darajada anglanadigan insonlar o‘rtasidagi o‘zaro aloqalardir. Simpatiya — bu boshqa kisKilarga nisbatan barqaror ijobiy munosabat boiib, xushmuomaliIik,samimiylik kabi muloqotga

undovchi xususiyatlarda namoyon boMadi va diqqat-e’tiborlilik, yordam ko‘rsatishga intilishda (altruizm) ifodalanadi. Muloqot - bu ikki yoki undan ortiq kishilarning o‘zaro ta’siri, ular 0 ‘rtasida bilish yoki affektiv baholash xarakteridagi axborot almashinishdir.
Kommunikatsiya - inglizcha so‘z b o iib , xabar qilish, aytish ma’nosini anglatadi. Kommunikatsiya insonlar o‘rtasidagi tasavvur, fikr, his-tuyg‘u, kayfiyat aimashinuvidan iborat bo iib , ularning oszaro ta’siri orqali amalga oshiriiadi. Kinestetika -- tana, qo‘l harakatlari (jestikuiyatsiya) mimika, pantomimika. Paralingvistika - bu ovoz tembri, diapazoni, tonalligi. Ekstrolingvistika - nutq tempi, pauzalar, tomoq qirish, yig’lash, kulgi va h.k.
Proksemika - muloqotni vaqt va fazoviy jihatdan tashkil etilish sohasi, Muloqotning Interaktiv tomoni - bu insonlarning muloqot jarayonida bir-biriariga o‘zaro ta ’sir etishidir.
Ijtimoiy nazora t - ijtimoiy normalar - jamiyatda qabul qilingan, kishilarning o‘zaro ta ’sir va munosabatlarini tartibga soluvchi xulq-atvor namunalari. Miiloqotoiisg perseptiv tomoni — bu muloqot jarayonida o'zaro bir-birini tushunish va bir-birini idrok qilish.
Identifikatsiya - bu insonning o‘zini boshqa insonga, guruhga o‘xshatishidir. Refleksiya - bu insonnig muloqotdagi sheriklari uni qanday idrok etishli va shunga qarab o‘z hatti-harakatini to ‘g‘rilash. Stereotiplashtirish - xulq-atvor shakllarini tasniflash va ularning
sabablarini avval ma’lum boigan, y’ani ijtimoiy stereotipga javob beruvchi hoiatlarga kiritish orqali tahlil qilishdir.