Hazırlayan AD/BD/Birim(ler):
Deri ve Zührevi Hastalıkları
Anabilim Dalı
Sayfa 1 / 4
İlk yayın tarihi:
01.05.2007 Rev No : 02 Rev Tarihi : 26.06.2012
A
TOPİK
EKZEMA
FR-HYE-04-434-09
Bu broşürün amacı atopik
ekzema
nın ne olduğu, sebepleri, yapılabilecekler ve daha
fazla bilgiye nereden ulaşabileceğiniz hakkında bilgi vermektir.
Atopik ekzema nedir?
“Atopi” ekzema
, astma ve/veya saman nezlesi gelişimine yatkınlık için kullanılan terimdir.
Atopik ekzema
derinin kuru, kaşıntılı enflamasyonudur.
Ekzema ve dermatit kelimeleri
eşanlamlı sayılır. Dolayısıyla atopik
ekzema
atopik dermatit ile aynı
anlama gelmektedir. Bu
broşürde
ekzema
terimi kullanılacaktır.
Atopik ekzema
yüz dahil olmak üzere deride herhangi bir yeri etkileyebilir, ancak en sık
etkilenen alanlar dirseklerin kıvrım yerleri, diz çevresi, bilekler ve boyundur Her iki cinste aynı
or
anda görülür ve sıklıkla yaşamın ilk haftaları veya aylarında başlar. Çocuklarda en sıktır,
çocukların %10’nu etkiler. Erişkin döneme kadar devam edebilir veya ergenlik ya da erken
erişkin döneminde tekrarlayabilir.
Atopik ekzema
nın sebepleri nelerdir?
Se
bebi tam olarak anlaşılamamıştır. Atopi ailevi geçiş gösterir ve genetik yapınızın bir
parçasıdır. Atopik insanlar fazla çalışan bir immün sisteme sahiptir ve derileri kolayca
enflame (kırmızı ve yangılı) olur. Deriyi koruyan tabaka bozulmuştur, dolayısıy
la deri çabuk
kurur ve mikrop kapar. Atopik ekzema
bulaşıcı değildir.
Atopik ekzema
yı neler alevlendirir?
Atopik ekzema
yı birçok faktör alevlendirir. Bunlar arasında
sıcak, toz, sabun
ve deterjanlar
ı
da içeren tahriş edici maddel
er bulunur. Virüs ve bakteriler ile olan enfeksiyonlar ekzema
yı
kötüleştirir.
Bakteriyel enfeksiyonlar
da deride kırmızılık, sarı kabuklanmalar olur ve
antibiyotik ile tedavi gerektirir. Herpes simpleks ile olan viral enfeksiyonda (uçuk) ağrılı
ekzema alevlenmesi olur ve antiviral tabletler ile tedavi gerektirir.Derinin kuru
kalması
ve
stres
diğer faktörlerdir.
Atopik ekzema
kalıtımsal mıdır?
Evet –
astım ve saman nezlesi gibi atopik
ekzema
da ailevi geçiş gösterir. Eğer
ebeveynlerden biri veya her ikisinde de atopik ekzema
,astım veya
saman nezlesi varsa
çocuklarında da bu hastalıkların görülme şansı artar. Ayrıca her ailede aynı tip rahatsızlığın
görülme eğilimi vardır, örneğin bir ailede etkilenen bireylerin çoğunluğunda
ekzema
görülürken, diğer ailede astım veya saman nezlesi görül
ür.
Atopik ekzema belirtileri nelerdir?
Esas belirti kaşıntıdır. Deride oluşan birçok değişiklik kaşımaya ikincil o
l
uşur. Kaşıntı
Hazırlayan AD/BD/Birim(ler):
Deri ve Zührevi Hastalıkları
Anabilim Dalı
Sayfa 2 / 4
İlk yayın tarihi:
01.05.2007 Rev No : 02 Rev Tarihi : 26.06.2012
uykudan uyandıracak kadar şiddetli olabilir.
Atopik ekzema
nasıl görünür?
Deri kırmızı ve kurudur.
Ekzema
nın çok aktif olduğu
dönemlerde el ve ayaklarda küçük su
toplamaları görülebilir veya deri ıslak, sulantılı bir hal alabilir. Sıkça kaşınan yerlerde deri
kalınlaşır, buna likenifikasyon denir.
Atopik ekzema
tanısı nasıl konur?
Doktorunuz tarafından yapılan deri muayenesi ile tanı konur. Bazen büyük çocuk ve
erişkinlerde
ekzema
görünümü değişiktir. Ek tetkiklere gereksinim olabilir. Bazen bakteriyel
ve viral enfeksiyonlar için deri kültürü almak gerekebilir.
Atopik ekzema tedavi edilebilir mi?
Atopik ekzema tamamen tedavi ed
ilemez, fakat kontrol altına alınabilir. Çoğu çocukta yaş
büyüdükçe ekzema
iyileşir (ergenlik döneminde %75 oranında iyileşme). Fakat çoğunda deri
kuruluğu devam edebilir, bu durumda sabun, deterjan gibi tahriş edici maddelerden ömür
boyu kaçınmaları ger
ekir.
Atopik ekzema
nasıl kontrol altına alınır?
•
Sizin için en uygun tedavi şekli ve süresi konusunda doktorunuzun önerilerine
uymalısınız. En sık kullanılan tedaviler nemlendiriciler ve topikal kortizonlu kremlerdir.
•
Nemlendiriciler
deri kuruluğunu önlem
ek için her
gün kullanılmalıdır. Nemlendiriciler çok
çeşitlidir ve doktorunuz tarafından önerilen en uygun nemlendiriciyi kullanmanız
önemlidir.
•
Topikal kortizonlu kremler ekzema
nın aktif döneminde kırmızılık ve kaşıntıyı kontrol altına
alır. Değişik güçte
etki gösteren kremler vardır, hangi tipin nerede ve ne kadar sürede
kullanılacağına doktorunuz karar vermektedir. Derinin korunması için kortizonlu kremler
nemlendiriciler ile birlikte kullanılmalıdır.
Topikal kortizonlu kremler doğru kullanıldıkları sürece güvenlidirler. Nasıl kullanılacağını
doktorunuzdan ayrıntılı bir şekilde öğrenmelisiniz.
Kortizonlu kremlerin yol açtığı deri incelmesi eğer doğru kullanılırlarsa problem yaratmaz.
Deri incelmesi çoğunlukla çok güçlü bir kremin uygun olmayan alana uygulanmasıyla ortaya
çıkar.
K
ortizonlu kremler güçlerine göre hafif, orta, güçlü, çok güçlü olarak sınıflandırılı
rlar.
Ekzema
nın alevlenmesine göre değişik güçte kremler basamak tedavisi şeklinde
kullanılabilirler.
•
Antibiyotikler
; eğer
ekzema
nız ıslak ve sulantılı bir hal alırsa, bu enfeksiyona işaret eder
ve antibiyotik kullanmanız gerekir.
•
Topikal immünsüpresanlar
, bazı hastalar yeni geliştirilen, kortizon içermeyen, Tacrolimus
ve Pimecrolimus etken maddesi içeren kremlerden fayda görürler. Bu kremler kızarıklığı
ve yangıyı baskılarlar. Atopik
ekzema için etkilidirler. Deriyi inceltmezler, kortizonlu
Hazırlayan AD/BD/Birim(ler):
Deri ve Zührevi Hastalıkları
Anabilim Dalı
Sayfa 3 / 4
İlk yayın tarihi:
01.05.2007 Rev No : 02 Rev Tarihi : 26.06.2012
kremlerin yol açtığı yan etkilere yol açmazlar. En sık yan etki yanma, batma hissidir ve
deri enfeksiyonlarına riski artırabilirler. Güneş gören yerlere uzun
süreli uygulamalardan
kaçınılmalı, ultraviyole ışık tedavisi ile aynı anda kullanılmamalıdırlar.
•
Antihistaminikler
(kaşıntı giderici ilaçlar), atopik
ekzema
yı kontrol etmede uyku hali veren
antihistaminikler etkilidir. Uzun süre kullanıldıklarında daha az
etkilidirler
•
Ultraviyole ışık, kronik ışık
ekzema
sı olan bazı hastalar ultraviyole ışık tedavisinden
fayda görürler. Bu tedavi hastanelerde dermatologlar tarafından uygulanmalıdır. 3 tip
ultraviyole ışık tedavisi vardır; dar band UVB, UVA, PUVA.
•
Daha güçlü tedaviler
, şiddetli ve yaygın
ekzema
sı olan hastalar yakın izlemle verilmesi
gereken daha güçlü tedavilere ihtiyaç gösterirler. Ekzema
çok şiddetli ise kısa süreli
sistemik kortizon tedavisi kullanılabilir. İyi sonuç verirler fakat yan etkilerinden dolayı uzun
süreli kullanılmaları uygun değildir. Daha şiddetli seyreden
ekzemalarda azatiopürin,
siklosporin
gibi immün sistemi baskılayan tedaviler başlanır. Bu tedaviler de yan etkilere
sahiptir ve düzenli kan testleri ve muayene ile izlenmeleri gerekir.
•
Bitkisel ilaçlar
, etkili olabilen alternatif tedavi seçeneğidir. Fakat içerikleri ve yan etkileri
tam olarak bilinmediğinden kullanılmaları önerilmez. Karaciğer problemlerine yol açabilir.
Atopik ekzemada korunma
-
Atopik ekzema
lı hastalarda en sık alerji
ev
tozlarına
karşı gelişir. Evdeki toz miktarının
azaltılması
ekzema
kontrolunde yardımcı olur. Benzer al
lerjiler polen ve hayvan
tüylerine karşı gelişir.
-
Atopik insanlar
gıda alerjisine
daha yatkındır. Bulgular hastaya göre değişir.
Dudaklarda şişme, ağızda
irr
itasyon görülebilir. Gıda a
llerjileri nadiren ekzemaya sebep
olur. Bu yüzden rutin olarak gıda a
l
lerji testi yapılmaz. Az sayıda hastada
allerji yapan
gıdadan kaçınmak
ekzema
kontrolüne yardımcı olmuştur. Fakat
ekzema
sı olan
hastaların sağlıklı ve de
ngeli beslenmesi önemlidir.
-
Krem ve nemlendiricilere karşı temas allerjisi
gelişebilir. Eğer derinizi kötüleştiren
tedaviler varsa bu durumdan doktorunuza haberdar edin.
-
Lateks allerjisi
atopik insanlarda daha sık görülür. Semptomlar temastan sonra
kaşıntı ile ortaya çıkar. Temas birçok şekilde olur, lateks eldiven giymek, dişçide
muayene olmak, balon şişirmek gibi. Lateks allerjisi bazen kivi, muz,
patates, domates
allerjisi ile birlikte olabilir. Lateks allerjisi çok önemlidir, eğer lateks alerjiniz olduğunu
düşünüyorsanız doktorunuza haber verin.
Neler yapabilirim?
-
Derinizi mümkün olduğunca sık nemlendirin, doktorunuzun önerdiği parfümsüz bir
nemlendirici idealdir. Deri bakımınızın en önemli kısmı nemlendirmedir.
-
Mümkün olduğunca sabun, duş jeli ve deterjan gibi tahriş edici maddelerden kaçının.
Hazırlayan AD/BD/Birim(ler):
Deri ve Zührevi Hastalıkları
Anabilim Dalı
Sayfa 4 / 4
İlk yayın tarihi:
01.05.2007 Rev No : 02 Rev Tarihi : 26.06.2012
-
Allerjen maddelere temas edecekseniz lateks içermeyen eldiven giyin.
-
Yüzmeden sonra hemen duş alın, iyice durulanın ve vücudunuzu nemlendirin.
-
Pamuktan yapılmış rahat giysiler tercih edin, yünlü ve sentetik giysi
ler giymeyin.
-
Çamaşırlarınızı makinada bol su ile durulayın. Yeni alınan kıyafetlerinizi giymeden önce
mutlaka yıkayın.
-
Tozlu ortamlardan uzak durun, ev tozu al
lerjiniz varsa yerden yere halı, tüylü oyuncak
ve düzenekleri evinizden uzaklaştırın.
-
Soğuk algınlığı geçiren birisiyle yakın temastan kaçının.
-
Allerjiniz varsa evcil hayvanlardan uzak durun.
-
Gıda katkı maddesi içeren gıdaları kullanmayın
İletişim adresi:
Uludağ Üniversitesi Tıp fakültesi
Deri ve Zührevi Hastalıkları A.
D., Görükle 16059, Bursa
Tel: 224 295 07 41
Web adresi: www.uludag.edu.tr
Dostları ilə paylaş: |