Hujjat tekshirish natijalari Tekshiruvchi: Shamsiddin Hamzayev Mustafo 'g'li (ID: 17777) Tashkilot: Lavozimi

2.2. Pedagogikada akmeologik usullar qo’llash modellari
O’qituvchi akmeologik usul faoliyatini ilmiy asosda tashkil etish o’ziga xos
xususiyatlarga ega bo’lib, mazkur jarayon ijodiy jarayon hisoblanadi va o’z
navbatida ta’lim muassasasining maqsad va vazifalari yo’nalishida ko’zlangan
natijalarga erishish uchun eng qulay bo’lgan akmeologik usul metodlari va
innovatsion texnologiyalarni modellarini amaliyotga tatbiq etish asosida
akmeologik usul funktsiyalarini amalga oshirish, xodimlar bilan bo’lgan o’zaro
munosabatlarda hamda muammoli vaziyatlarni bartaraf etishda oqilona qarorlar
qabul qilish, shuningdek, ularning bajarilishini nazorat qilishda akmeologik usul
faoliyatini ma’lum bir izchillikda loyihalashtirishni nazarda tutadi.
2
7
17
8

---

56
Professor R.Sh.Ahlidinovning ta’kidlashicha, maktabni boshqarish tizimi –
bu tabiatiga ko’ra o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lgan komponentlar
majmuasidan iborat bo’lib, ularning o’ziga xos bog’liqligi va aloqadorligi hisobiga
akmeologik usul funktsiyalarini bajarish jarayoni amalga oshiriladi va maktab
jamoasining faoliyati tashkil etiladi hamda muvofiqlashtiriladi. Mazkur tizimning
funktsiyalari ikki asosiy katta guruhlarga bo’linadi: maktab faoliyatining
barqarorligini ta’minlash va uning rivojlanishini boshqarish (38, 14-b.).
P.I.Pidkasistiy fikriga ko’ra, maktabni boshqarish – bu rahbarlar bilan
pedagoglarning ta’lim-tarbiya jarayonida o’quvchilarga fanlar bo’yicha chuqur
bilim va axloqiy tarbiya berish, kasb tanlashiga yo’llash va har tomonlama
rivojlangan shaxsni tarbiyalashga yo’naltirilgan, ilmiy asoslangan faoliyatdir (180,
93-b.).
A.M.Stolyarenko (226) shunday omillar sifatida quyidagilarni keltiradi:
mazkur muassasada ishlovchi shaxslarning psixologik xususiyatlari; o’zaro
munosabatlar va ijtimoiy-psixologik ta’sirlar tarkib topgan jamoa psixologiyasi;
personalning maqsadli birligi, tashkiliy munosabatlar; informatsion-psixologik
munosabatlar;
jamoada o’zini-o’zi boshqarishning rivojlanganligi; muassasa
rahbarining akmeologik usul faoliyati mazmuni va rahbarlik uslubi, kasbiy-
psixologik tayyorgarligi, shaxsiy xususiyatlari.
Maktabda tashkiliy masalalarni hal etish pedagogik omillarga asoslanishini
nazarda tutgan holda, quyidagilarni o’z ichiga oladi: jamoa a’zolarining mavqei,
tarbiyalanganligi, o’qimishliligi, ma’lumotliligi; rahbarlarning kasbiy-pedagogik
tayyorgarligi;
muassasadagi
sharoitni
ijtimoiy-pedagogik
ta’siri;
mehnat
jamoasining tarbiyalovchi, o’rgatuvchi va rivojlantiruvchi xususiyatlari; shaxsning
ijtimoiy-pedagogik ta’siri va rahbarning akmeologik usul faoliyati (43; 275; 294).
Adabiyotlar tahlilining ko’rsatishicha, akmeologik usul nazariyasida yangi
yo’nalish hisoblangan – akmeologik usul psixologiyasi
rahbar va xodimlar
o’rtasidagi munosabatlar masalalarini, ya’ni insoniy munosabatlar madaniyatini
o’rganadi.
Mazkur
munosabatlarning
o’ziga
xosligi
va
tarbiyaviy