Hosil qiluvchi funksiyalarning kombinatorikaga tatbiqi. Hosil qiluvchi funksiyaning ta’rifi va xossalaridan ko‘rinadiki, ketma-ketliklar bilan bog‘liq bo‘lgan xilma-xil masalalarni o‘rganish va ularni hal qilishda bu funksiyalardan foydalanish mumkin. Bu o‘rinda, ayniqsa, kombinatorik amallar bilan bog‘liq ketma-ketliklarning hosil qiluvchi funksiyalari alohida qiziqish o‘yg‘otishini ta’kidlaymiz. Hosil qiluvchi funksiyalarning kombinatorikaga tatbiqini ko‘rsatish maqsadida, avvalo, quiydagi misolni qaraymiz.
misol. Berilgan chekli, butun va manfiymas s son uchun hadlari
Cn , 0 n s,
a s
formula asosida aniqlangan
a , a , a ,..., a ,...
sonlar ketma-
0,
s n,
0 1 2 n
ketligi berilgan bo‘lsin, bu yerda
Cn
s! n!(s n)!
– binomial koeffitsientlar. Bu
s
sonlar ketma-ketligining hosil qiluvchi funksiyasini topish talab etilsin.
Nyuton binomi formulasiga ko‘ra
s
a xn Cnxn (1 x)s
n
n0
s
n0
munosabat o‘rinli bo‘ladi. Demak, berilgan butun
s 0
son uchun
C0, C1, C2,..., Cs ,0,0,...,0,...
ko‘rinishdagi sonlar ketma-ketligining hosil qiluvchi
s s s s
funksiyasi
f (x) (1 x)s
ko‘rinishga egadir.
Yuqorida, aniqrog‘i, ushbu bobning 3- paragrafida binomial koeffitsientlarning xossalari ko‘rilgan edi. Quyidagi teorema ularning xossalaridan yana birini ifodalaydi.
Dostları ilə paylaş: |