Bağımsız/ alt düzey bağımlı hastalarda günde 2x1, orta/ üst düzey ba- ğımlı hastalarda günde 4x1 değerlendirilir. Ayrıca hastanın ağrısı orta- dan kalkana veya hedeflenen seviyeye düşene kadar, yapılan tedavi göz önünde bulundurularak değerlendirme sıklığı ayarlanır (Bkz. Tablo 1).
İlk 24 saatten sonra hastanın bağımlılık düzeyine göre değerlendirilir.
Cerrahi Girişimler
Orta ölçekli cerrahilerde
İlk 2 saat için 15 dakikada 1 kez,
Takip eden 4 saat için saatte bir kez
Minimal cerrahilerde
İlk 1 saat için 15 dakikada 1 kez
HAZIRLAYAN
KALİTE YÖNETİM BİRİMİ
KONTROL
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
ONAY
BAŞHEKİM
HASTANIN BAKIM SÜRECİNDE AĞRI İZLEME TALİMATI
KODU: S.HB.TL.73
YAYIN TARİHİ: HAZİRAN 2016
REVİZYON NO: 00
REVİZYON TARİHİ: - -
SAYFA NO: 2/5
Tanımlar
Ağrı: Olası veya var olan doku hasarına eşlik eden veya bu hasar ile ta- nımlanabilen, hoş olmayan, duyusal ve emosyonel bir deneyimdir.
Somatik Ağrı: Sabit, genellikle iyi lokalize edilebilen, daha yoğun ızdı- rap verici bir ağrıdır. Daha çok duyusal liflerle taşınırlar. Kemik metastaz ağrıları bu tip ağrılara en iyi örneklerdir.
Visseral Ağrı: Derinden gelen, iyi lokalize edilemeyen, sıkıştırıcı ağrılar- dır. Daha çok sempatik liflerle taşınırlar. Yansıyan (safra kesesi ağrılarının sırtta hissedilmesi şeklindeki) ağrılar bu tip ağrılardır.
Nöropatik Ağrı: Merkezi ya da çevresel sinir sisteminin hasar görmesi sonucunda ortaya çıkan ağrıya verilen isimdir. Yanıcı ve şok şeklindeki şid- detli ağrılardır.
Psikojenik Ağrı: Ağrıya neden olabilecek yapısal veya fonksiyonel bir neden olmaksızın ortaya çıkan veya ağrı kaynağının oluşturabileceği ağrının çok ötesinde bir şiddette hissedilen ağrı duyusudur.
Fantom Ağrı: Eksik vücut bileşenlerinden gelen gerçek olmayan ağrıdır.
Ampüte edilen ekstremite ağrıları, bu gruba örnektir.
Postoperatif Ağrı: Cerrahi travma ile başlayıp, giderek azalan ve doku iyileşmesi ile sona eren akut ağrıdır. Etkileyen faktörler:
Hastanın cerrahi girişime fizyolojik, psikolojik ve farmakolojik olarak hazırlanması,
Not: İşlem sırasında kullanılacak malzemelere kitap sonu Ek-1’de yer verilmiştir.
HAZIRLAYAN
KALİTE YÖNETİM BİRİMİ
KONTROL
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
ONAY
BAŞHEKİM
HASTANIN BAKIM SÜRECİNDE AĞRI İZLEME TALİMATI
KODU: S.HB.TL.73
YAYIN TARİHİ: HAZİRAN 2016
REVİZYON NO: 00
REVİZYON TARİHİ: - -
SAYFA NO: 3/5
Hastanın sosyo- demografik bilgilerini, hastalıklarını ve kullandığı ilaçları içeren ayrıntılı öykü alınır. Ağrı ile ilgili öyküde, ağrının yeri, şiddeti, nite- liği (keskin, künt, batıcı, yanıcı, ezici, zonklayıcı vb.), başlangıç süresi, ağrı- yı arttıran/ azaltan durumlar ve hastanın ağrıya yanıtına ait bilgiler alınır.
Vital bulgularla birlikte değerlendirilir, 5. vital bulgu olarak kaydedilir.
Hastanın yaşına ve genel durumuna uygun ağrı değerlendirme skalası kullanılır ve ağrı değerlendirilir.
Hastanın sözüne itimat edilir, hasta “ağrım var” diyorsa mutlaka değer- lendirilir.
0 1 2 3 4 5 6 9 8 9 10
Ağrı
Hafif
Orta
Şiddetli
Çok
Dayanılmaz
Ağrı
Şiddette
Ağrı
Şiddetli
Ağrı
Ağrı
Ağrı
Şekil 1. 7 Yaş Üzeri Çocuklarda, Erişkin ve Bilinci Açık Hastada Sayısal/Sözlü/Vizüel
Ağrı Ölçeği
Tablo 2. Entübe/ Sedatize Hastada Davranışsal Ağrı Ölçeği (2)
Gergin, Düz Kollar, Sert ve/ veya Hızlı Ekstansiyon/ Fleksiyon
Bacaklar
Kas Rijiditesi Yok, Sıklıkla Gelişigüzel Bacak Hareketleri
Gergin, Düz Bacaklar, Sert ve / veya Hızlı Ekstansiyon/ Fleksiyon
Uyanıklık Hali
Sessiz, Huzurlu, Uyuyor ve/veya Sakin
Canlı, Huzurlu ve Sakinleştirilemeyen
Hastanın ağrısı sırasında aldığı pozisyon gözlemlenir ve ağrısına uygun rahat edebileceği pozisyon verilir. Pozisyon bazı durumlarda tıbbi tanı- ya ilişkin ipucu verebilir.
Hasta uyaranlardan uzak tutulur.
Ağrının özellikleri değerlendirilir (keskin, künt, batıcı, yanıcı, ezici, zonklayıcı vb.).
Ağrı etkenine (cerrahi, kanser vb.) uygun değerlendirme Tablo 1 dikkate alınarak yapılır.
HAZIRLAYAN
KALİTE YÖNETİM BİRİMİ
KONTROL
KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ
ONAY
BAŞHEKİM
Ağrıyı dindirmek/azaltmak için non-farmakolojik girişimler (gevşeme,
HASTANIN BAKIM SÜRECİNDE AĞRI İZLEME TALİMATI
KODU: S.HB.TL.73
YAYIN TARİHİ: HAZİRAN 2016
REVİZYON NO: 00
REVİZYON TARİHİ: - -
SAYFA NO: 5/5
masaj, mizah, müzik, dikkati başka yöne çekme vb.) uygulanır.
Order edilen farmakolojik ajanlar uygulanır.
PCA (hasta kontrollü analjezi) uygulanıyor ise; uygulama şekli, bolus dozu, lock- out süresi, total dozu kaydedilir.
İlaç uygulamaları sırasında ilacın türüne ve veriliş şekline ilişkin olarak olası yan etkiler (sedasyon, solunum depresyonu, bulantı/ kusma, dis- pepsi vb.) gözlenir ve kaydedilir.
Sıcak ya da soğuk uygulama, ağrının nedenine ve lokalizasyonuna göre
sıcak ya da soğuk uygulama standardına göre yapılır.
Hemşire/ hekim hasta ve ailesini ağrı değerlendirmede kullanılan tek- nikler, tedavi alternatifleri ve tedavi planı hakkında bilgilendirilmelidir. Uygun ağrı skalasını kullanarak kendi ağrı seviyesini nasıl ölçeceği ve ne zaman haber vereceği, ağrı tedavi planı ve hedeflenen ağrı seviyesi hakkında eğitim vermelidir.
Kaynaklar
Alcan Z, Aksoy A, Civil B ve ark. (2011). Hemşirelik Hizmetleri Işığında Hastane Süreçleri. Nobel Tıp Kitapevleri, Ankara, s. 55-57.
Danış B, Nurülke B, Dindar B ve ark.(2008). Hemşirelik Bakımında Kalite. Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, 2. Baskı, İzmir, s. 237-240.
Eti Aslan F. Karadakovan A. (2009). Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. s. 145- 161.
Jane C, Rothroch /Alexander’s. (2011). Care of The Patient in Surgery. p. 267- 273.
New JCAHO Pain Care Treatment Standard http://www.pacificpointconsultants.com/ sign/admin/NCSeditor/UserFiles/board%20of%20nursing%20pain%20scale(1).pdf . (Erişim Tarihi: 15.05.2013).
Sabuncu N, Akça Ay F. (2010). Klinik Beceriler: Sağlığın Değerlendirilmesi, Hasta Bakım ve Takibi. Nobel Tıp Kitabevleri, s. 652- 658.
Wells N et al.(2012). Chapter 17. Improving the Quality of Care Through Pain Assessment and Management , Patient Safety and Quality: An Evidence-Based Handbook for Nurses.
![logo_mus[1]](8354_html_m19457678.jpg)
