Guruh talabasi Xomidova Shahnozaxon

39-20 Guruh talabasi Xomidova Shahnozaxon

Fizika Fanidan Mustaqil ishi

BAROMETRIK FORMULA. BOLTSMAN TAQSIMOTI.
MOLEKULALAR TO’QNASHISHLARNING
O’RTACHA SONI VA O’RTACHA ERKIN

YUGURISH YO’LI
T TYMI fizika kafedrasi 25.02.2020
Umarov A.V.

 Gazlarning molekulyar kinetik nazariyasi asosiy tenglamasi va molekulalarning tezligiga bog’liq Maksvell taqsimotini keltirib chiqarishda gaz molekulalariga tashqi kuchlar ta’sir etmaydi deb faraz qilingan edi. SHuning uchun molekulalar xajm bo’yicha bir tekis taqsimlangan deb hisobladik. Ammo, istalgan gaz molekulalari yerning tortishish potentsial maydoni ta’sirida bo’ladi. Bir tarafdan gravitatsion tortishish va ikkinchi tarafdan molekulalarning issiqlik harakati gazning qandaydir statsionar xolatga, ya’ni bosimni balandlik bo’yicha kamayishiga olib keladi.
Barcha molekulalar massasi bir xil, temperatura o’zgarmas, tortishish maydoni bir jinsli deb hisoblaymiz.
Agarda h balandlikda atmosfera bosimi r ga teng bo’lsa, h+dh balandlikda esa bosim r+p ga tengdir. (dh<0 bo’lganda, dp<0) h, h+dh balandlikdagi bosimlar farqi asosi bir xil yuza balandligi dh ga teng bo’lgan tsilindr xajmida joylashgan gaz og’irligiga teng bo’ladi. p(pdp)gdh
bu yerda - h balandlikdagi gazning zichligi (dh juda kichik bo’lgani uchun, balandlik o’zgaradigan sohada gaz zichligini o’zgarmas deb hisoblanadi)

^Demak dpgdh (1)
,
Ideal gazning xolatlar tenglamasi m
PV RT dan foydalanib gaz zichligini quyidagicha ifodalaymiz

m P_ P
  Bu ifodani (1) – tenglikka qo’ysak dp gdh ga ega bo’lamiz
V RT dp _ RT
 gdh
p RT