Guruh talabasi O’roqboyev Oyatjon ning raqamli qurilmalarni loyihalash fanidan bajargan mustaqil ishi

---

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
FARG‘ONA FILIALI
710-21 guruh talabasi
O’roqboyev Oyatjon ning
RAQAMLI QURILMALARNI LOYIHALASH
fanidan bajargan
MUSTAQIL ISHI

---

Mavzu : Yarimo'tkazgichli xotira qurilmalari
Reja :
1 
Yarimo'tkazgichli xotira qurilmalariga kirish
2 Yarimo'tkazgichli xotira qurilmalarining 
qo'llanilishi
3 Yarimo'tkazgichli xotira qurilmalarining 
rivojlanish tendentsiyalari

---

Yarimo'tkazgichli xotira 
qurilmalari
Yarimo'tkazgichli xotira qurilmalari ma'lumotlarni saqlash va ularga kirish 
uchun ishlatiladigan elektron tizimlarning asosiy komponentlari 
hisoblanadi. Ularning qanday ishlashini va zamonaviy texnologiyalarda 
qo'llanilishini bilib oling.

---

Yarimo'tkazgichli xotira 
qurilmalariga kirish
Keling, yarimo'tkazgichli xotira qurilmalari asoslari va ularning zamonaviy 
elektron tizimlardagi muhim roli bilan tanishamiz. Keling, ularning ishlash 
printsipini ko'rib chiqaylik.

---

Yarimo'tkazgichli xotira 
qurilmalari qanday ishlaydi?
Keling, yarimo'tkazgichli saqlash qurilmalari ma'lumotlarni qanday yozish 
va o'qishni bilib olaylik. Keling, axborotni saqlashning turli usullarini va 
unga kirish mexanizmlarini ko'rib chiqaylik.

---

Yarimo'tkazgichli xotira qurilmalarining 
asosiy turlari
Keling, har xil turdagi yarimo'tkazgichli xotira qurilmalarini, jumladan SRAM, DRAM, Flash xotira va 
boshqalarni ko'rib chiqaylik. Keling, ularning xususiyatlari va qo'llanilish sohalarini bilib olaylik.

---

Yarimo'tkazgichli xotira qurilmalaridan 
foydalanishning afzalliklari
Biz yarimo'tkazgichli saqlash qurilmalarining magnit disklar va optik vositalar kabi boshqa xotira turlariga 
nisbatan afzalliklarini o'rganamiz. Keling, tezlik, miqyoslilik va ishonchlilik haqida gapiraylik.

---

Yarim o`tkazgichli xotira elementlari. Aytib o`tilgandek “YOKI-
YO`Q”, “VA-YO`Q” mantiqiy sxemalarida kombinasiyalash yo`li
bilan “XOTIRA” qurilmalarini hosil qilish mumkin. Bunday
qurilmalarga triggerlar deb ataladi. Trigger ikkita turg`un muallak
holatga ega bo`la oladigan va kirish (boshqarish) signali ma`lum
darajadan oshganda bir holatdan ikkinchi holatga sakrab
o`tadigan qurilmaga aytiladi. Triggerlar ikki sinfga bo`linadi: 
Simmetrik va Nosimmetrik. Xotira qurilmalarida asosan simmetrik
triggerlar qo`llaniladi. Simmetrik triggerlarda birinchi mantiqiy
sxemani chiqishi ikkinchisini kirishi bilan ikkinchisini chiqishi esa
birinchisini kirishi bilan bog`langan bo`ladi.
1–rasmda ikkita bir hil tranzistorli sxemalar asosida qurilgan ikkita
kirishli “YOKI-YO`Q” operasiyasini bajaradigan simmetrik
triggerni strukturaviy (a) va prinspial (b) sxemalari ko`rsatilgan.

---

Yarimo'tkazgichli xotira qurilmalarining 
qo'llanilishi
Keling, yarimo'tkazgichli xotira qurilmalari, jumladan, kompyuterlar, mobil qurilmalar, avtomobillar, tibbiy 
asbob-uskunalar va boshqalar uchun turli xil ilovalarni ko'rib chiqaylik.

---

Yarimo'tkazgichli xotira 
qurilmalarining rivojlanish 
tendentsiyalari
Keling, yarimo'tkazgichli xotira qurilmalarini rivojlantirishning so'nggi 
tendentsiyalarini, jumladan, ma'lumotlarni saqlash zichligini oshirish, 
energiya sarfini kamaytirish va yangi texnologiyalarni ishlab chiqishni 
ko'rib chiqaylik.

---

Diod deb odatda bir yoki bir necha elektr o'tishlar va tashqi zanjirga ulanish uchun
ikkita chiqishga ega bo'lgan elektr o'zgartirgich asbobga aytiladi. Yarim o'tkazgichli
diodlar ma'lumotnomalarda radioelektron apparaturalarda qo'llanilish sohalari
yoki vazifasiga ko'ra sinflanadilar.
To'g'rilovchi diodlar kuchlanish manbai o'zgaruvchan kuchlanishini o'zgarmasga
o'girishda qo'llaniladi. To'g'rilovchi diodlarning asosiy xossasi– bir tomonlama
o'tkazuvchanlik bo'lib,
uning mavjudligi to'g'rilash effekti bilan aniqlanadi.
To'g'rilovchi diodlarning ishlatilish chastota diapazoni juda keng. Shu sababli ular
ishchi chastota diapazoni bo'yicha sinflanadilar.

---

Xulosa
Yarimo'tkazgich xotiralari zamonaviy elektron tizimlarning asosiy 
komponentidir. Ular bir nechta qurilmalarda ma'lumotlarni saqlash va 
kirishni ta'minlaydi. Ularning xususiyatlarini va texnologiyaning turli 
sohalarida qo'llanilishini o'rganing.