KORXONALARDA TEXNIKA XAVFSIZLIGIN TAMINLASH ASOSLAR. YONG’INNAN DARAK BERUVCHI QURULMALARI VA ULARDAN FOYDALANISH TALABLARI VA QOLLASH USULLARI REJA:
1.Yong`inning sharoitlari va turlari.
2 .Yong`inning asosiy sabablari.
3.Korxonalarda yong`in xavfsizligini ta’minlash bo’yicha qo’eiladigan umumiy talablar
Yonish deb, yonuvchi moddalarga murakkab oksidlash jarayonida bir moddadan ikkinchi moddaga aylanishiga va katta miqdorda issiqlik hamda nurlanish ajralishi bilan kechadigan hodisaga aytiladi.
Yonish deb, yonuvchi moddalarga murakkab oksidlash jarayonida bir moddadan ikkinchi moddaga aylanishiga va katta miqdorda issiqlik hamda nurlanish ajralishi bilan kechadigan hodisaga aytiladi.
Bo`lishi shart. Yonuvchi modda deyarli hamma joyda bor; bular har xil yog`och mahsulotlari va jihozlar, qog`oz mahsulotlari, kimyoviy moddalar, yonuvchi suyuqliklar va umumiy har qanday organik moddalar yonadi. Yondiruvchi muhit bu bizni o`rab turgan havo tarkibidagi kislorod bo`lib, u ham hamma vaqt mavjud.
Ba'zi bir hollarda yonish jarayoni xlor, brom kabi oksidlovchilar muhitida ham ro`y berishi mumkin. Endi qizdirish jarayoni bo`lsa, yonish reaksiyasi vujudga keladi. Buning uchun ma'lum miqdorda qizdirish manba'i bo`lishi kerak. Reaksiya boshlangandan keyin, reaksiya natijasida hosil bo`lgan issiqlik yonishning davom etishini ta'minlaydi. Shuning uchun yonayotgan zona alangalanish manba'i va yonish zonasi hisoblanadi. Bu zona harorati qancha katta bo`lsa, yonish shuncha tez bo`ladi.
Yonish jarayoni asosan ikki xil bo`lishi mumkin. Birinchisida qattiq jismlar yonish jarayonida yonayotgan modda havo muhitidan ajralgan holda bo`ladi. Kislorod bilan birikish yonish zonasidagi issiqlik natijasida o`tadi va bu birikkan modda (yoki yonish mahsuloti) qizigan holatda yuqoriga qarab yo`naladi va o`z o`rniga havo bilan kislorodni kirishiga sababchi bo`ladi va bu holat yonuvchi modda tamom bo`lguncha davom etishi mumkin. Bu yonish havo harakati natijasida yonish zonasini kislorod bilan ta'minlaganligi uchun diffiziya yonishi deb yuritiladi. Bunday yonish yog`och, ko`mir, sham va boshqalar yonganda kuzatish mumkin. Yong`inlar ham asosan diffuziya tartibda buladi. Yonishning ikkinchi xili yonuvchi gazlar, yonuvchi suyuqliklarning parlari va yonuvchi moddalarning changlari havo bilan aralashgan holatdagi yonishi bu kinetik yonish deb ataladi. Bunday yonish hajmiy yonish jarayonida o`tadi, ya'ni shu ma'lum hajmdagi modda baravar yonadi. Yonish tezligi modda konsentrasiyasiga,
Yonish jarayoni asosan ikki xil bo`lishi mumkin. Birinchisida qattiq jismlar yonish jarayonida yonayotgan modda havo muhitidan ajralgan holda bo`ladi. Kislorod bilan birikish yonish zonasidagi issiqlik natijasida o`tadi va bu birikkan modda (yoki yonish mahsuloti) qizigan holatda yuqoriga qarab yo`naladi va o`z o`rniga havo bilan kislorodni kirishiga sababchi bo`ladi va bu holat yonuvchi modda tamom bo`lguncha davom etishi mumkin. Bu yonish havo harakati natijasida yonish zonasini kislorod bilan ta'minlaganligi uchun diffiziya yonishi deb yuritiladi. Bunday yonish yog`och, ko`mir, sham va boshqalar yonganda kuzatish mumkin. Yong`inlar ham asosan diffuziya tartibda buladi. Yonishning ikkinchi xili yonuvchi gazlar, yonuvchi suyuqliklarning parlari va yonuvchi moddalarning changlari havo bilan aralashgan holatdagi yonishi bu kinetik yonish deb ataladi. Bunday yonish hajmiy yonish jarayonida o`tadi, ya'ni shu ma'lum hajmdagi modda baravar yonadi. Yonish tezligi modda konsentrasiyasiga,
haroratiga bog`liq b`oladi. Agar bunday yonish yopiq hajmlarda yoki idishlarda bo`lsa, portlash hodisasi ro`y beradi.
