Guruh talabasi Abdug‘afforov Muxsinjon

ren a:brr1.txt alm.txt
Niqob belgisi yordamida fayl nomlarida o‘zgarish xosil qilish quyidagicha amalga
oshiriladi:
ren *.txt *.bak
Fayllarni bosmaga chiqarish
Fayllarni bosmaga chiqarish print buyrug‘i yordamida amalga oshiriladi:
a:brr.txt
Agarda bir necha fayllar ketma-ket bosmaga chiqarish talab etilsa, u xolda:
print a:brr1.txt brr2.txt brr3.txt
tarzida buyruq beriladi.
MS DOS tashqi buyruqlari.
DOSni tashqi buyruqlari aloxida-aloxida fayllarda joylashgan bo‘ladi. DOS ning
tashqi buyruqlarini ishlatishdan oldin (agarda foydalanuvchi bu buyruq bilan tanish
bo‘lmasa) uning nomi yoziladi va /? – belgisi qo‘yiladi. Bundan so‘ng dasturning vazifasi
va ko‘llaniladigan kalitlar keltirilgan yordam matni ko‘zguga chikariladi. Masalan:
Formatirovanie diska dlya raboto‘ s MS- DOS.
FORMAT disk: [/V[:metka]] [/Q] [/F:razmer] [/B | /S] [/C]
FORMAT disk: [/V[:metka]] [/Q] [/T:dorojki /N:sektoro‘] [/B | /S] [/C]
FORMAT disk: [/V[:metka]] [/Q] [/1] [/4] [/B | /S] [/C]
FORMAT disk: [/Q] [/1] [/4] [/8] [/B | /S] [/C]
/V[:metka] -Yaratilayotgan bo‘lim metkasi.
/Q -Tezkor formatlashni bajarish.
/F: razmer -Formatlanayotgan disk xajmi.
/T:dorojki -Diskning xar bir tomonidagi yo‘llar soni
/N:sektoro‘ -Xar bir yo‘ldagi sektorlar soni.
/1: -Faqat birinchi tomonni formatlash
/4: -5, 25», 360 Kb li disklarni yukori zichlikda formatlash
/8 Yo‘lakda 8 sektorli formatlash tashkil etish
/S Nosozliklarni belgilash sifatida klasterlar tekshirish.
SHuni ham aytib o‘tish kerakki tashqi buyruqlar bilan ishlayotgan vaqtda extiyotkor
bo‘lish lozim, aks xolda turli noxush xolatlarga to‘g‘ri kelish mumkin.
Tashqi bo‘yruqlar.
Tashqi buyruqlarning ro’yxati quyidagicha:

APPEND - berilganlarni izlash uchun qo‘shimcha kataloglarni belgilash;
ASSIGN - disk yurituvchi mantiqiy nomini (xarfni) o‘zgartirish;
ASSOC - Belgilangan fayllarni ko‘rish va o‘zgartirish;
AT - Jadval bo‘yicha bo‘yruqlarni ishlatish va dasturlarni yuklash;
ATTRIB - fayl atributlarini(holatlarini) ko‘rsatish yoki o‘zgartirish;
BACKUP - fayllarning arxiv nusxalarini yaratish;
CHKDSK - diskning fayl sistemasiga to‘g‘riligini tekshirish;
COMMAND - MS DOS buyruq protsessorini ishga tushirish;
DEBUG - fayllarni o‘zgarishini, dizassemblerlanishini ko‘rib chiqish;
DISKCOMP - disklarni solishtirish;
DISKCOPY - diskdan nusxa olish;
ECOVER - qismlari buzilgan faylni tiklash;
EDLIN - sodda matn muxarriri;
EXE2BIN - EXE faylini ikkilik kodga o‘tkazish;
FASTOPEN - fayllarni ochish tezligini oshirish;
FC - fayllarni solishtirish;
FDISK - qattiq disk konfiguratsiyasini o‘rnatish;
FIND - fayldagi biror jumlani izlash;
FORMAT - diskni formatlash;
GRAPHICS - ekrandagi tasvir nusxasini bosmaga tayyorlash;
HELP - DOS buyruqlari haqida ma’lumot beruvchi yordamchi fayl;
JOIN - disk yurituvchini berilgan katalogga mantikan bog’lash;
LABEL - disk belgisini ko‘rish yoki belgi qo‘yish;
MIRROR - fayllarni o‘chirishni nazorat qilib borish buyrug‘i;
MODE - qurilmalar ishi xolatlarini o‘rnatish;
MORE - monitor ekraniga saxifalarga bo‘lib chiqarish;
PRINT - matn faylini fon bilan bosmaga chiqarish;
REPLASE - fayllarni yangi versiyalari bilan almashtirish;
SORT - berilganlarni saralash;
SUBST - katalog nomini disk yurituvchi belgisiga almashtirish;
SYS - sistema fayllarini diskka ko‘chirish;
TREE - diskdan kataloglar shaxobchasini chiqarish;
UNDELETE - o‘chirilgan fayllarni tiklash buyrug‘i;
UNFORMAT - formatlangan diskni qayta tiklash buyrug‘i;
XCOPY - fayldan nusxa olish (COPY ga nisbatan imkoniyati ko‘prok).
CMD- Windows bo‘yruqlar satrida yana bittta interpretratorni ishga yuklash
COMP - Ikkita fayl yoki fayllar guruhlarini tashkil etuvchilarini solishtirish
COMPACT- NTFS bo‘limdagi ixchamlangan fayllarni ko‘rish va o‘zgartish
CONVERT- FAT tomli disklarni NTFS ga o‘zgartirish. Faol diskni o‘zgartirshni bajarish mumkin emas.
FINDSTR- Faylda satrni izlash

Diskdan foydalanishda diskka tom belgisi qo’yiladi. Buning uchun buyruqdan so‘ng
qurilma nomi va belgi ko‘rsatilishi kerak. Masalan:
label a: Muhammad 1
Berilgan belgi nomi 11 ta harf yoki belgidan oshmasligi kerak. Diskda qanday belgi
qo‘yilganligini ekranda ko‘rish uchun vol buyrug‘idan foydalaniladi, ya’ni: